Μπορεί η Lee Eo-Rie με την Eun Seo-Ran να έχουν μόλις πέντε χρόνια διαφορά, αλλά είναι η υιοθετημένη κόρη της.
Οι δύο γυναίκες είναι καλύτερες φίλες και συγκάτοικοι εδώ και επτά χρόνια. Τον περασμένο Μάιο, η Seo-Ran υιοθέτησε την Eo-Rie σε μια απελπισμένη προσπάθεια να αναγνωριστούν ως οικογένεια, στο πλαίσιο του αυστηρού οικογενειακού δικαίου της Νότιας Κορέας. Σύμφωνα με το νόμο, μόνο όσοι συνδέονται με συγγένεια εξ αίματος, γάμο μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας και υιοθεσία αναγνωρίζονται ως οικογένεια.
“Οι ζωές μας έχουν γίνει αχώριστες με τα χρόνια… Η Eo-Rie ίσως με γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο”, λέει η Seo-Ran στο Al Jazeera.
Οι αυστηροί ρόλοι των φύλων και η πατριαρχική οικογενειακή κουλτούρα παραμένουν βαθιά ριζωμένες στη Νότια Κορέα. Αλλά τα τελευταία χρόνια, περισσότεροι Νοτιοκορεάτες έχουν αρχίσει να αμφισβητούν αυτούς τους κανόνες. Πιέζουν ολοένα και περισσότερο την κυβέρνηση να αποδεχθεί ένα ευρύτερο φάσμα συντροφικών σχέσεων ως οικογένεια, όπως τα ανύπαντρα ζευγάρια ή οι φίλοι που ζουν μαζί, και απαιτούν δικαιώματα και υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες στις συμβατικές οικογενειακές μονάδες. Οι γυναίκες βρίσκονται συχνά στην πρώτη γραμμή αυτής της συνθήκης, με έναν αυξανόμενο αριθμό “ανύπαντρων γυναικών” να το κάνουν από επιλογή, αψηφώντας την παραδοσιακή πίεση να παντρευτούν και να κάνουν οικογένεια.
Η ιστορία του πώς η Seo-Ran και η Eo-Rie έγιναν οικογένεια αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της επιθυμίας να αμφισβητηθεί -και να επαναπροσδιοριστεί- το τι σημαίνει να είσαι οικογένεια στη Νότια Κορέα.
Η Seo-Ran μεγάλωσε κοντά στη Σεούλ σε μια μεσοαστική οικογένεια με έναν εργαζόμενο πατέρα, μια μητέρα που έμενε στο σπίτι και έναν μεγαλύτερο αδελφό – μια πυρηνική οικογένεια, που ωστόσο διατηρούσε, όπως οι περισσότερες, παραδόσεις άλλων γενεών.
Για τις γυναίκες υπήρχε η απαίτηση να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους μετά το γάμο και να γίνουν ισόβια φροντιστές των πεθερικών τους και να μένουν στην κουζίνα κατά τη διάρκεια των οικογενειακών συγκεντρώσεων. Με την πάροδο του χρόνου, ορισμένες παραδόσεις περιορίστηκαν – αλλά πολλές παραμένουν, με τις γυναίκες να σηκώνουν το μεγαλύτερο “οικογενειακό βάρος”.
Βλέποντας το τι περνούσε η μητέρα της, η Seo-Ran δεν ήθελε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Από νεαρή ηλικία, η Seo-Ran ήξερε ότι ήθελε να παραμείνει ανύπαντρη σε μια κοινωνία όπου πολλοί εξακολουθούν να βλέπουν τα ραντεβού ως προοίμιο του γάμου και της απόκτησης παιδιών.
“Επιπλέον, είμαι ένα πολύ ελεύθερο άτομο. Έχω όρεξη για περιπλάνηση, μου αρέσει να ταξιδεύω αυθόρμητα και δεν μου αρέσουν τα παιδιά”, λέει ανασηκώνοντας τους ώμους της. “Σκέφτηκα ότι ο γάμος θα ήταν ανεύθυνο πράγμα για κάποιον σαν εμένα”.
Αφού αποφοίτησε από το κολέγιο, η Seo-Ran εργάστηκε ως υπάλληλος γραφείου σε διάφορα μέρη ανά την χώρα, όπου ως νεαρή γυναίκα που ζει μόνη έχει αντιμετωπίσει πολλά στερεότυπα, διαρρήξεις, ακόμα και την κατηγορία από μεγαλύτερους ότι “πάει ενάντια στη φύση του κόσμου” παραμένοντας ανύπαντρη.
