Ένα κουαρτέτο και ένας Σκοτσέζος πιανίστας μπορούν να φέρουν την άνοιξη;

Το μεγάλο Φεστιβάλ της Άνοιξης, η εαρινή γιορτή των τεχνών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αρχίζει τη Δευτέρα 8 Απριλίου στις 8:30 το βράδυ με τη συναυλία του Quartetto d’Archi della Scala (Κουαρτέτο Εγχόρδων της Σκάλας του Μιλάνου), που απαρτίζεται από τους βιολονίστες Francesco Manara και Daniele Pascoletti, τον βιολίστα Simonide Braconi και τον τσελίστα Massimo Polidori.

Το ιστορικό σχήμα μουσικής δωματίου, στην εμφάνισή του στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, συμπράττει με τον πιανίστα Alasdair Beatson ‒γνώριμο στο ελληνικό κοινό και από τη συμμετοχή του στο περσινό ρεσιτάλ της Viktoria Mullova στο Μέγαρο‒ στην ερμηνεία του Κουιντέτου με πιάνο σε φα ελάσσονα του César Franck, εμβληματικού έργου του γαλλικού Ρομαντισμού.

Ο ρομαντικός… Alasdair Beatson

O πιανίστας Alasdair Beatson εξομολογείται στο NEWS 24/7 τι είναι αυτό που τον ευχαριστεί περισσότερο στη συνεργασία με το Κουαρτέτο Εγχόρδων της Σκάλας του Μιλάνου. “Στην πραγματικότητα, αυτή η συναυλία θα είναι η πρώτη φορά που συναντώ και παίζω με το Κουαρτέτο Εγχόρδων της Σκάλας του Μιλάνου, αλλά συχνά συμμετέχω σε κουαρτέτα εγχόρδων ως προσκεκλημένος για να παίξω κουιντέτο για πιάνο.

Κάθε κουαρτέτο είναι φυσικά πολύ διαφορετικό, και ως προσκεκλημένος έχω το προνόμιο να βιώνω την εσωτερική λειτουργία κάθε ομάδας, καθώς είμαι ένα είδος “επίτιμου” μέλους για λίγες ημέρες. Έρχομαι επίσης στις πρόβες και στη συναυλία με τις δικές μου ιδέες, με τον δικό μου τρόπο έκφρασης της μουσικής. Θα δούμε τι είδους “δράμα” θα δημιουργηθεί όταν συναντηθούμε!”

O Σκοτσέζος πιανίστας Alasdair Beatson είναι γνωστός για την αμεσότητα της ερμηνείας του και τις τολμηρές επιλογές στα προγράμματά του. Το ρεπερτόριό του, το οποίο ο Άλασνταιρ Μπήτσον ερμηνεύει τόσο σε όργανα εποχής όσο και σε σύγχρονα όργανα, καλύπτει ευρύ φάσμα με ιδιαίτερη έμφαση στον Κλασικισμό, τον πρώιμο Ρομαντισμό, τη γαλλική μουσική (κυρίως στον Φωρέ) και τη σύγχρονη δημιουργία. Ο διακεκριμένος πιανίστας δραστηριοποιείται επίσης ως μέλος σχημάτων μουσικής δωματίου, έχοντας στο ενεργητικό του συνεργασίες, μεταξύ άλλων, με τον Στήβεν Ίσσερλις, την Βικτόρια Μούλοβα, τα Κουαρτέτα Doric, Gringolts και Meta4 καθώς και με το Nash Ensemble.

Πώς ήταν αλήθεια η τελευταία σας εμπειρία να παίζετε στο Μέγαρο Μουσικής και πώς αισθάνεστε για την επιστροφή σας; “Έπαιξα στο Μέγαρο τον Οκτώβριο του 2022, σε μια συναυλία με τη Viktoria Mullova, τακτική μου συνεργάτιδα. Η συναυλία ήταν μια τεράστια ευχαρίστηση και ένιωσα μεγάλη ελευθερία όταν έπαιζα, σε μεγάλο βαθμό επειδή η ακουστική ήταν τόσο καλή – η αίθουσα του Μεγάρου είναι ένας όμορφος χώρος για να δημιουργηθεί και να διαμορφωθεί ο ήχος- και θυμάμαι πως είχα και ένα φοβερό πιάνο επίσης. Είμαι ενθουσιασμένος που επιστρέφω τόσο σύντομα” αναφέρει ο Alasdair Beatson.

