Στο πάγωμα των επιτοκίων και κατ’ επέκταση των δόσεων των στεγαστικών δανείων για τους συνεπείς δανειολήπτες για όλο το 2024, προχωρούν συντονισμένα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και τα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα.
Πρόκειται ουσιαστικά για παράταση του μέτρου προστασίας των οφειλετών από τη ραγδαία άνοδο των επιτοκίων που υιοθέτησαν την Τράπεζες και Κυβέρνηση την περασμένη Άνοιξη και θα έληγε στο τέλος του φετινού Μαρτίου. Τα «παγωμένα» επιτόκια διευκόλυναν στη συγκράτηση του κόστους εξυπηρέτησης των δόσεων για περίπου 450.000 στεγαστικά συνολικής αξίας 19,5 δισ. ευρώ ανακουφίζοντας τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν το αυξημένο κόστος διαβίωσης.
Συγκεκριμένα η κοινή πρωτοβουλία προέβλεπε το «πάγωμα» του επιτοκίου Euribor, με βάση το οποίο διαμορφώνονται τα κυμαινόμενα επιτόκια στη στεγαστική πίστη, στα επίπεδα του περυσινού Μαρτίου. Μέχρι την λήψη του συγκεκριμένου μέτρου η εκρηκτική αύξηση του Euribor είχε οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις το κόστος δανεισμού των νοικοκυριών, καθώς σχεδόν 9 στα 10 στεγαστικά δάνεια που εκταμίευσαν οι τράπεζες τα τελευταία χρόνια είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο
Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα προέβλεπε για τα δάνεια που βασίζονται σε Euribor ενός μήνα το επιτόκιο να σταθεροποιείται στο 2,70%, ενώ για όσα βασίζονται σε Euribor τριών μηνών να διαμορφώνεται στα επίπεδα του 2,83% – 2,85%, από 3,90% που είναι σήμερα. Αφορούσε στα ενήμερα στεγαστικά δάνεια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα δάνεια που έχουν ρυθμιστεί και πρόσφατα, με την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης δεν οφείλει καμία δόση. Επίσης, περιλαμβάνονταν όλα τα στεγαστικά δάνεια σε διαφορετικό νόμισμα από ευρώ, καθώς και σε διαφορετικό επιτόκιο από Euribor (π.χ. ελβετικό φράγκο ή/και Libor, MRO EKΤ κ.λπ.).
Ενδεικτικά, σε δάνειο, ύψους 100.000 ευρώ, που έχει ως βάση του το Euribor τριμήνου + spread της τράπεζας. Τον Ιούλιο του 2022, πριν, δηλαδή, ξεκινήσει το… τρενάκι του τρόμου με τις αυξήσεις, το τελικό επιτόκιο ήταν 2,5%, με τη μηναία δόση να ορίζεται στα 672 ευρώ για 15 χρόνια, 536 ευρώ για 20 χρόνια και 401 ευρώ για 30 χρόνια. Με το πλαφόν το επιτόκιο «κλείδωσε» στο 5,35% (επιτόκιο βάσης 2,85% + 2,5% spread) και δόση περίπου 820 ευρώ, 690 ευρώ και 570 ευρώ αντίστοιχα, με τον δανειολήπτη να γλυτώνει τις όποιες αυξήσεις από εκεί και πέρα.
Υπενθυμίζεται ότι το τελευταίο ενάμιση χρόνο και ως αποτέλεσμα της νομισματικής πολιτικής που άσκησε η ΕΚΤ, τα επιτόκια του ευρώ εκτινάχθηκαν κατά 450 μονάδες βάσης, με αποτέλεσμα η δόση των στεγαστικών δανείων να «εκτοξευτεί» ακόμη και πάνω από 50%. Μάλιστα κατά την διάρκεια που ίσχυε το συγκεκριμένο μέτρο, το επιτόκιο της ΕΚΤ αυξήθηκε κατά επιπλέον 100 μονάδες βάσης, καθώς από το 3% στις 22 Μαρτίου 2023 ανήλθε σε 4% στις 20 Σεπτεμβρίου 2023.
Πιθανή η μείωση των επιτοκίων
Από τον Οκτώβριο και έπειτα, η ΕΚΤ συγκράτησε την πολιτική αύξησης, με αποτέλεσμα τα επιτόκια του ευρώ έχουν παραμείνει σταθερά με το πλειονότητα των αναλυτών να αναμένει την σταδιακή αποκλιμάκωσή τους πιθανότατα το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τα όσα είπε χθες η Κριστίν Λαγκάρντ, στο πλαίσιο του παγκόσμιου οικονομικού φόρουμ του Νταβός, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι πιθανό να μειώσει τα επιτόκια της το καλοκαίρι του 2024.
Σε συνέντευξη που έδωσε στο Bloomberg, η πρόεδρος της ΕΚΤ ερωτήθηκε εάν θα μπορούσε να υπάρξει υποστήριξη μίας τέτοιας κίνησης, δεδομένου ότι αρκετοί αξιωματούχοι της ευρωτράπεζας έχουν σηματοδοτήσει το εν λόγω χρονοδιάγραμμα.
Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας απάντησε «θα έλεγα ότι είναι πιθανό», ωστόσο δεν παρέλειψε να προσθέσει ότι «θα πρέπει βέβαια να είμαι επιφυλακτική», καθώς η πολιτική της ΕΚΤ «βασίζεται στα εισερχόμενα δεδομένα και ότι εξακολουθεί να υπάρχει ένα επίπεδο αβεβαιότητας, ενώ ορισμένοι δείκτες δεν είναι σταθεροί στο επίπεδο που θα θέλαμε να τους δούμε».