Όταν το 2016 η Seo-Ran μετακόμισε ξανά στην αγροτική επαρχία Jeolla με πληθυσμό δεκάδων χιλιάδων κατοίκων, γεγονός που της έδωσε μια αίσθηση ανωνυμίας. Λίγο αργότερα, ανακάλυψε ότι μια άλλη γυναίκα ζούσε μόνη της δίπλα της, η Eo-Rie. Αμέσως, τους ένωσε η αλληλεγγύη στην απόφασή τους να παραμείνουν ανύπαντρες και ήρθαν γρήγορα κοντά.
Η απόφαση να γίνουν οικογένεια ήταν εν μέρει για προστασία, καθώς η Seo-Ran ένιωθε ανασφαλής μόνη της – δύο γυναίκες που ζούσαν μαζί θα προσέλκυαν πολύ λιγότερη ανεπιθύμητη προσοχή.
Έτσι, συζήτησαν πολύ για το πώς επιθυμούν να ζουν στα γηρατειά και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συμβίωση με έναν ομοϊδεάτη και φίλο θα ήταν ένας από τους καλύτερους τρόπους για να τα περάσουν.
«Έφτασα να πιστεύω ότι μια πραγματική οικογένεια είναι εκείνοι που μοιράζονται τη ζωή τους ενώ σέβονται και είναι πιστοί ο ένας στον άλλον, είτε έχουν σχέση εξ αίματος είτε γάμου», λέει η Seo-Ran.
Λίγα χρόνια αργότερα, με τη ρύθμιση να λειτουργεί τόσο καλά, αποφάσισαν να αγοράσουν μαζί το διαμέρισμά τους. Στη συνέχεια, όμως, αφού η Seo-Ran, η οποία πάσχει από προβλήματα υγείας, όπως χρόνιους πονοκεφάλους, άρχισαν να μιλούν για το πώς αν ήταν οικογένεια θα μπορούσαν να υπογράψουν έντυπα ιατρικής συναίνεσης ο ένας για τον άλλον. Τα νοσοκομεία της Νότιας Κορέας, φοβούμενοι νομικές ενέργειες σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά, συνήθως αρνούνται να προσφέρουν επείγουσα περίθαλψη – συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης – εκτός εάν η νομική οικογένεια του ασθενούς δώσει τη συγκατάθεσή του.
«Βοηθάμε και προστατεύουμε ο ένας τον άλλον εδώ και χρόνια. Αλλά δεν ήμασταν παρά ξένοι όταν χρειαζόμασταν ο ένας τον άλλον περισσότερο», εξηγεί η Seo-Ran. Έτσι οι δυο τους άρχισαν να εξετάζουν το οικογενειακό δίκαιο για να δουν τι ήταν δυνατό.
Ο γάμος ήταν εκτός θέματος. «Δεν έχουμε ρομαντική σχέση ούτε προσπαθούμε να παντρευτούμε. Και ακόμα κι αν είμαστε, δεν θα μπορούσαμε να παντρευτούμε, καθώς ο γάμος ομοφύλων δεν είναι νόμιμος στη Νότια Κορέα», εξηγεί η Seo-Ran.
«Επομένως, ο μόνος τρόπος που μας έμενε ήταν αυτή η περίεργη επιλογή να υιοθετήσω την Eo-Rie», λέει, με τα μάτια της βουρκωμένα από απογοήτευση.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Νότιας Κορέας, – μια ρύθμιση που χρησιμοποιείται συνήθως από όσους παντρεύονται κάποιον με ενήλικα παιδιά ή από συντηρητικές οικογένειες χωρίς γιους που υιοθετούν άντρες στην ευρύτερη οικογένεια για να συνεχίσουν «την οικογενειακή γραμμή».
«Αυτό που θέλαμε ήταν απλά πράγματα – να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον, όπως υπογραφή ιατρικής συγκατάθεσης [έντυπα], άδεια οικογενειακής φροντίδας από τη δουλειά όταν κάποιος από εμάς είναι άρρωστος ή οργάνωση κηδείας όταν κάποιος από εμάς πεθάνει αργότερα. Όμως τίποτα από αυτά δεν είναι δυνατό στη Νότια Κορέα, εκτός αν είμαστε μια νόμιμη οικογένεια. Έτσι, αποφασίσαμε να εκμεταλλευτούμε αυτό το νομικό κενό, όσο περίεργο κι αν φαίνεται» λέει στη συνέχεια.
Παρόλο που και οι δύο οικογένειες της Seo-Ran και της Eo-Rie έχουν αποδεχθεί τον τρόπο ζωής τους και οι γυναίκες κατέχουν από κοινού το σπίτι τους, ήθελαν ίση νομική προστασία και δικαιώματα.
Στις 25 Μαΐου 2022, οι δυο τους μπήκαν σε ένα τοπικό διοικητικό γραφείο, με τα χέρια τους ενωμένα μεταξύ τους και κατέθεσαν έγγραφα υιοθεσίας. Την επόμενη μέρα έγιναν και επίσημα μητέρα και κόρη.
