Ο άκρως φιλελεύθερος Χαβιέρ Μιλέι, 53 ετών, θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Αργεντινής, αφού κατήγαγε καθαρή νίκη στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών χθες Κυριακή (19/11), εγκαινιάζοντας περίοδο αβεβαιότητας για την 3η οικονομία της Λατινικής Αμερικής, στην οποία εξαγγέλλει πως θα εφαρμόσει θεραπεία σοκ.
Ο κ. Μιλέι, «αντισυστημικός» πολιτικός, που καβάλησε το κύμα της βούλησης μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος για να δει «να φεύγουν» οι περονιστές και οι δεξιοί που κυβέρνησαν τη χώρα τα τελευταία είκοσι χρόνια, επικράτησε του απερχόμενου υπουργού Οικονομίας Σέρχιο Μάσα με διαφορά έντεκα και πλέον μονάδων. Εξασφάλιζε το 55,6% των ψήφων, έναντι 44,3% του κεντρώου αντιπάλου του, με το 99% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί, κατά τα επίσημα αποτελέσματα.
Ο υποψήφιος της περονιστικής (κεντροαριστερής) συμπολίτευσης δήλωσε σε υποστηρικτές του, που είχαν συγκεντρωθεί μπροστά στα κεντρικά γραφεία της εκστρατείας του στο Μπουένος Άιρες, πως τηλεφώνησε στον κ. Μιλέι «για να τον συγχαρεί» διότι «τον ψήφισε η πλειοψηφία των πολιτών της Αργεντινής», και για να του ευχηθεί καλή τύχη».
Ο εκλεγμένος πρόεδρος, που θα αναλάβει τα καθήκοντά του τη 10η Δεκεμβρίου, υποσχέθηκε στην επινίκια ομιλία του «το τέλος της παρακμής» και την «ανοικοδόμηση της Αργεντινής», διαμηνύοντας ταυτόχρονα πως δεν θα υπάρξουν «ημίμετρα» και κάνοντας λόγο για το «τέλος του μοντέλου της (πολιτικής) κάστας» το οποίο «έκανε φτωχούς» τους πολίτες της Αργεντινής, και της υιοθέτησης «του μοντέλου της ελευθερίας» προκειμένου «να γίνουμε ξανά παγκόσμια δύναμη».
Έκανε λόγο για «ιστορική βραδιά για την Αργεντινή» μπροστά σε χιλιάδες οπαδούς του σε αγαλλίαση μπροστά στα κεντρικά γραφεία της εκστρατείας του, στο Μπουένος Άιρες.
«Είμαστε αντιμέτωποι με μνημειώδη προβλήματα: τον πληθωρισμό (σ.σ. 143% σε ετήσια βάση), τη στασιμότητα, την έλλειψη αληθινών θέσεων εργασίας, την ανασφάλεια, τη φτώχεια και τη μιζέρια», απαρίθμησε.
«Δεν υπάρχει θέση για χλιαρότητες και ημίμετρα», προειδοποίησε αυτός που εδώ και δυο χρόνια εξαγγέλλει πως θα πετσοκόψει με το «αλυσοπρίονο» τις δημόσιες δαπάνες, για να αλλάξει πορεία το παθολογικά υπερχρεωμένο κράτος όπου το 40% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Επανέλαβε πως είναι αποφασισμένος να «βάλει σε τάξη» τα δημοσιονομικά και να λύσει τα προβλήματα της κεντρικής τράπεζας, θεσμό στον οποίο έχει πει πως θέλει να βάλει «δυναμίτιδα», να τον καταργήσει.
«Η (σ.σ. πολιτική) κάστα φοβάται», και «ζήτω η ελευθερία ρε γαμώτο», συνθήματα-φετίχ του υποψηφίου Μιλέι, επαναλαμβάνονταν έξω από τα κεντρικά γραφεία της εκστρατείας του.
Ο Χαβιέρ Μιλέι υποσχέθηκε προεκλογικά ριζοσπαστικά μέτρα στο πλαίσιο θεραπείας-σοκ, μεταξύ άλλων την κατάργηση της κεντρικής τράπεζας, την εγκατάλειψη του πέσο και τη δολαριοποίηση της οικονομίας και τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών, που διεμήνυσε πως θα περάσει από «αλυσοπρίονο» — δυνητικά επώδυνες μεταρρυθμίσεις για μεγάλο μέρος των πολιτών. Μολαταύτα προσέλκυσε στρώματα του πληθυσμού που λένε ότι έχουν απαυδήσει εξαιτίας της βαθιάς οικονομικής κρίσης, με βασικά χαρακτηριστικά τον τριψήφιο πληθωρισμό (πλησιάζει το 150%), τη συνεχιζόμενη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, το μεγάλο εξωτερικό χρέος (44 δισεκ. δολάρια).
