Τι κάνει η Ε.Ε. τα κακοποιημένα παιδιά του Διαδικτύου;

Ένα στα 8 παιδιά παγκοσμίως έχουν πέσει θύματα κάποιας μορφής σεξουαλικής βίας, είτε στο διαδίκτυο, είτε στην πραγματική ζωή. Στην Ευρώπη, η αναλογία αυτή είναι ένα προς πέντε.

Μόλις χθες, Τετάρτη, ο ΠΟΥ έδωσε νεότερα δεδομένα σχετικά με την σεξουαλική παρενόχληση στο διαδίκτυο σε παγκόσμια κλίματα. Τα στοιχεία είναι σοκαριστικά. Περίπου το 16% των παιδιών ηλικίας 11 με 15 ετών δηλώνουν ότι έπεσαν θύματα παρενόχλησης στο διαδίκτυο το 2022, αριθμός που έχει αυξηθεί σε σχέση με προηγούμενη αντίστοιχη έρευνα.

Η προηγούμενη έκθεση του Health Behavior in School-aged Children (HBSC), που βασίστηκε σε στοιχεία του 2018, ανέφερε ότι το 13% των παιδιών αυτής της ηλικίας είχαν παρενοχληθεί στο διαδίκτυο.

Όπως όλοι γνωρίζουμε, τα παιδιά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα όλο και περισσότερο. Αυτό που ίσως να μας διαφεύγει είναι ότι μόλις το 2022 έγιναν 32.000.000 καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων στο διαδίκτυο, καταγράφοντας ιστορικό υψηλό.

Αν και τα smartphones ανοίγουν νέους δρόμους για μαθησιακές και κοινωνικές ευκαιρίες, ενέχουν και κινδύνους όπως διαδικτυακό εκφοβισμό, περιεχόμενο ακατάλληλο για την ηλικία τους και παραπληροφόρηση.

Σε όλα τα παραπάνω μάλιστα, πρέπει να συνυπολογίσουμε και ένα άλλο στοιχείο: Το ένα τρίτο των κακοποιημένων παιδιών δεν λένε ποτέ τίποτα και σε κανέναν. Αποτέλεσμα; Πολλές από αυτές τις ενέργειες δεν καταγγέλλονται και ως εκ τούτου είναι δύσκολο να μετρηθεί το πραγματικό εύρος του φαινομένου.

Ιδού η έκταση που σας παρουσιάζει το NEWS 24/7:

Να προσθέσουμε στα παραπάνω ότι το 99,5% των καταγγελιών αφορούσαν περιστατικά παιδικής πορνογραφίας. Αρκεί να σκεφτείτε ότι κάθε δευτερόλεπτο, τουλάχιστον 2 φωτογραφίες ή βίντεο σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών διακινούνται διαδικτυακά. Μάλιστα, 1 στα 3 υλικά σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών που διακινούνται διαδικτυακά, αφορά σε παιδί ηλικίας κάτω των 10 ετών. Όσο για την Ελλάδα; Μόνο στη χώρα μας, το 2021 υπήρξαν 14.616 καταγγελίες για τέτοιο υλικό.

Η προστασία των παιδιών είναι θεμελιώδες δικαίωμα

Η προστασία των παιδιών ήταν και παραμένει πρωταρχικός στόχος για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε.

Τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. συνεργάζονται για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών, ενώ με τη στρατηγική της Ε.Ε. 2021-2024 για τα δικαιώματα του παιδιού (Μάρτιος του 2021), τέθηκε ως στόχος η καταπολέμηση της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού, των διακρίσεων και κάθε είδους εκφοβισμού. Να θυμίσουμε εδώ, ότι η Ε.Ε. έχει υιοθετήσει και μια πιο συγκεκριμένη στρατηγική για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και ως εκ τούτου στοχεύει στην διεύρυνση των κανόνων που ισχύουν από το 2011.

Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην αντιμετώπιση του φαινομένου

Τον περασμένο Νοέμβριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε έναν νέο σχέδιο με στόχο την καταπολέμηση και την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο.

Σύμφωνα με την προτεινόμενη νομοθεσία, οι πάροχοι υπηρεσιών φιλοξενίας ή διαπροσωπικής επικοινωνίας θα είναι υποχρεωμένοι να αξιολογούν τους κινδύνους για την πιθανή παρουσία σεξουαλικού περιεχομένου που εμπλέκουν παιδιά στις υπηρεσίες τους. Μόλις οι πάροχοι εντοπίσουν το επίπεδο κινδύνου, πρέπει να εφαρμόσουν μέτρα για την αντιμετώπισή του.

Ο κανονισμός παρέχει έναν εκτενή κατάλογο πιθανών μέτρων, όπως ανάπτυξη προϊόντων ή υπηρεσιών με τρόπο που να αποφεύγει πιθανή βλάβη, υποχρεωτικούς γονικούς ελέγχους, τη δημιουργία μηχανισμών αναφοράς χρηστών και τη χρήση συστημάτων επαλήθευσης ηλικίας όταν υπάρχει κίνδυνος χειραγώγησης παιδιών.

Ο κανονισμός εισάγει επίσης υποχρεωτικά μέτρα για υπηρεσίες που στοχεύουν άμεσα παιδιά, πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται κυρίως για τη διάδοση πορνογραφικού περιεχομένου και ορισμένες υπηρεσίες συνομιλίας σε παιχνίδια.

Δίπλα στα κακοποιημένα παιδιά

Παράλληλα, η πρόταση περιλαμβάνει τη δημιουργία Κέντρου Παιδικής Προστασίας της Ε.Ε, το οποίο θα λαμβάνει, θα φιλτράρει, θα αξιολογεί και θα διαβιβάζει αναφορές περιεχομένου σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στις αρμόδιες εθνικές αρχές. Επίσης, θα υποστηρίζει τις εθνικές αρχές, θα διεξάγει έρευνες και θα επιβάλλει πρόστιμα.

Οι ευρωβουλευτές πρότειναν επίσης τη δημιουργία ενός νέου Συμβουλευτικού Φόρουμ για τα Δικαιώματα των Θυμάτων ώστε να διασφαλιστεί ότι θα ακούγονται οι φωνές των κακοποιημένων παιδιών.

Ένας ασφαλέστερος και πιο οχυρωμένος ψηφιακός κόσμος για τα παιδιά

Τέλος, τον Φεβρουάριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξαν σε συμφωνία για παράταση ενός ειδικού μέτρου με σκοπό την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο.

Συγκεκριμένα, συμφώνησαν να επεκτείνουν την εξαίρεση από τους ευρωπαϊκούς κανόνες για το ηλεκτρονικό απόρρητο που επιτρέπουν τον εντοπισμό υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο.

Η παρέκκλιση από τη νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με το σεβασμό της ιδιωτικής ζωής στο διαδίκτυο επιτρέπει τον εντοπισμό υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM) στο Διαδίκτυο, αλλά επρόκειτο να λήξει τον Αύγουστο του 2024. Πλέον, παρατείνεται έως τις 3 Απριλίου 2026.

Βάσει αυτής, δίνεται η δυνατότητα στους παρόχους των υπηρεσιών διαπροσωπικών επικοινωνιών (π.χ. υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων) να χρησιμοποιούν ειδικές τεχνολογίες για την επεξεργασία προσωπικών και άλλων δεδομένων με σκοπό τον εντοπισμό περιστατικών διαδικτυακής σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο πλαίσιο των υπηρεσιών τους, την καταγγελία των περιστατικών αυτών και την αφαίρεση του σχετικού υλικού.