Με την ακρίβεια να αποτελεί για σχεδόν έναν στους δύο Έλληνες και Ελληνίδες το μεγαλύτερο πρόβλημα, με βάση την τελευταία δημοσκόπηση της Metron Analysis για το MEGA, αλλά και τη γεωπολιτική κρίση να “δίνει καύσιμο” στο ανοδικό σπιράλ των τιμών, η χώρα εισέρχεται στον “σκληρό” πυρήνα των εορτών του 15ημέρου, με το δώρο να αποτελεί τον “πυλώνα” για τόνωση της ζήτησης.
Είναι χαρακτηριστικό, πάντως, ότι με βάση όσα αναφέρει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), που ολοκλήρωσε την 9η μελέτη καταγραφής των καταναλωτικών τάσεων στο λιανεμπόριο μέσω της εξαμηνιαίας έρευνας καταναλωτικού κλίματος λιανεμπορίου που πραγματοποιείται με την επιστημονική υποστήριξη του εργαστηρίου ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, “το καταναλωτικό κοινό πιεσμένο και βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο, με βασική ανησυχία τις πληθωριστικές πιέσεις σε προϊόντα στην αγορά της λιανικής στην Ελλάδα”.
Μάλιστα, όπως τονίζεται, “οι πληρωμές λογαριασμών και οι αγορές προϊόντων αποτελούν πλέον τις δύο μεγαλύτερες δαπάνες ως ποσοστού του μηνιαίου εισοδήματος” με βάση έρευνα τάσεων του ΣΕΛΠΕ, που σημειώνει ότι 1 στους 2 καταναλωτές θα μειώσει τις δαπάνες για αγορά προϊόντων το επόμενο εξάμηνο.
“Αλμυρό” το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι
Στο μεταξύ, ακριβότερο κατά 10,8% έως 11,4% θα είναι φέτος το χριστουγεννιάτικο τραπέζι σε σύγκριση το 2022, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝ.ΕΜ.Υ.-ΕΣΕΕ). Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η εκτίμηση του κόστους για το φετινό χριστουγεννιάτικο τραπέζι (6-8 ατόμων) κυμαίνεται από 103,10 έως 140,76 ευρώ. Πρόκειται για μεταβολή της τάξης του 10,8% έως 11,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τραπέζι του 2022.
Η ΕΣΕΕ σημειώνει ότι για λόγους συγκρισιμότητας των δεδομένων, με τις προηγούμενες ετήσιες έρευνες του ΙΝΕΜΥ για την εκτίμηση του κόστους του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, δεν έχουν συμπεριληφθεί κάποια προϊόντα που εντάσσονται στο “εορταστικό καλάθι”. Αντίθετα, τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες καταγράφονται, όπως κάθε χρόνο, ενώ δεν συμπεριλαμβάνονται στο “καλάθι του νοικοκυριού” ή στο “εορταστικό καλάθι”.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε σχέση με πέρυσι εντοπίστηκαν στο λάδι (+62%), τα μήλα (+36,6%), το αρνί (+22,9%), τις πατάτες (+ 21,5%), το κρασί (+ 21,2%) και τη γαλοπούλα (+ 21,1%). Ενώ μειωμένες είναι οι τιμές στα παραδοσιακά εδέσματα των εορτών, καθώς οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα ζαχαροπλαστείου πωλούνται κατά μέσο όρο -10,6% και -6,7% αντίστοιχα σε σχέση με πέρυσι.
Όπως σημειώνει η ΕΣΕΕ, το εύρος των τιμών δικαιολογείται από την καταγραφή σειράς προϊόντων διαφορετικής ποιότητας, σε αρκετές τοπικές αγορές και διαφορετικούς τύπους καταστημάτων. Επιπρόσθετα, διευκρινίζεται ότι οι τιμές των προϊόντων που εμφανίζονται στους παρακάτω πίνακες είναι ενδεικτικές και επιχειρούν να χαρτογραφήσουν τη γενική κατανομή τιμών και την εικόνα της αγοράς.
