Θεσσαλία: Στο 3,5 δισεκ. ο λογαριασμός του Daniel – Η απορροφητικότητα και τα “καμπανάκια”

Στο επίπεδο των 3,5 δισεκ. ευρώ έχει φτάσει, προς ώρας, ο “λογαριασμός” για την αποκατάσταση των φυσικών καταστροφών στη Θεσσαλία. Από αυτά τα 2 δισεκ. προέρχονται από κοινοτικούς πόρους (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης) και το 1,5 δισεκ. περίπου από το κρατικό πρόγραμμα αρωγής, που υποστηρίζεται από εθνικούς πόρους, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, παρουσιάζοντας τα στοιχεία για τον απολογισμό της πορείας απορρόφησης, τον προγραμματισμό για το 2024 και τη σημασία της αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων που έχει στη διάθεσή της η χώρα, μεταξύ των οποίων είναι και τα ανάλογα για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.

Να σημειωθεί ότι στον “κουμπαρά” του 1,5 δισεκ. εντάσσεται το πρόγραμμα 50 εκατομμυρίων ευρώ που συγκέντρωσε σε χρόνο ρεκόρ, ο ελληνικός εφοπλισμός μέσω της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, για την αποκατάσταση 33 σχολείων που έχουν πληγεί, το πρόγραμμα του ΣΕΒ ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ, το αντίστοιχο 50 εκατομμυρίων της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, αλλά και οι άλλες συνεισφορές ιδιωτών.

Παράλληλα ο κ. Παπαθανάσης σημείωσε ότι θα κατατεθεί αίτημα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ, που ωστόσο θα ικανοποιηθεί σε ένα ποσοστό. Υπενθυμίζεται, ότι το Ταμείο Αλληλεγγύης λειτουργεί με βάση μια σειρά από προϋποθέσεις. Ως μεγάλη καταστροφή λογίζεται αυτή που υπερβαίνει το 0,6% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος μιας χώρας ή τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ σε τιμές 2011. Μια χώρα μπορεί, όμως, να λάβει ως βοήθεια έως 2,5% του κόστους της καταστροφής μέχρι τα προαναφερθέντα όρια και το 6% για το ποσό που τα υπερβαίνει. Οι καταστροφές που ορίζονται ως «περιφερειακές καταστροφές» ή καταστροφές σε «γειτονική χώρα» λαμβάνουν έως 2,5% του άμεσου κόστους της καταστροφής.

Παράλληλα, τα ποσά από το συγκεκριμένο ταμείο δεν δίνονται με έναν άμεσο τρόπο. Τα κράτη πρέπει να κάνουν τη σχετική αίτηση μέσα σε ένα περιορισμένο διάστημα από την καταστροφή και ακολουθεί η διαδικασία έγκρισης.

Σημειώνεται ότι η εξέλιξη του ύψους του “λογαριασμού” των ζημιών είναι δυναμική, στη Θεσσαλία, αλλά και τον Έβρο, καθώς, όπως ανέφερε ο κ. Παπαθανάσης, οι καταγραφές εξελίσσονται, όπως και οι σχεδιαζόμενες λύσεις.

Τα παράπονα

Πάντως, απαντώντας σε ερώτηση του NEWS 24/7 για την πορεία καταβολής αποζημιώσεων, αλλά και των έργων, στο φόντο κριτικής που γίνεται από πολίτες της Θεσσαλίας, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης και ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος, σε σχέση με τον απολογισμό για την πορεία απόδοσης χρημάτων σε δικαιούχους, για τις φυσικές καταστροφές τόνισαν ότι, σε ό,τι αφορά την αρμοδιότητα του ΥΠΕΘΟ, καταγράφεται υψηλή απορροφητικότητα και σταθερή ροή πληρωμών, τόσο για τις καταστροφές του Daniel, αλλά και του Ιανού,. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρθηκε, στο Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών (ΕΠΦΚ) μέχρι το τέλος του 2023 (31/12) καταγράφεται ποσοστό απορρόφησης της τάξης του 45,81%. Αναλυτικά η εικόνα διαμορφώνεται ως εξής:

Προϋπολογισμός (Π/Υ) ΕΠΦΚ 1.050.000.000 €

• Π/Υ με υπερδέσμευση 1.625.468.241 €
• Π/Υ ενταγμένων έργων 1.511.970.632 €
• Ποσοστό (%) ενταγμένων έργων 93,02%
• Π/Υ νομικών δεσμεύσεων 1.195.972.949 €
• Ποσοστό (%) νομικών δεσμεύσεων 79,10%
• Απορρόφηση ΕΠΦΚ 692.622.845
• Ποσοστό (%) απορρόφησης ΕΠΦΚ 45,81%

