Τη σήμερον ημέρα, το streaming είναι ο κυρίαρχος τρόπος με τον οποίον ακούει κάποιος μουσική. Στοιχεία αναφέρουν πως στην ΕΕ ήταν ο τρόπος που ‘επιστράτευσαν’ 142.2 εκατομμύρια πολίτες, μέσα στο 2023.
Μολονότι το streaming μουσικής είναι διαθέσιμο εδώ και οκτώ χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει εκπονήσει ρυθμιστικούς κανόνες.
Στις 17/1 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα που ζητά κανόνες της ΕΕ για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών της αγοράς που αφήνει την πλειονότητα των συγγραφέων και των ερμηνευτών με ελάχιστη έως καθόλου αποζημίωση. Αφήνει και σε μειονεκτική θέση τις λιγότερο κοινές γλώσσες και τα λιγότερο κοινά είδη μουσικής.
Το ψήφισμα που συμφωνήθηκε από τους ευρωβουλευτές εστιάζει σε βασικά ζητήματα που χρήζουν προσοχής:
- Δίκαιη αμοιβή για τους δημιουργούς
- Προβολή ευρωπαϊκών δουλειών
- Διαφάνεια των εργαλείων AI
- Υποστήριξη για τη μουσική πολυμορφία
Το ψήφισμα ζητά «ένα νέο νομικό πλαίσιο της ΕΕ για τον τομέα, για τον οποίο δεν ισχύουν επί του παρόντος ευρωπαϊκοί κανόνες, παρόλο που οι υπηρεσίες streaming είναι ο κύριος τρόπος πρόσβασης των ανθρώπων στη μουσική».
TA NOYMEΡΑ ΤΟΥ STREAMING ΜΟΥΣΙΚΗΣ
Τον περασμένο Νοέμβριο, οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας είχαν εγκρίνει (με ψήφους 23 υπέρ, 3 κατά και 1 αποχή) ψήφισμα που ζητούσε να αντιμετωπιστούν οι ανισορροπίες στον τομέα, καθώς αφήνουν επί του παρόντος την πλειοψηφία των δημιουργών να λαμβάνει πολύ χαμηλά έσοδα.
Συγκεκριμένα, οι ψηφιακές μουσικές πλατφόρμες και οι υπηρεσίες ανταλλαγής μουσικής παρέχουν επί του παρόντος πρόσβαση σε έως και 100 εκατομμύρια κομμάτια, είτε δωρεάν είτε έναντι συγκριτικά χαμηλού μηνιαίου τέλους συνδρομής.
Το streaming αντιπροσωπεύει το 67% των παγκόσμιων εσόδων του τομέα της μουσικής.
Τα ετήσια έσοδα έχουν εκτιμηθεί σε 20.5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι δημιουργοί δεν παίρνουν ποσοστό μεγαλύτερο του 11%.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν αναθεώρηση των απαρχαιωμένων (προ-ψηφιακών) ποσοστών δικαιωμάτων, καταδικάζοντας το σύστημα «payola» που αναγκάζουν τους δημιουργούς να δέχονται χαμηλότερα ή μηδενικά έσοδα με αντάλλαγμα μεγαλύτερη προβολή.
Επιπροσθέτως, καταδικάστηκε το σύστημα «payola», πριν τονιστεί η ανάγκη για ρυθμιστικό πλαίσιο.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ «PAYOLA»
Σε μια απόπειρα να περιγράψουμε το σύστημα «Payola» απλά, χρειάζεται να φανταστείτε ότι είστε επικεφαλής σε δισκογραφική και αναζητάτε τρόπους να ακούσουν το νέο σας τραγούδι όσοι περισσότεροι άνθρωποι γίνεται.
Ένας τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι να πληρώνετε ραδιοφωνικούς σταθμούς για να παίζουν το τραγούδι σας πιο συχνά. Είναι όμως, παράνομα τα χρηματικά ανταλλάγματα για το airplay.
Αυτό το ‘πρόβλημα’ το λύνει το «payola».
Ουσιαστικά πρόκειται για πρακτική παράνομης πληρωμής ή δωροδοκίας ραδιοφωνικών σταθμών ή DJs για να παίξουν το τραγούδι σας.
Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους.
1) Απευθείας δωροδοκία: Μπορείτε απλά να πληρώσετε τον σταθμό ή τον DJ απευθείας για το airplay. Αυτή είναι η πιο προφανής μορφή payola και είναι η πιο εύκολο να εντοπιστεί.