Σχετικό Άρθρο
Ελλάδα
Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά 2023: Πώς θα πληρωθούν όσοι δουλεύουν τις αργίες
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι για λόγους συγκρισιμότητας των δεδομένων, με τις προηγούμενες ετήσιες έρευνες του ΙΝΕΜΥ για την εκτίμηση του κόστους του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, δεν έχουν συμπεριληφθεί κάποια προϊόντα που εντάσσονται στο «εορταστικό καλάθι». Αντίθετα, τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες καταγράφονται, όπως κάθε χρόνο, ενώ δεν συμπεριλαμβάνονται στο «καλάθι του νοικοκυριού» ή στο «εορταστικό καλάθι».
Οι μετρήσεις του ΙΝΚΑ
Σύμφωνα, πάντως, με το Ινστιτούτο Καταναλωτών, το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, 4 ατόμων ή οικογένειας, θα κοστίσει φέτος 20% ακριβότερα σε σχέση με πέρυσι, καθώς η έρευνα τιμών βγάζει τελικό λογαριασμό 147,15 ευρώ, ενώ πέρσι το κόστος ήταν 119,25 ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζεται η τιμή για το ελαιόλαδο και το ηλεκτρικό ρεύμα.
Νέες ανατιμήσεις από το νέο έτος
Στο μεταξύ το νέο έτος αναμένονται και νέες ανατιμήσεις. “Και το 2024 θα σημειωθούν ανατιμήσεις σε προϊόντα οι οποίες όμως θα είναι πολύ λιγότερες σε σχέση με αυτές που έγιναν με τον τελευταίο ενάμιση χρόνο”, ανέφεραν, πρίν λίγες μέρες, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου οι εκπρόσωποι της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας.
Επισήμαναν, μάλιστα, ότι ήδη εδώ και δύο μήνες οι ανατιμήσεις που γίνονται αλλά σε μικρότερο βαθμό, προσθέτοντας ότι υπάρχουν προϊόντα οι τιμές των οποίων αυξάνονται εξαιτίας διεθνών συγκυριών όπως για παράδειγμα στο ελαιόλαδο και πρόσθεσαν ότι οι προοπτικές για την πορεία των τιμών τους επόμενους μήνες είναι καλές αλλά δεν θα επιστρέψουν στα επίπεδα που ήταν πριν από δύο χρόνια.
Πάντως, με βάση πηγές της αγοράς, από τον Ιανουάριο και ανάλογα το στοκ, σε μεμονωμένες “μπράντες” αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές σε 100 κωδικούς, δηλαδή, σε φρέσκους χυμούς από 20% έως 55%, κρασιά έως 19%, κονσέρβες έως 14%, κριτσίνια έως 10%, όσπρια και ρύζι έως 10%, μπάρες δημητριακών 9%, δημητριακά για πρωινό έως 8%, πατατάκια έως 8%, κατεψυγμένα λαχανικά περίπου 8%, αλλαντικά έως 8%, σοκολατοειδή έως 8%, φυστικοβούτυρο έως 6%, βαλσάμικο και μηλόξυδο από 2,9% έως 5,6%, προϊόντα προσωπικής υγιεινής έως 5% και γαλακτοκομικά 3,7%.
Πληθωρισμός
Στο μεταξύ, στο 2,9% διαμορφώθηκε τελικά (από 3% της αρχικής εκτίμησης) ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Eurostat. Την ίδια ώρα, στην Ευρωζώνη, o ετήσιος πληθωρισμός ανήλθε, στο 2,4% τον Νοέμβριο, από 2,9% τον Οκτώβριο, σύμφωνα με την τελική εκτίμηση της Eurostat που δημοσιεύθηκε σήμερα. Σε μηνιαία βάση, ο δείκτης τιμών καταναλωτή υποχώρησε κατά 0,6 της μονάδας. Αναφορικά με την Ελλάδα, η εκτίμηση της Eurostat είναι ότι ο ετήσιος πληθωρισμός (εναρμονισμένος δείκτης για να μπορεί να συγκριθεί με την υπόλοιπη ευρωζώνη) έφτασε το το 2,9% τον Νοέμβριο, από 3% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψή της.
