Με την υψηλότερη ρευστότητα στην σύγχρονη ιστορία τους να παραμένει προς το παρόν αναξιοποίητη στα «σεντούκια» τους, οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών ευελπιστούν σε τόνωση της «παγωμένης» αγοράς και της συνεπακόλουθης ζήτησης κατά την διάρκεια της χρονιάς.
Την ώρα που θεσμικοί φορείς του επιχειρηματικού κόσμου – ιδιαίτερα από τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις – ασκούν δριμεία κριτική στο πιστωτικό σύστημα ότι «τους τελευταίους τρεις μήνες δεν έχει πέσει ούτε σεντ στην αγορά» στα τραπεζικά επιτελεία επιβεβαιώνουν τις ελάχιστες εκταμιεύσεις αποδίδοντας τες στα υψηλά επιτόκια, εκτιμώντας ωστόσο ότι μέσα στο χρονιά το κλίμα θα αλλάξει.
Βασική πηγή της αισιοδοξίας είναι η αναμενόμενη κάμψη του φαινομένου των αποπληρωμών, η σταδιακή αποκλιμάκωση των επιτοκίων κυρίως προς το τέλος της χρονιάς και κυρίως η επιτάχυνση των επενδύσεων μέσω των διαθέσιμων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ που θα αυξήσουν την ζήτηση για δάνεια. Θα πρόκειται όμως για ζήτηση που θα προέλθει κυρίως όμως από τις επιχειρήσεις καθώς τα νοικοκυριά στα παρόντα επίπεδα κόστους δανεισμού δεν πρόκειται να «κτυπήσουν» την πόρτα των τραπεζών.
Ειδικότερα σε ότι αφορά στις πιστώσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ενδεικτικό ότι το σύνολο των συμβασιοποιημένων δανείων μέσω του ΤΑΑ για το σύνολο των συστιμικών τραπεζών ανέρχονταν στο τέλος του 2023 στα 3,5 δις. ευρώ, ενώ μέχρι το τέλος του εξαμήνου θα έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί ξεπερνώντας τα 7 δις. ευρώ με έμφαση σε χρηματοδοτήσεις επενδυτικών έργων στους τομείς ενέργειας, τουρισμού, logistics, βιομηχανίας, υποδομών, ναυτιλίας και εμπορίου.
Πάντως τα πρώτα επίσημα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η χρονιά ξεκίνησε με τις «κάνουλες» των τραπεζών κλειστές καθώς τον Ιανουάριο και σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, καταγράφεται αρνητική πιστωτική επέκταση κατά 4,47 δισ. ευρώ, με το σύνολο της χρηματοδότησης να διαμορφώνεται στα 190,7 δισ. ευρώ, από 195,32 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο. Αναλυτικά η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης ήταν αρνητική κατά 4.473 εκατ. ευρώ, τον Ιανουάριο του 2024, έναντι θετικής καθαρής ροής 2.774 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Χωρίς αποτέλεσμα η αντεπίθεση
Την ώρα που οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν καταφέρει όχι μόνο να αυξήσουν την καταθετική τους βάση, συγκρατώντας το κόστος τους από την άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ, αλλά και να βρίσκονται σε μακράν καλύτερη θέση ρευστότητας από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες (διαθέτουν τη χαμηλότερη αναλογία δανείων προς καταθέσεις στην Ευρωζώνη 59% έναντι μέσου όρου 104%) η πραγματική οικονομία τελεί υπό συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας.
Την ίδια στιγμή χωρίς αντίκρισμα είναι οι νέες μειώσεις στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων που προσφέρουν οι τράπεζες ως απάντηση στο κλίμα επιφυλακτικότητας που υπάρχει στα νοικοκυριά για την αγορά κατοικίας μέσω δανείου, σε μια προσπάθεια να κινητοποιήσουν το ενδιαφέρον των εν δυνάμει νέων αγοραστών. Πηγές από τις τράπεζες σχολιάζουν ότι τα επιτόκια σταθερής διάρκειας έχουν υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά και συγκρίνονται με το μέσο επίπεδο των κυμαινόμενων επιτοκίων που ίσχυε στη χώρα μας το 2019.
Οι στόχοι για τα νέα δάνεια του 2024
Και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες κατά την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του 2023 έσπευσαν να δώσουν το στίγμα της στρατηγικής τους αναφορικά με την πιστωτική επέκταση της τρέχουσας χρονιάς.
Πρωταγωνιστής του κλάδου στην συγκεκριμένη εργασία φιλοδοξεί να καταστεί η Alpha Bank με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ομίλου Βασίλη Ψάλτη να έχει εκφράσει τον στόχο για πιστωτική επέκταση της τάξης των 2 δισ. ευρώ για φέτος σε επίπεδο ομίλου. Στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων 2023 στους αναλυτές, η Διοίκηση της Alpha Bank είχε επισημάνει ότι τα καθαρά έσοδα από τόκους θα είναι 5% υψηλότερα από τα επίπεδα του 2023, αποδίδοντας την πρόβλεψη αυτή και στην αναμενόμενη αύξηση του δανειακού χαρτοφυλακίου.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου εκτίμησε ότι κατά τη φετινή χρονιά, η πιστωτική επέκταση της τράπεζας θα είναι αντίστοιχη της περσινής (1,6 με 1,7 δισ. ευρώ), ενώ συνολικά στην τριετία 2024-26 το business plan προβλέπει αύξηση των ενήμερων δανείων κατά 5,4 δισ. ευρώ. Μάλιστα η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς εκτιμά το εγχώριο πιστωτικό σύστημα διαθέτει σημαντικά περιθώρια αύξησης της πιστωτικής επέκτασης καθώς διαθέτει τη χαμηλότερη αναλογία δανείων προς καταθέσεις στην Ευρωζώνη (σ.σ. 59% έναντι μέσου όρου 104%).
Η διοίκηση της Eurobank από την πλευρά της αναμένει ότι η καθαρή πιστωτική επέκταση στην ελληνική οικονομία θα ανέλθει στα 1,3 δις. ευρώ. Όπως είχε αναφέρει η Διοίκηση στους αναλυτές κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων 2023, η Eurobank αναμένει φέτος αύξηση δανείων κατά 2,3 δισ. ευρώ και κατά 8,5 δισ. ευρώ για την περίοδο μέχρι και το 2026 και αύξηση καταθέσεων κατά 2 και 6,8 δισ. ευρώ αντίστοιχα.
Τέλος η Εθνική Τράπεζα προβλέπει μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης των εξυπηρετούμενων δανείων 7%, την περίοδο 2024-26. Ήτοι, περίπου 2,6 δισ. ευρώ ετησίως. Όπως είχε αναφέρει στους αναλυτές η Διοίκηση της ΕΤΕ, για την περίοδο 2024 – 2026 αναμένει μέση αύξηση 9% στις επιχειρηματικές χρηματοδοτήσεις, με αύξηση περίπου 10% στις εκταμιεύσεις προς μεγάλες επιχειρήσεις, 8% προς μικρομεσαίες και 5% προς τη ναυτιλία.
