Μπορεί η γρίπη και ο κορονοϊός να είναι οι πιο συχνοί ιοί που απασχολούν τους πολίτες αυτήν την περίοδο, όμως δεν είναι οι μόνοι ιοί που απασχολούν τους επιστήμονες.
Κι αυτό διότι, όπως εξηγεί στο NEWS 24/7 ο Αλκιβιάδης Βατόπουλος, ομότιμος καθηγητής Μικροβιολογίας και επιστημονικός συνεργάτης στα διαγνωστικά κέντρα «Ιατρόπολις», υπάρχουν αρκετοί ιοί που βλέπουμε να αυξάνονται ανησυχητικά το τελευταίο διάστημα.
ΑΥΞΗΤΙΚΗ Η ΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΕΠΤΟΚΟΚΚΟΥ
«Βλέπω ανησυχητική αύξηση κρουσμάτων β αιμολυτικού στρεπτόκοκκου. Παρότι, προς το παρόν, είναι λίγα τα περιστατικά σε απόλυτους αριθμούς, η αυξητική τάση είναι αυτή μου μας ανησυχεί. Επίσης, είναι μία νόσος από την οποία καταγράφονται θάνατοι», εξηγεί ο κ. Βατόπουλος.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΟΠΥΥ, 87 άνθρωποι την Ελλάδα έχουν προσβληθεί από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως και 4 Ιανουαρίου 2024 από στρεπτόκοκκο.
Οι 39 από αυτούς είναι ενήλικες και τα 48 παιδιά, τα περισσότερα κάτω των 10 ετών.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, κατά το ίδιο διάστημα τα περιστατικά που έχασαν τη ζωή τους ήταν συνολικά 21, εκ των οποίων 9 παιδιά και 12 ενήλικες.
Γιατί όμως υπάρχει τόσο σοβαρό πρόβλημα με τον στρεπτόκοκκο σε αυτή τη φάση;
«Το πρόβλημα είναι σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν περιορίζεται στη χώρα μας και είναι συμβατό με την κυκλοφορία κάποιων κλώνων του μικροβίου, που είναι ιδιαίτερα παθογόνοι. Ως εκ τούτου τίθεται έντονα πλέον ο προβληματισμός της πρόληψης», εξηγεί ο καθηγητής.
Μάλιστα, όπως συμπληρώνει, καθώς η μετάδοση του στρεπτόκοκκου γίνεται από τον αέρα, όπως δηλαδή η γρίπη και ο κορονοϊός, είναι σημαντικό να λαμβάνουμε τα ίδια μέτρα προστασίας για τα οποία έχουμε εκπαιδευτεί τα τελευταία χρόνια και γνωρίζουμε λόγω του κορονοϊού.
Πώς θα αναγνωρίσουμε τον στρεπτόκοκκο
Η νόσος εκδηλώνεται πρωτίστως με πονόλαιμο.
«Όταν ένα παιδί ή ένας ενήλικας έχει συμπτώματα φαρυγγίτιδας ή αμυγδαλών όπως λέμε, καλό είναι ο γιατρός να κάνει strep test και να προχωρά σε καλλιέργεια επιχρίσματος από τον λαιμό, ώστε ο γιατρός να μπορεί να αναγνωρίσει ακριβώς τι είναι και να του δώσει τη σωστή θεραπεία», εξηγεί ο κ. Βατόπουλος.
Πολλά περιστατικά σεξουαλικώς μεταδιδόμενων ιών
Επίσης, όπως εξηγεί ο καθηγητής, τον τελευταίο καιρό έχουμε αύξηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
«Έχουμε αρκετά συχνά κρούσματα βλεννόρροιας και σύφιλης. Λίγα μεν, σε απόλυτους αριθμούς, αλλά αρκετά περισσότερα από το συνηθισμένο για να μας προκαλέσουν ανησυχία», λέει ο καθηγητής.
Στην Ελλάδα από το 2020 έως το 2021 παρουσιάστηκε αύξηση της σύφιλης κατά 63,1%, κάτι που κατατάσσει τη χώρα μας σε μία από τις 8 χώρες της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη αύξηση κρουσμάτων.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, το έτος 2021 δηλώθηκαν στην Ελλάδα 664 επιβεβαιωμένα κρούσματα πρώιμης σύφιλης.
