Έρευνα Έteron: Η επιρροή της άκρας δεξιάς στη Gen Z – Τι πιστεύουν για τους μετανάστες

Το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, αξιοποιώντας τα ευρήματα που προέκυψαν από το νέο ερευνητικό πρόγραμμα Ακτινογραφία της Ακροδεξιάς, εμβαθύνει στις αντιλήψεις και πεποιθήσεις της Generation Z για μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα, δημοσιεύοντας την Τετάρτη την ανάλυση του συντονιστή του project «Youth – Voice On», Κώστα Γούση.

Σε αυτήν, εξετάζεται η επιρροή της άκρας δεξιάς μέσα από τη διερεύνηση του τι πιστεύουν οι νέοι και οι νέες για τη Χρυσή Αυγή, τη δικτατορία & τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας στην Ελλάδα, το μεταναστευτικό-προσφυγικό ζήτημα & τις ΜΚΟ, καθώς και τη θεσμοθέτηση του δικαιώματος των ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγαριών σε γάμο/τεκνοθεσία.

Στην ανάλυση του ο Κώστας Γούσης προσεγγίζει τα ευρήματα σε συγκριτική προοπτική, εισάγοντας στη συζήτηση τόσο αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών του Eteron όσο και άλλων ερευνών Ινστιτούτων, φορέων και ερευνητικών ομάδων. Ταυτόχρονα, εντοπίζει αποκλίσεις στις απόψεις των πολιτών βάσει της ηλικίας, με έμφαση στις απόψεις της Gen Z, συνοψίζοντας κάποια κεντρικά συμπεράσματα.

Ακολουθούν τρία από τα πιο ανησυχητικά ευρήματα της έρευνας του Eteron, σε σχέση με την επιρροή της άκρας δεξιάς στη Gen Z:

• – 5,1% της Gen Z πιστεύουν ότι η Χρυσή Αυγή ήταν ένα πραγματικά πατριωτικό κόμμα και προσέφερε πολλά στη χώρα.
• – 19% συμφωνούν & μάλλον συμφωνούν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η δικτατορία είναι ίσως προτιμότερη από τη δημοκρατία.
• – 1 στα 4 άτομα της Gen Z συμφωνεί ότι για να αποτραπεί η είσοδος μεταναστών και προσφύγων στη χώρα, είναι σωστό να γίνονται επαναπροωθήσεις στη θάλασσα ακόμη κι αν υπάρχει κίνδυνος να χαθούν ανθρώπινες ζωές.

«Το 5,1% της θετικής αποτίμησης για την εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή υποδηλώνει έναν πιο σκληρό πυρήνα επιρροής του νεοναζισμού, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό, ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2023 οι Σπαρτιάτες, με τη στήριξη του καταδικασμένου για διεύθυνση της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή Ηλία Κασιδιάρη, κατέγραψαν 7,8% στην ηλικιακή κατηγορία 17 – 24 ετών» σημειώνει στην ανάλυση του ο Κώστας Γούσης.

Αναφορικά με τις απαντήσεις των νέων για τη δικτατορία υπογραμμίζει ότι το 19% των φιλο-δικτατορικών απόψεων αποτυπώνει την ύπαρξη ενός αντιδημοκρατικού πυρήνα στη νέα γενιά και φανερώνει ότι ένα τμήμα των μεγάλων ποσοστών δυσαρέσκειας για τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην Ελλάδα εκτρέπεται σε ακροδεξιές απόψεις.

«Λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνολική εκλογική επιρροή και των τριών ακροδεξιών κομμάτων (Σπαρτιάτες, Νίκη, Ελληνική Λύση) βρίσκεται αθροιστικά στο 12,6% στην ηλικιακή κατηγορία 17 – 24 ετών, συμπεραίνουμε ότι η εν δυνάμει ζώνη επιρροής της άκρας δεξιάς στη Gen Z είναι ευρύτερη της εκλογικής καταγραφής της» προσθέτει.

Επιπλέον, επισημαίνει ότι το 24,9% που συμφωνεί με τις επαναπροωθήσεις στη θάλασσα ακόμη κι αν κινδυνεύουν οι ζωές μεταναστών και προσφύγων, αποτελεί καμπανάκι κινδύνου για την εξοικείωση ενός τμήματος της νέας γενιάς με τη συνοριακή βία και τη συνακόλουθη παραίτηση από την ανάγκη προστασίας της ανθρώπινης ζωής.

Ξεκαθαρίζει, ωστόσο, ότι θα ήταν λάθος να «διαβάσουμε» στα ευρήματα κάποια επέλαση της άκρας δεξιάς στη Generation Z. Από τα στοιχεία της έρευνας και από πλήθος άλλων ερευνών των τελευταίων χρόνων επιβεβαιώνονται τα ξεκάθαρα πλειοψηφικά δημοκρατικά και αντιφασιστικά αντανακλαστικά της νέας γενιάς.

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, το μαζικό αντιφασιστικό κίνημα και η δίκη της Χρυσής Αυγής φαίνεται να έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των απόψεων και την πολιτικοποίηση των νεότερων ηλικιών.

Η δυσαρέσκεια της Gen Z για τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας, προσθέτει στην ανάλυση του ο Κώστας Γούσης, συνδέεται πλειοψηφικά με τάσεις για εμβάθυνση της δημοκρατίας και πιο ουσιαστική πολιτική συμμετοχή.

Σε σχέση με τη στάση της Gen Z στο μεταναστευτικό-προσφυγικό ζήτημα, παρά τη σοβαρή διείσδυση ακροδεξιών λογικών σε ένα περιβάλλον θεσμικών διακρίσεων και κανονικοποίησης του ακροδεξιού λόγου, η ξενοφοβία επιδρά λιγότερο στους νέους και τις νέες σε σχέση με τις μεγαλύτερες γενιές.

Σε ζητήματα όπως το δικαίωμα στην ιθαγένεια για τα παιδιά των μεταναστών αποτυπώνεται πλέον ξεκάθαρη συμφωνία, ενώ η Gen Z υποστηρίζει σε συντριπτικό βαθμό τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, διαφωνώντας με τη θέση ότι «οι ΜΚΟ υπονομεύουν συνειδητά της εικόνα της Ελλάδας», κατηγορία που συχνά διατυπώνεται στο δημόσιο λόγο για τη στοχοποίησή τους.

Τέλος, σε σχέση με τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι έχει διαμορφωθεί πλειοψηφικό ρεύμα στην κοινωνία σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες υπέρ της θεσμοθέτησης του γάμου ανεξαρτήτως φύλου.

Στη Gen Z καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά συμφωνίας με τη θεσμοθέτηση του γάμου και την τεκνοθεσία ανεξαρτήτως του φύλου των γονέων, δείχνοντας ότι στα ζητήματα αυτά η νέα γενιά πρωταγωνιστεί στην αλλαγή νοοτροπίας και την ήττα της ακροδεξιάς ατζέντας.

Η ανάλυση του Κώστα Γούση είναι διαθέσιμη στην διαδικτυακή σελίδα του Eteron.