Η νίκη του κ. Μιλέι αναμένεται να μεταμορφώσει –πέρα από το πολιτικό σκηνικό της Αργεντινής, καθώς βάζει τέλος στην εναλλαγή των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων στην εξουσία– και την εξωτερική της πολιτική, καθώς ο επόμενος πρόεδρος έχει πει πως δεν θέλει καμιά σχέση με «κομμουνιστές», αναφερόμενος στη Βραζιλία και στην Κίνα, κι έχει εξαγγείλει πως θα επιδιώξει πολύ στενότερη σχέση με τις ΗΠΑ.
Έχει ταχθεί σθεναρά εναντίον της άμβλωσης, δηλώνει υπέρ της χαλάρωσης της νομοθεσίας για την οπλοκατοχή, ενώ έχει χαρακτηρίσει τον (αργεντινό) πάπα Φραγκίσκο σοσιαλιστή «πουτ**** γιο».
«Η νεολαία έκανε τη διαφορά»
Ο Νικολάς Πάες, αρχιτέκτονας, 34 ετών, δήλωσε πως η νίκη του Χαβιέρ Μιλέι του δίνει «ελπίδα», ότι «ήταν απαραίτητη η αλλαγή» και πλέον «δεν θέλει να φύγει από τη χώρα», τονίζοντας πως ήταν «η νεολαία αυτή που έκανε τη διαφορά».
«Να φύγουν όλοι, να μη μείνει κανένας!», φώναζε το πλήθος των οπαδών του εκλεγμένου προέδρου, ανεμίζοντας σημαίες της Αργεντινής, γαλάζιες και λευκές, και του κόμματος La Libertad Avanza, κίτρινες, με έμβλημα το λιοντάρι, σύμβολο που παραπέμπει στον ίδιο τον Χαβιέρ Μιλέι. Ηχούσαν κλάξον αυτοκινήτων οπαδών του εκλεγμένου προέδρου.
Το εύρος της νίκης του εξέπληξε. Οι δημοσκοπήσεις του έδιναν ελαφρύ προβάδισμα, ενώ αναλυτές ανέμεναν πως το αποτέλεσμα θα κρινόταν στο νήμα, καθώς η χώρα έμοιαζε διχασμένη όσο ποτέ μετά την επιστροφή της στη δημοκρατία πριν από 40 χρόνια.
Στο εκλογικό σώμα προτάθηκαν δυο διαμετρικά αντίθετα οράματα.
Από τη μια ο κ. Μάσα, υπουργός Οικονομίας τους τελευταίους 16 μήνες, υποσχόταν «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» και σταδιακή θεραπεία της οικονομίας, με υπεράσπιση του κράτους πρόνοιας, παράγοντα απόλυτα κρίσιμου για πολλούς στην Αργεντινή.
Απέναντί του το αουτσάιντερ, ο κ. Μιλέι, που αυτοχαρακτηρίζεται «αναρχοκαπιταλιστής», πολεμιστής αρχικά των τηλεοπτικών πλατό, κατόπιν της πολιτικής αρένας τα τελευταία δυο χρόνια, υποσχόταν να «κομματιάσει» το «κράτος-εχθρό» και να δολαριοποιήσει την οικονομία.
Είπε πως θα τείνει το χέρι σε «όλους τους πολίτες και τους πολιτικούς ηγέτες» που θέλουν να βαδίσουν μαζί του, αλλά προειδοποίησε εναντίον των πιθανών κοινωνικών αντιστάσεων στις μεταρρυθμίσεις που εννοεί να προωθήσει.
Μιλέι όπως Σκαλόνι;
«Ξέρουμε πως υπάρχουν κάποιοι που θα αντισταθούν, που θέλουν να διατηρηθεί αυτό το σύστημα προνομίων για κάποιους, που όμως κάνει φτωχή την πλειοψηφία. Τους λέω: όλα όσα είναι εντός του νόμου επιτρέπονται, αλλά τίποτα εκτός του νόμου».
