Είναι επιβλαβής και ανθυγιεινός ο αυνανισμός;

Εκ των μεγαλύτερων μύθων που υπάρχουν και αφορούν τις σεξουαλικές δραστηριότητες αναφέρει πως ο αυνανισμός είναι επιβλαβής ή ανθυγιεινός.

Στην πραγματικότητα, μελέτες έχουν δείξει πως «η φυσική και υγιεινή σεξουαλική δραστηριότητα» έχει πολλαπλά σωματικά και συναισθηματικά οφέλη.

Στη λίστα υπάρχουν η μείωση του στρες, η βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας και η καλύτερη αυτεπίγνωση.

Aν δεν έχεις δει το Sex Education στο Netflix, κάνε τον κόπο. Ίσως να παρέχει περισσότερες πληροφορίες από όσες έχεις ακούσει ποτέ -ή έχεις μεταφέρει στο παιδί σου- για το σεξ.

Πέραν των ερευνών για τα οφέλη του αυνανισμού, υπάρχουν κι εκείνες που έχουν εικάσει την ύπαρξη περίπλοκης σχέσης μεταξύ του αυνανισμού και της ψυχικής υγείας. Για την ακρίβεια, ενδεχόμενη σύνδεση μεταξύ του υπερβολικού αυνανισμού με τη συναισθηματική δυσφορία.

Οι ερευνητές σημείωναν πως η τάση για αυνανισμό μπορεί να γίνει υπερβολική ή καταναγκαστική, σε σημείο που η συμπεριφορά να φαίνεται ότι έχει ξεφύγει από τον έλεγχο. Σε αυτή την περίπτωση, η συμπεριφορά αναφέρεται μερικές φορές ως εθισμός στον αυνανισμό.

Κάπως έτσι προέκυψε και η διαταραχή καταναγκαστικού αυνανισμού.

Πώς όμως, προκύπτει ο υπερβολικός αυνανισμός και τελικά τι μπορεί να κάνει «προβληματική» αυτήν τη συνήθεια;

Ερευνητική ομάδα του Columbia University Teachers College αποφάσισε να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα, διερευνώντας τα αντικρουόμενα στοιχεία προηγούμενων εργασιών, ώστε να καταλήξει στο τι συνθέτει έναν «προβληματικό αυνανισμό».

Στην ολοκληρωμένη, μεγάλη έρευνα πήραν μέρος 12.271 δίδυμα Φιλανδών και των αδερφών τους, ηλικίας μεταξύ 18 και 49 ετών. Τα δεδομένα για αυτήν τη μελέτη συλλέχθηκαν από δύο ξεχωριστές συλλογές δεδομένων το 2005 και το 2006.

Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν πάρει μέρος στο Genetics of Sex and Aggression, που είχε ως στόχο τη διερεύνηση διαφόρων πτυχών της ανθρώπινης σεξουαλικότητας. Συμπεριλαμβανομένης της ψυχοπαθολογίας (βλ. άγχος και κατάθλιψη).

Όπως εξήγησε η υποψήφια μεταπτυχιακός στην κλινική ψυχολογία και εκ των συγγραφέων της μελέτης, Sijia Huang «καθώς έκανα την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για τη σεξουαλική θεραπεία και τη σεξουαλική δυσλειτουργία, ο όρος «αυνανισμός» αναφέρθηκε πολλές φορές σε διαφορετικά πλαίσια.

Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην αντιμετώπιση ορισμένων σεξουαλικών δυσλειτουργιών και άλλες πως μπορεί να εξελιχθεί σε καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά με τη συμβολή της πορνογραφίας.

Επίσης, σε πολλούς πολιτισμούς και θρησκείες, το σεξ εκτός αναπαραγωγικών σκοπών -όπως ο αυνανισμός- αποθαρρύνεται έντονα. Λόγω αυτών των αντιπαραθέσεων, είχα την περιέργεια για το πώς μπορεί να οριστεί ο «προβληματικός αυνανισμός» και πώς σχετίζεται με την ψυχική υγεία των ατόμων».

Στη δημοσίευση της τελευταίας εργασίας αποκαλύφθηκε ότι οι ψυχολογικές συνέπειες του αυνανισμού δεν συνδέονται αυστηρά με τη συχνότητά του.

Αντιθέτως, παίζουν κρίσιμο ρόλο οι αντιλήψεις των ατόμων για τις συνήθειες αυνανισμού τους και η ευθυγράμμιση μεταξύ της πραγματικής και επιθυμητής συχνότητάς τους.

H EΠΙΘΥΜΗΤΗ ΚΑΙ Η «ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ» ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ

Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν για τη συχνότητα αυνανισμού τους, για την επιθυμητή συχνότητα αυνανισμού, ενώ παρείχαν πληροφορίες για τις προσωπικές τους προτιμήσεις.

Η σεξουαλική δυσφορία των συμμετεχόντων μετρήθηκε χρησιμοποιώντας μια κλίμακα που αξιολογούσε τα συναισθήματα άγχους, ενοχής, στρες, ανεπάρκειας, τύψεων, αμηχανίας και δυσαρέσκειας που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητά τους.

Ένα από τα πιο εκπληκτικά -κατά τους επιστήμονες- ευρήματα είναι ότι το πόσο συχνά κάποιος αυνανίζεται μπορεί να μην είναι ο μόνος καθοριστικός παράγοντας για την ψυχική του ευεξία.