«Προφανώς η πρόληψη είναι το προφυλακτικό και το δεύτερο είναι όταν κάποιος έχει συμπτώματα, όπως έκκριμα, να πηγαίνει άμεσα για διάγνωση, καθώς η θεραπεία είναι απλή, είναι μόνο μία ένεση. Αν όμως μείνει αδιάγνωστη η νόσος, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, μέχρι και στειρότητα», ξεκαθαρίζει ο κ. Βατόπουλος.
ΕΞΑΡΣΗ ΣΕ ΑΔΕΝΟΪΟΥΣ
Αύξηση υπάρχει και στους αδενοϊούς, οι οποίοι όπως λέει ο καθηγητής, επειδή έχουν ήπια συμπτώματα, δεν απασχολούν ιδιαίτερα τους ειδικούς.
Οι αδενοϊοί είναι γνωστοί στους επιστήμονες και σχετικά ακίνδυνοι, τουλάχιστον για τους υγιείς ανθρώπους.
Υπάρχουν αρκετοί και διαφορετικοί τύποι του ιού, οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν διάφορα συμπτώματα στον άνθρωπο, από κοινό κρυολόγημα, έως γαστρεντερικές λοιμώξεις και επιπεφυκίτιδα (φλεγμονή του ματιού). Δηλαδή συμπτώματα που βλέπουμε να έχουν άνθρωποι γύρω μας καθημερινά.
Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί 88 τύποι αδενοϊών, που είναι γνωστό ότι μπορούν να μολύνουν τον άνθρωπο και ομαδοποιούνται σε επτά είδη.
Οι ιοί αυτοί δεν είναι εποχικοί, όπως ο ιός της γρίπης, κάτι που σημαίνει ότι κυκλοφορούν όλο τον χρόνο.
Εκτός από τον άνθρωπο, οι αδενοϊοί μολύνουν και ζώα, μεταξύ των οποίων πτηνά, ερπετά, ακόμη και ψάρια.
Στους ανθρώπους, οι αδενοϊοί προκαλούν συνήθως ήπια αναπνευστικά προβλήματα, όμως σε κάποιες περιπτώσεις προκαλούν και βαριά νόσηση, με εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, ειδικά σε άτομα με αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα, που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ.
Εμβόλια για τους αδενοϊούς δεν υπάρχουν, καθώς μέχρι σήμερα δεν θεωρούνταν επικίνδυνοι.
Τι προκαλούν οι αδενοϊοί
Οι λοιμώξεις από αδενοϊό συχνά προκαλούν συμπτώματα κοινού κρυολογήματος ή γρίπης και ξηρό λαιμό, σύμφωνα με τα CDC.
Επίσης, μπορεί να προκαλέσουν επιπεφυκίτιδα ή φλόγωση της μεμβράνης των βλεφάρων, ενώ συχνές είναι και οι ουρολοιμώξεις, οι φλεγμονές ή οι μολύνσεις της ουροδόχου κύστης.
Σε σπάνιες περιπτώσεις εκδηλώνονται νευρολογικές παθήσεις που επηρεάζουν τον νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο.
Ωστόσο, πρόσφατα έχουν ενοχοποιηθεί και για οξεία ηπατική νόσο σε παιδιά, όμως ακόμη δεν έχει αποδειχθεί ότι ο αδενοϊός είναι υπεύθυνος.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, ο αδενοϊός έχει βρεθεί στο 75% των περιστατικών με οξεία ηπατική νόσο και όχι στο 100%.
Πώς μεταδίδεται ο αδενοϊός
Οι αδενοϊοί μεταδίδονται με σταγονίδια του αναπνευστικού (όπως η γρίπη και ο κορονοϊός), με άμεση επαφή (φιλί, χρήση του ίδιου κουταλιού) και επαφή με μολυσμένες επιφάνειες. Επίσης, είναι συχνή η μόλυνση από πισίνα.
Χονδρικά μεταδίδονται όπως το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη και ο κορονοϊός.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Τα συμπτώματα είναι τα πρώτα που θα ελέγξει ένας γιατρός. Για να επιβεβαιώσει όμως τη λοίμωξη, θα πρέπει να κάνει τεστ αντιγόνων, PCR τεστ και αιματολογική εξέταση.
Από τη στιγμή που νοσήσει, το παιδί θα εκδηλώσει συμπτώματα από δύο έως 14 ημέρες.
Η διάγνωση, αρχικά, βασίζεται στην κλινική εικόνα. Ωστόσο, μπορεί να υπάρξει και εργαστηριακή επιβεβαίωση, με καλλιέργεια και δείγματα που λαμβάνονται από τον ρινοφάρυγγα, το κατώτερο αναπνευστικό, τους επιπεφυκότες (μάτια) και τις κενώσεις (κόπρανα).