«Ο Μιλέι έκανε εκστρατεία υποσχόμενος αποτελέσματα γρήγορα. Βλέπουμε όλοι πως αυτό δεν είναι δυνατό, όμως η ιδέα έπεισε το εκλογικό του ακροατήριο: γρήγορη αλλαγή· το αλυσοπρίονο. Δεν πιστεύω πως θα έχει μεγάλη περίοδο χάριτος», συνόψισε η Λάρα Γοϊμπούρου, πολιτολόγος του πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες.
Για τον πολιτολόγο Γκαμπριέλ Βομάρο, του πανεπιστημίου του Σαν Μαρτίν, ο Χαβιέρ Μιλέι, με τον πολεμοχαρή λόγο του, ειδικά έναντι τομέων που αναμένεται να ξεσηκωθούν, ιδίως έναντι των δημοσίων υπαλλήλων, εγείρει κίνδυνο «πολιτικοκοινωνικής σύγκρουσης».
Ο Χαβιέρ Μιλέι «είναι σαν τον (σ.σ. Λιονέλ) Σκαλόνι» –τον προπονητή της εθνικής ποδοσφαίρου της Αργεντινής, που την οδήγησε να κερδίσει το παγκόσμιο κύπελλο το 2022–, «κανένας δεν τον πίστευε, παρ’ όλ’ αυτά σε τελευταία ανάλυση έκανε σωστά πράγματα. Ελπίζουμε πως θα έχει την ίδια πορεία», είπε η Σόνια Ντο Σάντο, εκπαιδευτικός, 36 ετών, εκστασιασμένη, ανάμεσα στο υπόλοιπο πλήθος των υποστηρικτών του εκλεγμένου προέδρου.
Νωρίτερα, η συνάδελφός της Σουσάνα Μαρτίνες, 42 ετών, που δεν έκρυψε πως ψήφισε τον κ. Μάσα, τόνιζε πως «οι πολιτικές του Μιλέι με τρομάζουν».
Ο εκλεγμένος πρόεδρος τάσσεται σθεναρά εναντίον των αμβλώσεων, υπέρ της χαλάρωσης της νομοθεσίας για την οπλοκατοχή, ενώ έχει καταφερθεί με βαριές εκφράσεις εναντίον του –συμπατριώτη του– προκαθημένου της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας Φραγκίσκου.
Πήγαινε συχνά σε προεκλογικές συγκεντρώσεις με αλυσοπρίονο στα χέρια. Το άφησε στο ράφι τις τελευταίες εβδομάδες της εκστρατείας.
Στο εξωτερικό, πολιτικοί με τους οποίους ο κ. Μιλέι έχει ιδεολογικές συγγένειες τον συνεχάρησαν θερμά: «περήφανος γι’ αυτόν», ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε βέβαιος πως θα «μεταμορφώσει» την Αργεντινή, θα «της ξαναδώσει το μεγαλείο της». Για τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, «η ελπίδα λάμπει ξανά» στη Λατινική Αμερική.
Η αμερικανική κυβέρνηση επίσης «συνεχάρη» τον Χαβιέρ Μιλέι για τη νίκη του, με τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν να χαιρετίζει τη «μεγάλη συμμετοχή» και την «ειρηνική διεξαγωγή» της διαδικασίας και τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας Τζέικ Σάλιβαν να διαβεβαιώνει πως η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν «ανυπομονεί» να οικοδομήσει σθεναρή σχέση με την επόμενη κυβέρνηση της Αργεντινής, βασισμένη «στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις δημοκρατικές αξίες και στη διαφάνεια».
Ο κεντροαριστερός βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα –τον οποίο ο Χαβιέρ Μιλέι έχει χαρακτηρίσει «διεφθαρμένο κομμουνιστή», απειλώντας να διακόψει τις σχέσεις με την κυβέρνησή του, όπως και με αυτή της Κίνας–, ευχήθηκε «καλή τύχη και καλή επιτυχία» στην επόμενη κυβέρνηση της Αργεντινής, αποφεύγοντας να αναφερθεί ονομαστικά στον εκλεγμένο ομόλογό του.
Ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Κολομβίας Γουστάβο Πέτρο από την πλευρά του προτίμησε να αφήσει κατά μέρος τις ευγένειες: «Η άκρα δεξιά κέρδισε στην Αργεντινή (…) Λυπηρό για τη Λατινική Αμερική και θα δούμε», τόνισε.