Υπάρχουν συγκεκριμένες πτυχές ή αποχρώσεις στο κομμάτι του César Franck, που σας γοητεύουν ή σας προκαλούν ιδιαίτερα; “Το κουιντέτο για πιάνο του César Franck είναι ένα λαμπρό και μοναδικό έργο και το ταξίδι μέσα από αυτό για τους μουσικούς και το κοινό είναι φοβερά ενδιαφέρον. Η μουσική του Franck έχει επηρεαστεί πολύ από τον Βάγκνερ, εμφανίζει γοητεία στην αρμονία, στην οικοδόμηση μουσικών μεγάλης κλίμακας (που πραγματικά θα μπορούσατε να αποκαλέσετε οπερατικές) και στις συναισθηματικές ακρότητες. Ωστόσο, υπάρχει επίσης κάτι γαλλικό στη μουσική του – ο Franck δημιουργεί λεπτές υφές μεταξύ του πιάνου και των εγχόρδων με πολλή επιδεξιότητα, ομορφιά και φαντασία”.

Πώς μπορεί ένας δραστήριος μουσικός, όπως εσείς, να συνδυάσει το παίξιμο με τα καθήκοντα του καλλιτεχνικού διευθυντή ενός φεστιβάλ; “Είμαι καλλιτεχνικός διευθυντής ενός καλοκαιρινού φεστιβάλ μουσικής δωματίου σε ένα πολύ όμορφο χωριό της Ελβετίας – το Ernen. Ως ενεργός μουσικός τον υπόλοιπο χρόνο, ταξιδεύω συχνά και περνάω αρκετό χρόνο σε αεροπλάνα, τρένα και αίθουσες αναμονής αεροδρομίων, ονειρευόμενος τα ελβετικά βουνά!

Υπάρχει πάντα κάτι που πρέπει να γίνει – να ακούσω ρεπερτόριο, να επικοινωνήσω με συναδέλφους, να αναθέσω συνθέσεις, να γράψω προγράμματα προβών – αλλά είμαι τυχερός και έχω μια υπέροχη διοικητική ομάδα στην Ελβετία, και είναι μια ωραία προσθήκη σε ένα κατά τα άλλα χαοτικό πρόγραμμα, να έχω ένα μακροπρόθεσμο έργο που χτίζεται σιγά-σιγά καθ’ όλη τη διάρκεια κάθε έτους”.

Νιώσατε ποτέ ότι χρειαζόσασταν ένα μεγάλο διάλειμμα από τη μουσική λόγω υπερβολικής δόσης… μουσικής; “Είμαι εργασιομανής και έχω επίσης πολύ μεγάλη ανοχή στη μουσική! Σχεδόν κάθε μέρα περνάω πολλές ώρες στο πιάνο. Ωστόσο, αγαπώ την ύπαιθρο και μερικές φορές κάνω μεγάλους περιπάτους στη Σκωτία (την πατρίδα μου) ή την Ισπανία (όπου μεγάλωσε ο σύντροφός μου). Διαβάζω επίσης πολλή λογοτεχνία, η οποία ηρεμεί αποτελεσματικά το μυαλό μου, διαφορετικά μπορεί να ονειρεύομαι και μουσική!”

Ένα Κουαρτέτο Εγχόρδων από τη Σκάλα του… Μιλάνου

Το Κουαρτέτο Εγχόρδων της Σκάλας του Μιλάνου συστάθηκε το 1953, χάρη στην επιθυμία μουσικών της Ορχήστρας της Σκάλας να ερμηνεύουν έργα μουσικής δωματίου και κατά το παράδειγμα άλλων μεγάλων ορχηστρών. Στις επόμενες δεκαετίες το Κουαρτέτο Εγχόρδων της Σκάλας έγινε υπολογίσιμη δύναμη στις αίθουσες συναυλιών και ηχογραφήσεων.