Θεραπεία δεν υπάρχει και οι γιατροί απλώς προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα στον ασθενή.
Η δραστική ουσία σιδοφοβίρη χορηγείται σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, αλλά δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του ιού, σύμφωνα με τα CDC.
ΕΞΑΡΣΗ ΤΟΥ RSV
Έξαρση υπάρχει και στον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV), όπως λέει ο κ. Βατόπουλος.
Ο ιός RSV έχει υψηλότερο αριθμό μεταδοτικότητας από αυτόν της γρίπης, «τον υπολογίζουμε κάπου μεταξύ 2 με 3», εξηγεί ο κ. Μαγιορκίνης.
Στην περίπτωση του RSV, σύμφωνα με τους ειδικούς, τον μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν παιδιά και ηλικιωμένοι άνω των 60 ετών.
«Αν προσβάλει παιδιά κάτω των δύο ετών, μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στους πνεύμονες και να προκαλέσει βρογχιολίτιδα, η οποία κάνει έντονα συμπτώματα δύσπνοιας, έντονο βήχα, καταρροή και ίσως πυρετό. Αυτό όμως που μας ανησυχεί περισσότερο, είναι ότι στα βρέφη, μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θάνατο, αν δεν αντιμετωπιστεί γρήγορα», εξηγεί ο Κώστας Νταλούκας, παιδίατρος και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, δηλαδή προ πανδημίας, το 1% έως 2% των μωρών κάτω των 6 μηνών με RSV λοίμωξη μπορεί να χρειαζόταν να νοσηλευτούν. Και σχεδόν όλα τα παιδιά είχαν νοσήσει με RSV μέχρι την ηλικία των 2 ετών.
Και στην περίπτωση αυτού του ιού, οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα μέτρα προστασίας που είχαμε πάρει τα προηγούμενα χρόνια για τον κορονοϊό, όπως η κοινωνική απόσταση, το κλείσιμο των σχολείων κ.λπ. δεν επέτρεψαν στα παιδιά να κολλήσουν.
Ως αποτέλεσμα, υπάρχουν ακόμη πολλά παιδιά ηλικίας κάτω των 3 ετών που δεν έχουν εκτεθεί ποτέ στον RSV και έτσι αυξάνονται τα κρούσματα.
Το θετικό είναι ότι αυτή τη στιγμή χορηγείται και στην Ελλάδα σε παιδιά και βρέφη που είναι υψηλού κινδύνου μία ανοσοπροφύλαξη, η οποία στην πραγματικότητα αποτελεί ενός τύπου εμβόλιο, καθώς προστατεύει τα παιδιά από τη νόσο.
Πώς μεταδίδεται ο RSV
Το RSV μπορεί να μεταδοθεί όταν οι άνθρωποι αγγίζουν μολυσμένες επιφάνειες και ακολούθως βάζουν το χέρι στο στόμα ή στο μάτι. Εξαπλώνεται επίσης μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού συστήματος. Δηλαδή περίπου όπως όλοι οι ιοί του αναπνευστικού.
Επομένως, είναι καλή ιδέα να απολυμαίνουμε επιφάνειες, ιδιαίτερα σε χώρους όπως κέντρα ημερήσιας φροντίδας, όπου τα μικρά παιδιά αγγίζουν συνεχώς πράγματα, φτερνίζονται πάνω σε πράγματα και μετά τα βάζουν στο στόμα τους.
Τα συμπτώματά του είναι συνήθως ήπια, όπως βήχας, καταρροή και πυρετός και η διάγνωση γίνεται μόνο με εξέταση σε εργαστήριο και όχι με self test στο σπίτι.
Γι’ αυτό, στην περίπτωση που ένα παιδί κάτω των τριών ετών εμφανίσει τέτοια συμπτώματα και ειδικά αν έχει υποκείμενα νοσήματα, καλό θα είναι να κάνει το ειδικό τεστ.
ΕΝΔΟΝΟΣΟΚΟΜΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
«Πέρα από τους ιούς που κυκλοφορούν στην κοινότητα και μας απασχολούν, σημαντικό πρόβλημα υπάρχει και με τη μικροβιακή αντοχή στα νοσοκομεία, που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Κι αυτό διότι εφόσον το μικρόβιο έχει εγκατασταθεί, είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Η λύση είναι πρόληψη των λοιμώξεων στην οποία πρέπει να επιμείνουμε», καταλήγει ο καθηγητής.