Οι μέχρι στιγμής αντιδράσεις εντός και εκτός της χώρας
Αλμπέρτο Φερνάντες
«Είμαι άνθρωπος που πιστεύει στη δημοκρατία και δεν θεωρώ τίποτε πιο πολύτιμο από τη λαϊκή ετυμηγορία. Πιστεύω ότι από αύριο θα μπορέσουμε να αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τον Χαβιέρ Μιλέι ώστε να εγγυηθούμε την ομαλή μεταβίβαση» της εξουσίας, τόνισε ο απερχόμενος περονιστής (κεντροαριστερός) πρόεδρος της Αργεντινής.
Τζέικ Σάλιβαν
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ «συγχαίρει» τον εκλεγμένο πρόεδρο και «ανυπομονεί» να οικοδομήσει σθεναρή σχέση με την κυβέρνησή του βασισμένη «στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις δημοκρατικές αξίες και στη διαφάνεια», ανέφερε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας μέσω X (του πρώην Twitter).
Ντόναλντ Τραμπ
«Συγχαρητήρια στον Χαβιέρ Μιλέι για τη σπουδαία κούρσα για την προεδρία της Αργεντινής. Την παρακολούθησε όλος ο κόσμος. Είμαι πολύ περήφανος για σένα. Θα αντιστρέψεις την πορεία της χώρας σου και πραγματικά θα κάνεις την Αργεντινή σπουδαία ξανά!», έκρινε ο Ρεπουμπλικάνος πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος διεξάγει εκστρατεία για την επανεκλογή του.
Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα
«Δημοκρατία είναι η φωνή του λαού, που πρέπει να γίνεται σεβαστή πάντα. Τα συγχαρητήριά μου στους θεσμούς της Αργεντινής που έφεραν σε πέρας την εκλογική διαδικασία και στον λαό της Αργεντινής που συμμετείχε (…) με συντεταγμένο και ειρηνικό τρόπο. Εύχομαι στη νέα κυβέρνηση καλή τύχη και καλή επιτυχία», ανέφερε ο κεντροαριστερός πρόεδρος της Βραζιλίας.
Σαντιάγο Πένια
«Συγχαίρω τον Χαβιέρ Μιλέι για τη νίκη του και τείνω εγκάρδια κι αδελφικά το χέρι της Παραγουάης για να ενισχύσουμε τις σχέσεις των χωρών μας», ανέφερε ο συντηρητικός πρόεδρος της Παραγουάης.
Γουστάβο Πέτρο
«Η άκρα δεξιά κέρδισε στην Αργεντινή. Είναι απόφαση της κοινωνίας της. Λυπηρό για τη Λατινική Αμερική και θα δούμε…», σημείωσε ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Κολομβίας.
Γκαμπριέλ Μπόριτς
«Χαιρετίζω τον Χαβιέρ Μιλέι για τη νίκη του και τον Σέρχιο Μάσα για την αναγνώριση της ήττας του. Εύχομαι τα καλύτερα στον λαό της Αργεντινής (…) Θα έχει πάντα τον σεβασμό και την υποστήριξή μας. Ως πρόεδρος της Χιλής, θα εργαστώ ακούραστα για να κρατήσω ενωμένα τα αδελφά έθνη μας και θα συνεργαστώ για την ευημερία όλων», ανέφερε ο χιλιανός πρόεδρος.
Λουίς Λακάγιε Που
«Χαιρετίζω τον εκλεγμένο πρόεδρο Χαβιέρ Μιλέι. Έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε μαζί για να βελτιώσουμε τις διμερείς σχέσεις μας», σημείωσε ο συντηρητικός πρόεδρος της Ουρουγουάης.
Ντίνα Μπολουάρτε
«Το Περού εκφράζει τα θερμά του συγχαρητήρια στον Χαβιέρ Μιλέι για την εκλογή του στην προεδρία της Δημοκρατίας της Αργεντινής. Ευχόμενο τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία στην κυβέρνησή του, το Περού ανανεώνει τη δέσμευσή του να συνεχίσει να ενισχύει τους ιστορικούς δεσμούς φιλίας και συνεργασίας που ενώνουν τις χώρες μας», σημείωσε η περουβιανή πρόεδρος.
Ζαΐχ Μπολσονάρου
«Συγχαρητήρια στ&