Ύστερα από την παύση της καλλιτεχνικής του δραστηριότητας για κάποια χρόνια, επανασυστάθηκε το 2001 από τέσσερις νέους πολυβραβευμένους σολίστ, εξάρχοντες και εξάρχουσες στα αντίστοιχα τμήματα της Ορχήστρας –αυτή η μουσική «συγγένεια» των μελών του δίνει στον ήχο του Κουαρτέτου χαρακτηριστική ομοιογένεια και υψηλή ποιότητα.

Το πρόγραμμά της βραδιάς περιλαμβάνει ακόμη τα Χρυσάνθεμα και τα Τρία μενουέτα για κουαρτέτο εγχόρδων του Giacomo Puccini καθώς και το Τέταρτο κουαρτέτο εγχόρδων σε ντο ελάσσονα, μία από τις γνωστότερες νεανικές συνθέσεις του Ludwig van Beethoven.

“Yπάρχει βασικά ένα κύριο στοιχείο που διαφοροποιεί το κουαρτέτο μας από τα υπόλοιπα σύνολα εγχόρδων: και αυτό είναι σίγουρα ο ήχος. Είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και επιλεκτικοί στην ποιότητα των ήχων που παράγουμε. Ο λόγος; Είμαστε επηρεασμένοι από τον κόσμο της όπερας. Ψάχνουμε μάλλον τη σκοτεινή πλευρά του ήχου που μεταφέρεται στην αίθουσα με φυσικό τρόπο. Ωστόσο, το κοινό θα κρίνει την αποτελεσματικότητα των προθέσεων και της προσπάθειάς μας!” αναφέρουν τα μέλη του στο NEWS 24/7.

Ποιες προκλήσεις αντιμετώπισαν τα μέλη του κουαρτέτου στη συναυλία αυτή και πώς γίνεται η μετάβαση μεταξύ των διαφορετικών μουσικών γλωσσών του Franck, του Puccini και του Beethoven;
“Η πρόκληση για κάθε σοβαρό μουσικό είναι η εναλλαγή του κατάλληλου ερμηνευτικού ύφους χωρίς όμως να “εξαναγκάζεται” ο πυρήνας του ήχου να γίνεται κατά κάποιον τρόπο αφύσικος: οι τραγουδιστές, με τους οποίους ερχόμαστε συνεχώς σε επαφή, διαθέτουν τη δική τους φωνή και το δικό τους χρώμα, όποιο κι αν είναι το σχετικό ρεπερτόριο. Με τον ίδιο τρόπο, προσπαθούμε να διατηρούμε την “οργανική μας φωνή” πάντα πλούσια και γεμάτη προσαρμόζοντας τη γλώσσα, την άρθρωση, το βιμπράτο και την έκφραση “μόνο!” του συνθέτη” απαντούν.

Μπορείτε να μοιραστείτε κάποια στοιχεία ή προσωπικές συνδέσεις που έχετε με τα έργα που θα ερμηνεύσετε; Υπάρχουν συγκεκριμένες πτυχές ή αποχρώσεις στα κομμάτια του Franck, του Puccini και του Beethoven που σας γοητεύουν; “Έχουμε μια πολύ μακρά σχέση σαν κουαρτέτο με το op 18 n 4 του Μπετόβεν, καθώς είναι μια από τις πρώτες παρτιτούρες που μελετήσαμε και παίξαμε μαζί. Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε…

Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη μέση του τεράστιου ταξιδιού, μελετάμε τον πλήρη κύκλο κουαρτέτων του Μπετόβεν στο θέατρο La Scala και αυτή η πλήρης επισκόπηση δίνει στο έργο νέες προοπτικές. Με τον Πουτσίνι αισθανόμαστε πραγματικά σαν στο σπίτι μας: πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά; Το κουιντέτο για πιάνο του Franck δεν το παίξαμε τόσο συχνά και ως εκ τούτου ανυπομονούμε πολύ να μπούμε στον στιβαρό ηχητικό κόσμο αυτού του Βέλγου συνθέτη”.