Γιατί κάποια φάρμακα κυκλοφορούν σε δισκία, άλλα σε σιρόπια, ως ενέσιμα ή υπόθετα
Τα φάρμακα κυκλοφορούν σε διάφορες μορφές. Ως δισκία, σιρόπια, ενέσιμα ή σταγόνες, αλοιφές, εισπνεόμενα και υπόθετα.
Προφανώς και αυτό που βλέπουμε μπροστά μας, δεν προκύπτει από τυχαία επιλογή αυτών που παράγουν κάθε φάρμακο.
Στο επίκεντρο της δοσολογικής μορφής είναι ο σκοπός κάθε ουσίας (ο λόγος που τη χρειάζεται ένα άτομο), η κατάσταση στην οποία είναι όταν έχει ανάγκη μια ουσία και πού βρίσκεται.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ
Ως «δοσολογικές μορφές» προσδιορίζεται ο μηχανισμός με τον οποίο τα μόρια/API (Active Pharmaceutical Ingredients) του φαρμάκου χορηγούνται σε περιοχές δράσης εντός του σώματος, για να δημιουργήσουν τα μέγιστα επιδιωκόμενα οφέλη και τις χαμηλότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τα φάρμακα σπάνια χορηγούνται ως καθαρές χημικές οντότητες. Συνήθως παρέχονται συνήθως ως παρασκευασμένα σκευάσματα, δηλαδή δοσολογικές μορφές.
Μετά τη μετατροπή τους σε ένα κατάλληλο σκεύασμα δόσης, χορηγούνται σε διάφορες δοσολογικές μορφές.
Για τη δημιουργία μιας εναλλακτικής μορφής δοσολογίας, προστίθενται οι μη φαρμακευτικές χημικές ουσίες (επίσης γνωστές ως φαρμακευτικά συστατικά).
Με την προσθήκη φαρμακευτικών συστατικών που διαλυτοποιούν ή αναστέλλουν ή πυκνώνουν ή αραιώνουν ή τα γαλακτωματοποιούν ή τα σταθεροποιούν ή τα συντηρούν, οι δοσολογικές μορφές φαρμάκων μπορούν να γίνουν πιο αποτελεσματικές και ελκυστικές.
ΤΑ ΔΙΣΚΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΝΟ1 ΕΠΙΛΟΓΗ
Αν ρωτήσετε τους καθ’ ύλην αρμοδίους, πιθανότατα θα σας πουν ότι τα δισκία είναι η μορφή που προτιμούν, καθώς είναι λιγότερο ακριβά, εύκολα στη λήψη και στη μεταφορά, ενώ μπορούν να περιλαμβάνουν πολλές διαφορετικές συμπιεσμένες ουσίες, συστατικά και αρωματικούς παράγοντες.
Παρ’ όλα αυτά, κάποιες φορές δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες.
Έτσι προκύπτουν άλλες εκδοχές.
Στα πρωτόκολλα προβλέπονται η ασφάλεια του ασθενή και η ασφάλεια του φαρμάκου ως βασικές ανάγκες. Έτσι, προκύπτει και η δοσολογική μορφή.
Για παράδειγμα,
- Η ακριβής δόση με ασφαλή και εύκολο τρόπο, έχει ως παραδείγματα τις ταμπλέτες, τις κάψουλες και τα σιρόπια.
- Η κάλυψη της πικρής γεύσης ή του αρώματος τακτοποιείται από κάψουλες, δισκία με επικάλυψη και σιρόπια με γεύσεις.
- Τα δισκία χορηγούνται από το στόμα. Ορισμένες ουσίες ωστόσο, καταστρέφονται ή αδρανοποιούνται λόγω των γαστρικών υγρών και οξέων. Προστατεύονται από την εντερική επικάλυψη.
- Οι επισφραγισμένες αμπούλες και οι κάψουλες με επικάλυψη εγγυώνται την προστασία της ουσίας από το ατμοσφαιρικό οξυγόνο και την υγρασία.
- Τα δισκία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ορισμένους ασθενείς που δεν είναι συνεργάσιμοι -είτε γιατί δεν μπορούν, όπως εκείνοι που είναι σε κόμμα ή υπό αναισθησία προ ενός χειρουργείου, είτε γιατί δεν θέλουν. Εκεί χρησιμοποιούνται υγρές δοσολογικές μορφές. Δηλαδή, ενέσεις και σιρόπια.
- Υγρά ενέσιμα φάρμακα προτιμώνται όταν χρειάζονται γρήγορα αποτελέσματα, όπως σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης -καθώς τα δισκία θέλουν το χρόνο τους για να ‘λειτουργήσουν’.
- Επιπροσθέτως, τα δισκία δεν θεωρούνται αξιόπιστη δοσολογική μορφή για ασθενείς που κάνουν εμετούς ή έχουν διάρροια.
- Άλλες ουσίες που απορροφώνται καλύτερα μέσω του δέρματος από ό,τι δια της στοματικής οδού ή έχουν ως ‘στόχο’ το δέρμα, κυκλοφορούν σε μορφή λοσιόν ή αλοιφής.
ΤΙ ΔΙΝΕΙ ΚΑΘΕ ΜΟΡΦΗ -ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΝΕΙ ΑΛΛΗ
Ήλθε η ώρα για απτά παραδείγματα, βάσει σημειώσεων υγειονομικής αρχής.
Σε ό,τι αφορά τα αναβράζοντα υπάρχουν για να διευκολύνουν τη διαδικασία διάλυσης του φαρμάκου.
Τα υπογλώσσια βοηθούν να απορροφηθεί η ουσία απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος μέσω της βλεννογόνου μεμβράνης
Οι παστίλιες είναι φαρμακευτικά στερεά παρασκευάσματα που πρέπει να αναρροφηθούν μέσα στο στόμα μέχρι να διαλυθούν.
Τα σιρόπια είναι υγρά παρασκευάσματα που περιέχουν φαρμακευτικά δραστικά συστατικά, διαλυμένα σε κατάλληλο διαλυτικό μέσο.
Τα εμφυτεύματα επιτρέπουν την αργή και σταθερή χορήγηση του φαρμάκου, για μια χρονική περίοδο και περνούν την ουσία στους ιστούς.
Τα ενέσιμα εισάγουν το φάρμακο στα αιμοφόρα αγγεία, τους ιστούς και τα όργανα.
Το υπόθετο είναι κατασκευασμένο από υλικό που λιώνει σε θερμοκρασία σώματος και απευθύνεται σε ασθενείς με δυσκολία στη λήψη φαρμάκων από το στόμα.