Σε ετήσια βάση, τα τρόφιμα, το αλκοόλ και ο καπνός κατέγραψαν ποσοστό 6,9%, αν και μειώθηκε από το 7,4% που είχε καταγραφεί τον Οκτώβριο. Εν τω μεταξύ, οι τιμές των υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 4% τον Νοέμβριο και ο πληθωρισμός των μη ενεργειακών βιομηχανικών αγαθών έφτασε στο 2,9%.
Πτώση, πάντως, κατέγραψαν οι τιμές της ενέργειας σε ποσοστό 11,5% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους. Στο σύνολο της Ε.Ε., ο πληθωρισμός τον Νοέμβριο ανήλθε στο 3,1% από 3,6% τον Οκτώβριο, ενώ έναν χρόνο πριν ανερχόταν στο 11,1%.
Με βάση, πάντως, τα στοιχεία του πληθωρισμού της ΕΛΣΤΑΤ, για τον Νοέμβριο δείχνουν πως το ράλι σε βασικά είδη συνεχίζεται, αν και επιβραδύνθηκε τον Νοέμβριο εφέτος η άνοδος του Γενικού Δείκτη, καθώς καταγράφηκε αύξηση 3% από 3,4% τον Οκτώβριο και έναντι αύξησης 8,5% τον Νοέμβριο πέρυσι. Στα τρόφιμα, όμως, οι ανατιμήσεις είναι στο 9%. Ξεχωρίζει, δε, το λάδι με +31,4%. Ειδικότερα, σε ετήσια σύγκριση καταγράφηκαν ανατιμήσεις σε: Ψωμί και δημητριακά (3,3%), Κρέατα- γενικά (8,1%), Ψάρια- γενικά (9,5%), Γαλακτοκομικά και αυγά (4,8%), Έλαια και λίπη (31,4%), Φρούτα- γενικά (12%), Λαχανικά- -γενικά (10,8%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (7,6%), Λοιπά τρόφιμα (7,7%), Καφέ- κακάο- τσάι (6,8%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (13,3%) και Αλκοολούχα ποτά- μη σερβιριζόμενα (5,9%).
Πάντως, σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις της ΕΚΤ, μπορεί οι τιμές στην Ενέργεια, παρά την εβδομαδιαία άνοδο που κατέγραψαν, να έχουν ορίζοντα αποκλιμάκωσης, ώστόσο οι εξελίξεις στο πεδίο των τροφίμων προβληματίζουν. Είναι ενδεικτικό ότι η ΕΚΤ “ανέβασε” τις εκτιμήσεις της για τον πληθωρισμό τροφίμων, τόσο για το 2024 όσο και για το 2025. Αξίζει να σημειωθεί, ότι σε κακάο και ζάχαρη οι τιμές έχουν αυξηθεί λόγω των ζημιών στις καλλιέργειες από τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις του El Niño. Την ίδια ώρα ενώ οι τιμές του σιταριού και του καλαμποκιού έχουν μειωθεί σημαντικά μετά από μια περίοδο πολύ υψηλής παγκόσμιας προσφοράς.
Οι γεωπολιτικές “φουρτούνες”
Στο μεταξύ μια νέα παράμετρος, που αφορά τις εξελίξεις στην Ερυθρά Θάλασσα, από όπου διέρχεται το 30% του παγκόσμιου εμπορίου (εμπορευματοκιβώτια), έρχεται να δώσει “καύσιμο” στην ακρίβεια.
Όπως σημειώνει ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, Βασίλης Κορκίδης, σχετικά με τις επιθέσεις στον Κόλπο του Άντεν στα εμπορικά πλοία που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα και την Διώρυγα του Σουέζ με προορισμό την Μεσόγειο και το λιμάνι του Πειραιά, επισημαίνει ότι “δεδομένου ότι το 90% του παγκοσμίου εμπορίου διακινείται δια θαλάσσης, η επίδραση στη διαμόρφωση των τιμών διαμετακόμισης, αλλά και στα κόστη των καυσίμων, είναι αναπόφευκτη.”
