Οι πληρωμές με κάρτες, είτε τις έχουμε στη ‘φυσική’ τους έκδοση, είτε τη digital (smartphones, smartwatches) είναι ο κυρίαρχος τρόπος που κάνουν τη δουλειά τους οι περισσότεροι κάτοικοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Mε την παραδοσιακή μεταφορά χρημάτων, μια πληρωμή που γίνεται Παρασκευή στις 19.00, παραδίδεται την Τρίτη.
Έτσι, σχεδόν 200 δισεκατομμύρια ευρώ είναι ‘εγκλωβισμένα’ κάθε μέρα στο τράνζιτ του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Με τη στιγμιαία πληρωμή (επίσημα «άμεση μεταφορά πιστώσεων σε ευρώ»), μια αποστολή χρημάτων που γίνεται Παρασκευή στις 19.00, φτάνει στον προορισμό της στις 19.01.
Εν τούτοις, μόνο το 11% όλων των μεταφορών πίστωσης σε ευρώ στην ΕΕ εκτελέστηκαν μέσα σε δευτερόλεπτα -μέσω στιγμιαίων πληρωμών- στις αρχές του 2022.
Γιατί;
Η Κομισιόν θέλησε να τους λόγους που δεν προτιμάται ο πιο εύκολος και γρήγορος τρόπος πληρωμών, ώστε να διαπιστώσει ποια είναι τα προβλήματα και να τα ‘επιδιορθώσει’.
Διαπιστώθηκε πως πολλοί πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών (όλοι στην ΕΕ έχουν συμφωνήσει επί κοινού συνόλου κανόνων και προτύπων -γνωστό ως Single Euro Payments Area) εξακολουθούν να είναι απρόθυμοι να επενδύσουν σε στιγμιαίες πληρωμές, χωρίς να έχουν την εγγύηση ότι άλλοι πάροχοι θα μπορούν να υποστηρίξουν αυτές τις συναλλαγές.
Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι περίπου το 1/3ο των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών της ΕΕ εξακολουθούν να μην προσφέρουν στιγμιαίες πληρωμές.
Σε πολλά κράτη μέλη, οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις αποθαρρύνονται από την υψηλή προμήθεια των άμεσων πληρωμών.
Επίσης, δεν προσφέρονται στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις επαρκείς διαβεβαιώσεις για να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες τους σχετικά με τον κίνδυνο απάτης και λαθών.
Τέλος, όπου προσφέρονται άμεσες πληρωμές, ένας μεγάλος αριθμός από αυτές αποτυγχάνουν λόγω αργών και αναποτελεσματικών μεθόδων ελέγχου κυρώσεων ανά συναλλαγή.
Ξεκάθαρα δεν είναι κατάλληλες για αυτήν τη νέα, γρήγορη πληρωμή.
ΤΟ ΝΕΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ
Τον Οκτώβριο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση για τη διάθεση στιγμιαίων πληρωμών σε ευρώ σε όλους τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις που διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό στην ΕΕ, καθώς και στην Ισλανδία, τη Νορβηγία και το Λιχτενστάιν.
Τον Νοέμβριο του 2023, οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε συμφωνία με το Συμβούλιο για το τελικό νομοθετικό κείμενο.
Συναλλαγές μέσα σε 10 δευτερόλεπτα
1) Μια άμεση μεταφορά πίστωσης θα πρέπει να εκτελείται ανεξάρτητα από την ημέρα ή ώρα και να διεκπεραιώνεται αμέσως εντός 10 δευτερολέπτων, 365 ημέρες το χρόνο, νυχθημερόν. Το άτομο που κάνει την πληρωμή θα λαμβάνει μια απόδειξη εξίσου γρήγορα.
2) Οι άμεσες πληρωμές δεν θα πρέπει να κοστίζουν περισσότερο από τις παραδοσιακές συναλλαγές σε ευρώ. Πρέπει να είναι ίσες ή χαμηλότερες από τις χρεώσεις για μη άμεσες πληρωμές σε ευρώ.
ΤΙ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΠΑΡΟΧΟΙ
Όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών (με πολύ στοχευμένες εξαιρέσεις) που προσφέρουν μεταφορές πίστωσης σε ευρώ πρέπει να προσφέρουν άμεσες πληρωμές σε ευρώ σε όλους τους πελάτες τους.
Όλοι οι πάροχοι στιγμιαίων πληρωμών σε ευρώ πρέπει να προσφέρουν την υπηρεσία ελέγχοντας την αντιστοίχιση μεταξύ του αριθμού λογαριασμού (λεγόμενος «IBAN») και του ονόματος του δικαιούχου πληρωμής.
Προτού αυτός που πληρώνει εγκρίνει τη συναλλαγή, οι πάροχοι θα πρέπει να τον ειδοποιούν για τυχόν διαπιστωθείσα διαφορά -καθώς μπορεί να υποδηλώνεται απάτη.
Όλοι οι πάροχοι στιγμιαίων πληρωμών σε ευρώ πρέπει να ακολουθούν μια εναρμονισμένη διαδικασία ελέγχου κυρώσεων, βάσει καθημερινών ελέγχων των πελατών τους έναντι των λιστών κυρώσεων της ΕΕ. Στις κανονικές μεταφορές οι έλεγχοι θα διενεργούνται ανά συναλλαγή.
Ο Ευρωβουλευτής που είναι υπεύθυνος για την καθοδήγηση της νομοθεσίας μέσω του Κοινοβουλίου, Michiel Hoogeveen (ECR, Ολλανδία) προέβη στην ακόλουθη δήλωση.
«Mε αυτήν την πρωτοβουλία, οι τράπεζες της ΕΕ υποχρεούνται να παρέχουν υπηρεσίες στιγμιαίων πληρωμών στους πελάτες, χωρίς επιπλέον κόστος, υπό αυστηρές προθεσμίες».
«Οι πελάτες θα απολαμβάνουν πιο ομαλές επιλογές πληρωμής, οι επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν χαμηλότερο κόστος και τα συστήματα πληρωμών της ΕΕ στο σύνολό τους θα γίνουν πιο ανταγωνιστικός».
Η οικονομική επιτροπή του Κοινοβουλίου θα ψηφίσει επί της συμφωνίας, σε ολομέλεια συνόδου. Για να τεθεί σε ισχύ, χρειάζεται την έγκριση του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
