«Πριν από περίπου 7 μήνες, τα πάντα βομβαρδίστηκαν – η ιατρική δομή, το φαρμακείο, όλες οι υποδομές καταστράφηκαν… αλλά δεν σήμαινε το τέλος», αναφέρει η Liudmyla Karatsiuba ασθενής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Χτίσαμε σπίτια, ενισχύσαμε την κοινότητά μας». Η Liudmyla είναι κάτοικος κοντά στο Kupiansk, μια από τις πιο ασταθείς περιοχές του μετώπου στην Ουκρανία, στα βορειοανατολικά της χώρας.
Μετά τη μερική ανακατάληψη της περιοχής του Χαρκόβου από τις ουκρανικές δυνάμεις τον Σεπτέμβριο του 2022 και τη μετατόπιση της γραμμής του μετώπου από το Kupiansk, μια ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έφτασε στο χωριό της Liudmyla για να προσφέρει ιατρική περίθαλψη. Οι βομβαρδισμοί είχαν καταστρέψει τα περισσότερα δημόσια κτίρια, οπότε η Liudmyla συμφώνησε να παραχωρήσει ένα μέρος από το σπίτι της, ώστε να στηθεί μια προσωρινή κλινική που θα παρείχε ιατρικές και ψυχολογικές συνεδρίες σε ανθρώπους της κοινότητας.
«Εξακολουθώ να ακολουθώ τις συμβουλές των ψυχολόγων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και να μεταφέρω στους γείτονές μου την άσκηση αναπνοής με κερί για ηρεμία και ισορροπία», λέει η Liudmyla. «Με έχει βοηθήσει να παραμείνω συγκεντρωμένη και να νιώθω χρήσιμη στην ηλικία των 75 ετών. Επί του παρόντος, ασχολούμαι με τη γεωργία και την εκτροφή κουνελιών».
Η άσκηση αναπνοής στην οποία αναφέρεται η Liudmyla είναι μια απλή τεχνική που χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από το στρες και το άγχος. Οι κινητές ιατρικές ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ουκρανία έχουν μοιραστεί ασκήσεις αναπνοής που μπορούν εύκολα να μεταδοθούν στους ανθρώπους στο πλαίσιο του έργου τους για τη θεραπεία και την φροντίδα της ψυχικής υγείας. Οι ίδιες ομάδες συνεργάστηκαν με την κοινότητα της Liudmyla για την ανοικοδόμηση της μοναδικής τοπικής ιατρικής δομής, στην οποία έχουν πλέον επιστρέψει οι εργαζόμενοι του Υπουργείου Υγείας.
«Η κινητή μονάδα αποκαλείται πλέον από τους πολίτες ως ‘’μουσείο”, επειδή είναι τόσο καινούργια. Τώρα υπάρχει κάπου που μπορούμε να πάμε όταν χρειαζόμαστε θεραπεία ή φάρμακα» λέει χαμογελώντας η Liudmyla.
Η Liudmyla είναι χαρακτηριστική περίπτωση ασθενών που βλέπουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κοντά στην πρώτη γραμμή. Από τη δραματική κλιμάκωση του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν κινητές μονάδες στις παρακείμενες περιοχές. «Οι περισσότεροι ασθενείς μας είναι γυναίκες άνω των 60 ετών, πολλές από τις οποίες πάσχουν από χρόνιες ασθένειες όπως υπέρταση και διαβήτη λέει ο Maksym Zharikov, αναπληρωτής ιατρικός συντονιστής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ουκρανία.
Η ανάγκη για παροχή ιατρικών υπηρεσιών παραμένει επιτακτική σε ασθενείς που διαμένουν 20-30 χιλιόμετρα από τις γραμμές του μετώπου. Μετά την κλιμάκωση του πολέμου, σχεδόν 10 εκατομμύρια άνθρωποι είναι σήμερα εκτοπισμένοι, είτε εντός της Ουκρανίας είτε ως πρόσφυγες στο εξωτερικό.
Οργανώσεις όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα μπόρεσαν να υποστηρίξουν ορισμένες από αυτές τις κοινότητες με προμήθειες, ιατρική περίθαλψη αλλά και μέσω της ανοικοδόμησης κτιρίων. Σήμερα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν κινητές μονάδες σε 100 διαφορετικές πόλεις και χωριά κοντά στη γραμμή του μετώπου στις περιοχές του Ντονέτσκ, του Χαρκόβου και της Χερσώνας. Αυτές οι κλινικές αποτελούνται συνήθως από έναν ψυχολόγο, έναν γιατρό και έναν κοινωνικό λειτουργό.