Να σημειωθεί ότι στην Ερυθρά Θάλασσα, το Bab al-Mandab είναι ένα στενό στενό μεταξύ της Αφρικής και της Αραβικής Χερσονήσου, μέσω του οποίου εκτιμάται ότι διέρχεται το 12% του παγκόσμιου εμπορίου κατ’ όγκο και ίσως το 30% της παγκόσμιας διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων.
“Να σημειωθεί ότι η Διώρυγα του Σουέζ, μήκους 120 μιλίων, αποτελεί την ταχύτερη διαδρομή ναυσιπλοΐας που συνδέει την Ευρώπη και την Ασία, με μηνιαία διέλευση καθαρού φορτίου άνω των 100 εκατ. Τόνων, που αντιστοιχεί στο 12% του παγκόσμιου όγκου και του 30% των εμπορευματοκιβωτίων, που ανέρχονται σε 1,4 εκατ. μηνιαίως. Με φόντο το ενεργειακό και τις πληθωριστικές πιέσεις, το παγκόσμιο εμπόριο, αιφνιδίως, βρίσκεται ενώπιον ενός ιδιότυπου “εκβιασμού” από τους Χούτι, που έχουν συμπαραταχθεί με την Χαμάς, και εξαπολύουν πυραυλικές επιθέσεις κατά πλοίων, εμπλέκοντας τη διεθνή ναυτιλία και το εμπόριο. Μια καταδικαστέα πράξη που, ενώ έχει τα χαρακτηριστικά περιφερειακού χαρακτήρα, εντούτοις, επηρεάζει τη διεθνή ναυσιπλοΐα” συμπληρώνει ο κ. Κορκίδης, που προσθέτει: “Οι εταιρίες BP, Maersk, MSC, CMA, Hapag Lloyd, μετά και την αύξηση των ασφαλίστρων κατά κινδύνων πολέμου, αμέσως ανακοίνωσαν αναστολή διελεύσεων από την Ερυθρά και αναδρομολόγηση με περίπλου της Αφρικής, που σημαίνει 10 ημέρες επιπρόσθετο ταξίδι για 700.000 TEU, με εμπορεύματα αξίας 35 δις δολαρίων και βεβαίως ζημιά για τα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου και κυρίως του μεγαλύτερου που είναι ο Πειραιάς.”
Καμπανάκι φορέων
Στο μεταξύ, την άμεση ανάληψη δράσης από τη διεθνή κοινότητα για την προστασία της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα ζητούν οι διεθνείς ναυτιλιακοί φορείς καθώς, όπως εκτιμούν, αν η ηρεμία αργήσει να επανέλθει στην περιοχή θα είναι εις βάρος της παγκόσμιας οικονομίας.
Πάντως, η ECSA (ένωση των εφοπλιστικών φορέων της ΕΕ) με ανακοίνωσή της χαιρέτισε την απόφαση της ΕΕ να συμβάλει στην αμερικανική επιχείρηση “Prosperity Guardian” μέσω της επιχείρησης “EUNAVFOR Atalanta”.
Στο μεταξύ, ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών ανακοινώνουν προσαυξήσεις στο κόστος μεταφοράς των container λόγω της δρομολόγησης των πλοίων γύρω από την Αφρική.
Συγκεκριμένα, η ναυτιλιακή εταιρεία MSC Mediterranean Shipping Company πρόκειται να αυξήσει την τιμή αποστολής ενός εμπορευματοκιβωτίου από την Ευρώπη στην Ασία.. Είναι, δε, μια προσαύξηση που, όπως αναφέρουν αναλυτές, δεν έχει ξαναγίνει στη ναυτιλία εμπορευματοκιβωτίων. Ειδικότερα, σύμφωνα με ανακοίνωσή της, για να διατηρήσει “το συνεχές επίπεδο των υπηρεσιών της” από τις 20 Ιανουαρίου 2024 θα εφαρμόσει μια επιβάρυνση λειτουργίας έκτακτης ανάγκης ύψους 1.200 δολ. ανά εμπορευματοκιβώτιο 20 teu, 1.500 δολ. ανά εμπορευματοκιβώτιο 40 teu και 2.000 δολ. για μονάδες ψυγείου.