2) Ποσοστά: Μπορείτε να προσφέρετε στον σταθμό ή τον DJ ένα ποσοστό των κερδών από το τραγούδι σας εάν το παίξουν. Αυτή είναι μια πιο λεπτή μορφή payola που είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί.
3) Δώρα και χάρες: Μπορείτε να δώσετε στον σταθμό ή στον DJ δώρα ή χάρες, όπως δωρεάν εισιτήρια για συναυλίες ή ταξιδιωτικά κουπόνια. Αυτός είναι ένας άλλος τρόπος για να κάνετε το τραγούδι σας να παίζεται πιο συχνά.
Σε κάθε περίπτωση το σύστημα αυτό είναι παράνομο, καθώς μπορεί να στρεβλώσει την ελεύθερη αγορά μουσικής. Και προφανώς πλήττει περισσότερο τους νέους και τους ανεξάρτητους καλλιτέχνες.
Ο λόγος που υπάρχει μέχρι σήμερα είναι ο συνδυασμός κινήτρων κέρδους, αδιαφάνειας των πρακτικών airplay, πολιτισμικής έμφασης στις κορυφαίες επιτυχίες, περιορισμένης εποπτείας, διαφοροποίησης των καναλιών διανομής μουσικής και του ανθρώπινου στοιχείου στην επιλογή τραγουδιών δημιουργεί ένα περιβάλλον.
Η αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση που περιλαμβάνει αυστηρότερους κανονισμούς, αυξημένη διαφάνεια και στροφή προς πρακτικές προώθησης μουσικής που βασίζονται στην αξία.
Η Ευρωβουλή αποφάσισε να κάνει την αρχή.
Συμφωνήθηκε πως η νομοθεσία της ΕΕ θα πρέπει και να διασφαλίζει την προβολή των ευρωπαϊκών έργων και τη διαφάνεια των αλγορίθμων, την πρόληψη των αθέμιτων πρακτικών και τη διασφάλιση της πολυμορφίας.
ΤΙ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΣΤΟ STREAMING ΜΟΥΣΙΚΗΣ
Κατά τους ευρωβουλευτές η κατάσταση που επικρατεί στο streaming μουσικής επιδεινώνεται από την πτώση της συνολικής αξίας των μουσικών προϊόντων,
- με τα έσοδα να συγκεντρώνονται στα χέρια μεγάλων δισκογραφικών και των πιο δημοφιλών καλλιτεχνών (το 60% του streaming πηγαίνει στο κορυφαίο 0.4% των καλλιτεχνών),
- την άνοδο του περιεχομένου που δημιουργείται από AI και -σύμφωνα με μελέτες- την απάτη που γίνεται με bots να χειραγωγούν τα νούμερα του streaming και
- τη χειραγώγηση και την παράνομη χρήση μουσικού περιεχομένου από πλατφόρμες.
Ζήτησαν έτσι, νομοσχέδιο της ΕΕ που θα υποχρεώνει τις πλατφόρμες να κάνουν διαφανείς τους αλγόριθμους και τα εργαλεία συστάσεων και να εγγυώνται ότι τα ευρωπαϊκά έργα είναι ορατά και προσβάσιμα.
Θα πρέπει επίσης, να περιλαμβάνουν έναν δείκτη ποικιλομορφίας για την αξιολόγηση της σειράς των διαθέσιμων ειδών και γλωσσών και την παρουσία ανεξάρτητων δημιουργών.
Οι κανόνες θα υποχρεώνουν τις πλατφόρμες streaming να προσδιορίζουν τους κατόχους δικαιωμάτων μέσω της σωστής κατανομής μεταδεδομένων, για να βοηθήσουν στην ανακάλυψη των έργων τους, καθώς και να αποτρέψουν π.χ. απάτες streaming που χρησιμοποιούνται για τη μείωση του κόστους και τη χαμηλότερη αξία.
Μια ετικέτα θα πρέπει να ενημερώνει το κοινό για έργα που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά από την τεχνητή νοημοσύνη.
Ενίσχυση των δημιουργών που θέλουν να γίνουν digital
Οι ευρωβουλευτές έκριναν πως είναι χρήσιμο να γίνουν μεγαλύτερες επενδύσεις στην ευρωπαϊκή μουσική, συμπεριλαμβανομένων τοπικών και εξειδικευμένων καλλιτεχνών ή καλλιτεχνών από ευάλωτες κοινότητες, ώστε να προσφερθεί ένα ρεπερτόριο με μεγαλύτερη ποικιλία. Παράλληλα, θα υποστηριχθούν οι δημιουργοί που θέλουν να προχωρήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρηματικών τους μοντέλων.