Η μελέτη ενημέρωσε και ότι οι άνδρες, κατά μέσο όρο, αυνανίζονταν πιο συχνά από τις γυναίκες.

Για την ακρίβεια,

• Οι άνδρες αυνανίζονταν περίπου 3.18 φορές την εβδομάδα κατά μέσο όρο και οι γυναίκες 1.62 φορές την εβδομάδα. Αυτή η διαφορά στη συχνότητα ήταν στατιστικά σημαντική.
• Οι άνδρες δεν ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα σεξουαλικής δυσφορίας από τις γυναίκες. Αντίθετα, αυτό που φαινόταν να έχει μεγαλύτερη σημασία ήταν το πώς ένιωθαν τα άτομα για τις συνήθειες τους στον αυνανισμό.
• Και οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες που αυνανίζονταν περισσότερο ή λιγότερο από το επιθυμητό έτειναν να αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα σεξουαλικής δυσφορίας.

• Οι άνδρες είχαν ένα ελαφρώς αρνητικό χάσμα μεταξύ της πραγματικής και της επιθυμητής συχνότητας αυνανισμού (-0,47), που σημαίνει ότι αυνανίστηκαν ελαφρώς λιγότερο από το επιθυμητό κατά μέσο όρο.
• Οι γυναίκες είχαν σχεδόν μηδενικό χάσμα μεταξύ της πραγματικής και της επιθυμητής συχνότητας αυνανισμού (-0,01), υποδεικνύοντας ότι ήταν πιο κοντά στην επιθυμητή συχνότητα.

Η ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι ερευνητές εξήγησαν ότι ο ορισμός του «προβληματικού αυνανισμού» μπορεί να είναι δύσκολος, καθώς εξαρτάται από διάφορα κριτήρια. Διαφορετικές εκτιμήσεις (πχ η συχνότητα υψηλότερη από την επιθυμητή ή η εμπειρία σεξουαλικής δυσφορίας) οδήγησαν σε διαφορετικά ποσοστά ατόμων που κατηγοριοποιήθηκαν ως άτομα με «προβληματικό αυνανισμό».

Για παράδειγμα,

• ένα σημαντικό μέρος των ανδρών (30.2%) όσο και των γυναικών (11.9%) ανέφεραν ότι αυνανίζονται πιο συχνά από ό,τι επιθυμούσαν.
• αντίθετα, το 8.3% των ανδρών ανέφερε ότι αυνανίστηκε περισσότερο από το επιθυμητό και επίσης βίωσε σεξουαλική δυσφορία, με το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών να είναι στο 2.7%.
• μόνο το 2% των ανδρών και το 0,6% των γυναικών που αυνανίζονταν πιο συχνά από τον μέσο όρο αντιλαμβάνονταν τον αυνανισμό τους ως προβληματικό.

«Οι άνθρωποι βιώνουν γενικά, κάποια επίπεδα αγωνίας εάν η επιθυμητή συχνότητα αυνανισμού τους δεν ταιριάζει με την πραγματική συχνότητα αυνανισμού τους», σχολίασε η Huang στο PsyPost, πριν καταλήξει στο ότι «η σύλληψη του «προβληματικού αυνανισμού» είναι δύσκολη και δεν υπάρχει μια ενιαία απάντηση για όλους.

Ένας μικρός αριθμός ανθρώπων στην πραγματικότητα αυνανίζονται λιγότερο συχνά από τον μέσο όρο, αλλά εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η συνήθεια αυνανισμού τους είναι προβληματική και βιώνουν υψηλότερα επίπεδα αγωνίας».

Στους άνδρες αυτό το ποσοστό είναι στο 6.3% και στις γυναίκες το 2.1%.

«Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι απλά αυνανίζονται πιο συχνά από όσο θα ήθελαν και μπορεί να αισθάνονται την αδυναμία ελέγχου της συμπεριφοράς τους. Ως εκ τούτου είναι πολύ ενοχλημένοι από αυτό.

Πιστεύω ότι αυτό υποδηλώνει ότι είναι σημαντικό το πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη συμπεριφορά τους. Ίσως να είναι πιο σημαντικό από την ακριβή συχνότητα που εμπλέκονται στη συμπεριφορά τους».

ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ

Μεταξύ όσων εξέτασαν οι ερευνητές ήταν και ο παράγοντας του αντίκτυπου τυχόν παιδικού τραύματος ή του οικογενειακού υπόβαθρου, ως προς το πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας μας τον αυνανισμό ως προβληματικό.

Διαπιστώθηκε ότι τα άτομα που είχαν βιώσει σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική τους ηλικία ήταν πιο πιθανό να αντιληφθούν τις συνήθειες αυνανισμού τους ως προβληματικές.

Αντίθετα, όσοι μεγάλωσαν σε θετικό ως προς το σεξ, οικογενειακό περιβάλλον είχαν μειωμένα συναισθήματα αγωνίας σχετικά με τον αυνανισμό.

Όπως συμβαίνει σε κάθε μελέτη, υπήρχαν περιορισμοί, με πρώτον ότι όλα βασίζονταν στις αναφορές των ίδιων των συμμετεχόντων. Άρα ενδέχεται να υπάρχει μεροληψία ή σφάλμα. Και για αυτό, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα «που θα ήταν χρήσιμο να σχετιστεί η αυξανόμενη χρήση της πορνογραφίας με τον προβληματικό αυνανισμό και τη σεξουαλική δυσφορία» τόνισε η Huang.