«Αυτή η σύγκρουση είναι καταστροφική. Περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί στο Σουδάν και στις γειτονικές χώρες. Οι άνθρωποι έφυγαν εξαιτίας της βίας, πολλοί βρέθηκαν σχεδόν άποροι σε άτυπους καταυλισμούς», αναφέρει ο Dr. Mohammad Bashir, αναπληρωτής ιατρικός συντονιστής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Σουδάν.
Πριν από τις 15 Απριλίου του περασμένου έτους, δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα βρισκόμουν στο Χαρτούμ, την πρωτεύουσα της χώρας μου, να εργάζομαι σε μια ζώνη συγκρούσεων. Είμαι γιατρός από το Σουδάν και εργάζομαι με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά δεν έχω δει ποτέ κάτι παρόμοιο.
Κατάρρευση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης
Όταν οι άνθρωποι σκέφτονται τις ιατρικές ανάγκες που προκύπτουν από μια σύγκρουση, συχνά σκέφτονται τους ανθρώπους που τραυματίζονται από βόμβες ή σφαίρες. Αλλά εδώ παρατηρείται ένας αυξημένος αριθμός επειγόντων περιστατικών που προκαλούνται λόγω των επιπλοκών από μη θεραπευμένες χρόνιες ασθένειες. Άνθρωποι που μπορεί να διαχειρίζονταν με επιτυχία τον διαβήτη ή το άσθμα για χρόνια, τώρα αδυνατούν να βρουν τα φάρμακα που χρειάζονται για να ζήσουν.
Η ανάγκη για παροχή ιατρικής φροντίδας στον τομέα της μητρότητας είναι επίσης εντυπωσιακή, ιδίως για τις έγκυες γυναίκες που χρειάζονται καισαρική τομή ή για επείγοντα περιστατικά τοκετού. Γι’ αυτό στο Umdawnban, ένα από τα νοσοκομεία που έχω καλύψει, έχουμε υποστηρίξει την ομάδα μητρότητας, βοηθώντας σε πάνω από 1.500 γεννήσεις από τον περασμένο Ιούλιο.
Όμως, σε ολόκληρη τη χώρα, πολλές υπηρεσίες μητρότητας δεν λειτουργούν κανονικά, με αποτέλεσμα οι έγκυες γυναίκες που αντιμετωπίζουν επιπλοκές να θέτουν σε κίνδυνό τη ζωή τους καθώς δεν έχουν άμεση πρόσβαση σε μαιευτική φροντίδα. Και όπου οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης είναι διαθέσιμες, η ποιότητα της περίθαλψης παραμένει χαμηλή.
Ο εμβολιασμός και η διατροφική υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας στο Σουδάν
Ως πολίτης και ως γιατρός, αισθάνομαι βαθιά ανησυχία όταν σκέφτομαι τις αυξανόμενες ανάγκες υγείας στην πατρίδα μου. Ορισμένες από αυτές τις ανάγκες προϋπήρχαν της σύγκρουσης, αλλά όλες έχουν επιδεινωθεί μετά από αυτήν.
Το Σουδάν έχει ένα ανησυχητικό ιστορικό επιδημιών όπως η ιλαρά και η μηνιγγίτιδα. Αυτές οι εξαιρετικά μεταδοτικές ασθένειες μπορούν να προληφθούν με τον εμβολιασμό, αλλά χωρίς αυτόν μπορεί να αποβούν μοιραίες, ιδίως για τα μικρά παιδιά. Ένας παράγοντας που θέτει τα παιδιά σε ιδιαίτερο κίνδυνο είναι ο υποσιτισμός, ο οποίος εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα.
Με την κατάρρευση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να ζουν συχνά σε συνωστισμένους αυτοσχέδιους καταυλισμούς, τα προγράμματα εμβολιασμού μεγάλης κλίμακας και η διατροφική υποστήριξη είναι κάτι περισσότερο από ζωτικής σημασίας – είναι μια πιθανή σανίδα σωτηρίας.
Στο Σουδάν, οι περισσότερες περιοχές στις οποίες εργαζόμαστε παραμένουν ενεργές ζώνες μάχης. Αυτό καθιστά το έργο μας απίστευτα δύσκολο και επικίνδυνο, αλλά μας κάνει επίσης πιο αποφασισμένους.
Η αποφασιστικότητα που αναφέρω εδώ δεν επικεντρώνεται μόνο στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα- την επεκτείνω στις κοινότητες που ενώνονται για να υποστηρίξουν η μία την άλλη. Για παράδειγμα, στον καταυλισμό Um Rakuba, στα ανατολικά του Σουδάν, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν ανθρωπιστική βοήθεια σε χιλιάδες ανθρώπους που ζουν μέσα και γύρω από τον καταυλισμό προσφύγων.
Όταν ξέσπασε η σύγκρουση, δεν ήταν σαφές αν θα ήταν δυνατόν να συνεχίσουμε την υποστήριξή μας εκεί, αλλά με την αποφασιστικότητα μιας βασικής ομάδας, δεν υπήρξε κανένα κενό στις υπηρεσίες. Πέρυσι, πραγματοποιήσαμε 40.000 ιατρικές επισκέψεις σε πρόσφυγες καθώς και στην κοινότητα και βοηθήσαμε 507 γυναίκες να γεννήσουν με ασφάλεια. Η αποφασιστικότητά μας είναι κοινή: στην Um Rakuba είδα από πρώτο χέρι τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές εθελόντριες και οι μαίες της κοινότητας.
Είναι πλέον ζήτημα ζωής και θανάτου να αναγνωρίσουν όλα τα μέρη αυτής της σύγκρουσης τον μοναδικό σκοπό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα: να προσφέρουν ιατρική φροντίδα στους πιο ευάλωτους, δωρεάν. Χρειαζόμαστε πρόσβαση, καθώς και ασφάλεια για τους ασθενείς, τις ομάδες και τις προμήθειές μας, όχι αύριο, αλλά τώρα. Οι ζωές που προσπαθούμε να σώσουμε εξαρτώνται από αυτό.
Ωστόσο, μερικές φορές η αποφασιστικότητα δεν είναι αρκετή. Ο ιερός μου όρκος ως γιατρός είναι να κάνω ό,τι μπορώ για τους ανθρώπους που χρειάζονται ιατρική περίθαλψη. Και στον ρόλο μου ως αναπληρωτής ιατρικός συντονιστής, αυτό σημαίνει όχι μόνο τη θεραπεία μεμονωμένων περιστατικών, αλλά και τον συντονισμό της περίθαλψης σε μεγαλύτερη κλίμακα, διασφαλίζοντας ότι το προσωπικό και οι προμήθειες βρίσκονται εκεί που χρειάζονται περισσότερο.
Αλλά πώς μπορώ να κρατήσω την υπόσχεσή μου σε μια συνθήκη όπου οι πόροι και η ανθρωπιστική βοήθεια εμποδίζονται και εκτίθενται σε κινδύνους; Αυτό το ερώτημα αντηχεί στις σκέψεις μου τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα.
Η εργασία μου στο Σουδάν, στη χώρα μου, δεν είναι απλώς μια δουλειά-είναι μέρος της ανθρωπιάς μου. Και το ηθικό μου καθήκον είναι να κάνω, όπως και οι συνάδελφοί μου στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, ό,τι μπορώ για να ανακουφίσω τον πόνο εν μέσω συγκρούσεων. Και συνεχίζω να παραμένω αφοσιωμένος σε αυτόν τον σκοπό.