Επίσης, με βάση όσα ανέφερε η ηγεσία του ΥΠΕΘΟ, οι φυσικές καταστροφές αύξησαν τον προϋπολογισμό του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Πέρσι, όπως τονίστηκε, επετεύχθη απορρόφηση 100% στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που ανήλθε σε 11,2 δισ. Ευρώ. Ο αρχικός προϋπολογισμός του ΠΔΕ να αυξήθηκε κατά 800 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 450 εκατ. ευρώ αφορούσαν σε φυσικές καταστροφές και τα 350 εκατ. ευρώ σε πληρωμές προγραμμάτων ΕΣΠΑ. Το πρόγραμμα δημοσίων έργων με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης καταγράφει πληρωμές 2,1 δισ. ευρώ, ενώ συνολικά 14,7 δισ. ευρώ έχουν ήδη εκταμιευθεί, δηλαδή σε ποσοστό 8,1% του ΑΕΠ.

O Αγροτικός τομέας

Στο μεταξύ, με βάση όσα ανέφερε σε συναντήσεις του στη Θεσσαλία ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, κατά την περιοδεία του στη Θεσσαλία το περασμένο Σαββατοκύριακό, οι τελικές τιμές αποζημιώσεων για τη φυτική παραγωγή στη Θεσσαλία θα καθοριστούν, όταν υπάρχει πλήρης εικόνα και θα είναι στο ίδιο πνεύμα μέσα στο οποίο κινήθηκαν και οι προκαταβολές,

Όπως αναφέρεται, δε, από το ΥΠΑΑΤ, παρ’ ότι η ΕΕ έχει δώσει περιθώριο τέσσερα χρόνια στον ΕΛΓΑ για την εφαρμογή του Ad Hoc προγράμματος αποζημιώσεων των 260 εκατ. ευρώ με το οποίο έχει ενισχυθεί ο Οργανισμός από τον κρατικό Προϋπολογισμό, ανακοινώθηκε ότι οι εξοφλήσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι 30 Ιουνίου 2024.

Ο ΥπΑΑΤ τόνισε ότι με συνέπεια το Υπουργείο και η κυβέρνηση τηρούν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει προς τους πληγέντες αγρότες της Θεσσαλίας.

Έκανε αναφορά, επίσης, στα όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα, από την αποτροπή της υγειονομικής κρίσης μέχρι την πληρωμή προκαταβολών ύψους 150 εκατ. σε χρόνο ρεκόρ.

Στο μεταξύ, όπως αναφέρεται από το ΥΠΑΑΤ, σε απάντηση και της κριτικής για καθυστερήσεις, μέχρι σήμερα η κυβέρνηση έχει δώσει στους πληγέντες περί το μισό δισεκατομμύριο, σε μια προσπάθεια να τους στηρίξει στα βασικά πρώτα έξοδα προκειμένου να ανασυγκροτήσουν νοικοκυριά κι επιχειρήσεις. Τα 160 εξ αυτών αφορούν προκαταβολές αποζημιώσεων για αγρότες, ενώ, συνολικά το ΥπΑΑΤ έχει εξασφαλίσει 260 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις για φυτική παραγωγή και ζωικό κεφάλαιο.

Παράλληλα, αναφέρεται από το ΥΠΑΑΤ, ότι η κυβέρνηση αναμένει στα τέλη Φεβρουαρίου, το αργότερο αρχές Μαρτίου, το master plan της HVA International, για τα έργα και τις παρεμβάσεις που απαιτούνται στην περιοχή. Το κόστος των έργων και δράσεων που θα ξανακάνουν τους κατοίκους της Θεσσαλίας να νιώσουν ασφαλείς, σε πρώτη φάση αποτιμάται σε 3 με 3,5 δις ευρώ.

Ωστόσο, σύμφωνα με το το ΥπΑΑΤ τρέχουν το Μέτρο 5.2 του ΠΑΑ, ύψους 45 εκατ. ευρώ, αλλά και το πρόγραμμα ενίσχυσης των παρακάρλιων περιοχών. Πρόκειται για δύο διαφορετικά προγράμματα, τα οποία όμως έχουν ένα κοινό σημείο. Εφαρμόζονται για πρώτη φορά στην ΕΕ, η οποία και εγκρίνει την υλοποίησή τους.

Να σημειωθεί, πάντως, ότι λίγο πριν τις γιορτές σε εκδήλωση στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, όπου παρευρέθηκε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης εκφράστηκε, από μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, η διαθεσιμότητα του ιστορικού ιδρύματος για την κατάθεση της γνώσης του στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της Θεσσαλίας. Κάτι για το οποίο δεσμεύτηκε ο υπουργός, αν και αποτελεί απορίας άξια το γιατί τα ελληνικά πανεπιστήμια φέρονται να μην λειτουργούν πρωταγωνιστικά στο όλο εγχείρημα.