Με την ακρίβεια να συνεχίζει να απειλεί, έστω κι αν όπως αναφέρουν πηγές του Υπουργείου Ανάπτυξης, καταγράφει μια τάση αποκλιμάκωσης, η κυβέρνηση σπεύδει να προανακοινώσει πλαίσιο πακέτου μέτρων για το 2025, μέρος του οποίου ήδη είναι γνωστό.
Ετσι ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης μιλώντας στο Φόρουμ των Δελφών την Τετάρτη, πέρα από την υπόμνηση για την αύξηση του κατώτατου μισθού, έκανε λόγο για μέτρα ύψους 870 εκατομμυρίων ευρώ το 2025, τονίζοντας πως δεν απειληθεί η δημοσιονομική σταθερότητα. Ουσιαστικά, υπήρξε μια αύξηση περίπου 260 εκατ. ευρώ στο “πακέτο” που εξαγγελθεί πριν από τις περσινές εθνικές εκλογές και έχει ενσωματωθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του περσινού Απριλίου. Συγκεκριμένα οι εξαγγελίες προ εκλογών είχαν ένα ύψος της τάξης των 609 εκ ευρώ για το 2025. Πλέον με τις ανακοινώσεις του κ. Χατζηδάκη στους Δελφούς, που θα ενταχθούν στο συνοπτικό Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο θα υποβληθεί στις Βρυξέλλες στις 30 Απριλίου το κόστος ανεβαίνει στα 870 εκ ευρώ.
Συγκεκριμένα:
-
100 εκ προέρχονται από τη μονιμοποίηση της επιστροφής του αγροτικού πετρελαίου
-
20 εκ ευρώ προέρχονται από την αναστολή του ΦΠΑ στα ακίνητα
-
15 εκ ευρώ από την αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος
-
120 εκ ευρώ προέρχονται επίσης από την αλλαγή στο χρονοδιάγραμμα κατάργησης του Τέλους Επιτηδεύματος.
Το Τέλος Επιτηδεύματος
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο φόντο και των “αναταράξεων” λόγω τεκμαρτής φορολόγησης στο παραδοσιακό κοινό της Ν.Δ., τους ελεύθερους επαγγελματίες η κατάργηση του Τέλους Επιτηδεύματος έρχεται επισπεύδεται. Ενώ προβλεπόταν η κατάργησή του σε “3 δόσεις”, αρχής γενομένης από τη φετινή χρήση, τελικά νομοθετήθηκε
να γίνει σε “2 δόσεις” αρχής γενομένης από την περσινή χρήση. Ουσιαστικά φέτος οι επαγγελματίες θα πληρώσουν το 50% του Τέλους (325 ευρώ) και το 2025 θα απαλλαγούν πλήρως. Όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, η κατάργηση αφορά μόνο στους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ για τις επιχειρήσεις θα αποφασιστεί στο τέλος της τετραετίας, ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Σε σχέση με το μη μισθολογικό κόστος, δηλαδή, το όσα πληρώνουν επιχειρήσεις και εργαζόμενοι για ασφαλιστικές εισφορές, παρακρατήσεις φόρων κτλ ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε ότι το 2025 θα εφαρμοστεί κανονικά το σχέδιο για την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%, με “καθαρό” αποτύπωμα της τάξης των 215 εκ ευρώ. Μένει να αποσαφηνιστεί, βέβαια, σε ποιο πεδίο θα “ακουμπήσει” η μείωση αυτή, που ουσιαστικά θα αποτυπωθεί τόσο στην “τσέπη’ των επιχειρήσεων όσο και των εργαζομένων.
Επίσης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας έδωσε στίγμα και για το ύψος της αύξησης των συντάξεων για το 2025, η οποία θα έχει κόστος περί τα 400 εκ ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το ποσοστό της αύξησης προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο ΑΕΠ+πληθωρισμός/50% της προηγούμενης χρονιάς, δηλαδή εν προκειμένω του 2024. Με αυτό το δεδομένο κι από τη στιγμή που θα υπάρξει αναθεώρηση των προβλέψεων για το φετινό ΑΕΠ, υπολογίζεται ότι η αύξηση στις συντάξεις το 2025 θα είναι γύρω στο 2,3- 2,4%.
Δημοσιονομική ισορροπία
Πάντως, μετά τις ανακοινώσεις, εύλογο είναι το ερώτημα για το πώς επηρεάζονται οι δημοσιονομικοί στόχοι. Με βάση, πάντως, τον Κ. Χατζηδάκη, που ουσιαστικά έδωσε στίγμα για το συνοπτικό Πρόγραμμα Σταθερότητας του Απριλίου, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2025 υπολογίζεται, με τα σημερινά δεδομένα, στο 2,1%, δηλαδή όσο και ο φετινός στόχος. Υπενθυμίζεται ότι στο περσινό Πρόγραμμα Σταθερότητας, ο πήχης για το 2025 είχε τεθεί στο 2,3%. Στην πραγματικότητα πολλά θα κριθούν τον Ιούνιο, όταν η Κομισιόν θα δώσει οδηγίες προς όλα τα κράτη- μέλη για τα όρια των “καθαρών” δαπανών.
Όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, αυτές οι κατευθύνσεις (Fiscal Trajectory) θα είναι δεσμευτικές όχι μόνο για το 2025 αλλά για την τετραετία 2025- 2028, λαμβάνοντας υπόψη τις Εαρινές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα δημοσιευθούν στο τέλος του μήνα. Με βάση αυτές τις κατευθύνσεις, το οικονομικό επιτελείο θα οριστικοποιήσει τις προβλέψεις του για την επόμενη τετραετία και θα τις αποτυπώσει στο Μεσοπρόθεσμο, το οποίο θα υποβάλει στις Βρυξέλλες στις 20 Σεπτεμβρίου. «Θα μείνουμε στις προεκλογικές δεσμεύσεις της Νέας Δημοκρατίας. Θα συνεχίσουμε τη σοβαρή και υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική, που είναι θεμέλιο για τη γενικότερη προσπάθεια στην οικονομία» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης.
Σε σχέση με την πορεία του ΑΕΠ, αναγκαίας παραμέτρου, μαζί με το πρωτογενές πλεόνασμα, για να “βγει” η εξίσωση βιωσιμότητας του χρέους, η εκτίμηση του ΥΠΕΘΟ είναι για φέτος στο 2,5% από το 2,9%, διατηρώντας, όμως, με ανάλογες εκτιμήσεις ως και το 2027. Όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης είμαστε στην κορυφή του πίνακα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την αύξηση του Α.Ε.Π. «Αυτός είναι ο καλύτερος δρόμος για να πετύχουμε την πραγματική σύγκλιση. Τα επόμενα χρόνια όπως θα αποτυπώνεται και στο πρόγραμμα που θα κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιδιώξουμε μέσο ρυθμό ανάπτυξης 2,5%». Να σημειωθεί ότι με πρωτογενές πλεόνασμα ανω του 2% και ρυθμό ανάπτυξη 2% και πάνω είναι εφική μια πορεία δραστικής αποκλιμάκωσης του χρέους στη βάση της συμφωνίας του 2018.
Η ακρίβεια συνεχίζει να απειλεί
Ωστόσο παρά τα όποια θετικά για τα εισοδήματα η ακρίβεια καλά κρατεί.
O κ. Χατζηδάκης, βέβαια, υπενθύμισε ότι ο κατώτατος μισθός –αντίστοιχα είναι τα στοιχεία και για τον μέσο μισθό– έχει αυξηθεί σωρευτικά από το 2019 κατά 27,7%, ενώ ο πληθωρισμός το ίδιο διάστημα μαζί με την εκτίμηση για το 2024 είναι 16,5%. Δηλαδή χαμηλότερος από την αύξηση των εισοδημάτων. Τόνισε δε ότι αυτό εν πολλοίς εξηγεί και την εκλογική νίκη της Νέας Δημοκρατίας το 2023. «Ασφαλώς έχει επηρεαστεί η οικονομία από την κρίση όπως και από τις άνευ προηγουμένου φυσικές καταστροφές», σημείωσε ο υπουργός.
Πάντως οι ανατιμήσεις στα είδη διατροφής και υπηρεσίες, που ήδη έχουν “κατοχυρώσει” υψηλά επίπεδα τιμών, όπως ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ για το Μάρτιο έτρεξαν με σημαντικούς ρυθμούς (π.χ. ελαιόλαδο +67,2%, ή φρούτα +12,7%. είδη ένδυσης και υπόδησης +5,8%, ή πακέτο διακοπών +8,6%).
Ειδικότερα, στη διάρκεια ενός έτους καταγράφηκαν οι εξής ανατιμήσεις: Ψωμί και δημητριακά (1%), Κρέατα- γενικά (3%), Ψάρια- γενικά (5,7%), Ελαιόλαδο (67,2%), Φρούτα- γενικά (12,7%), Λαχανικά- γενικά (4,1%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (4,7%), Λοιπά τρόφιμα (4,4%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (11,4%) και Αλκοολούχα ποτά μη σερβιριζόμενα (3,9%).
Επίσης, σε: Ένδυση και υπόδηση (5,8%), Ενοίκια κατοικιών (4%), Επισκευή και συντήρηση κατοικίας (3,1%), Πετρέλαιο θέρμανσης (12,4%), Στερεά καύσιμα (6,9%), Οικιακές υπηρεσίες (2,3%), Φαρμακευτικά προϊόντα (5,5%), Ιατρικές- οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες (5,7%), Νοσοκομειακή περίθαλψη (3,6%), Αυτοκίνητα καινούργια (1,1%), Αυτοκίνητα μεταχειρισμένα (0,7%), Ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου (3,8%), Καύσιμα και λιπαντικά (0,6%), Συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς (2,8%), Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (7,6%), Εξοπλισμό επεξεργασίας πληροφοριών (5,1%).
Στο, μεταξύ με βάση ποιοτικά στοιχεία της έρευνας για τη συμπεριφορά των καταναλωτών, που παρουσίασε την Τρίτη στο συνέδριο Food Retail της Boussias ο επικεφαλής της NielsenIQ κ. Βάιος Δημοράγκας νοι Έλληνες είναι πρωταθλητές στην απαισιοδοξία σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Επίσης η ακρίβεια έχει επηρεάσει τις συνήθειές τους. Το ποσοστό αυτό είναι σχεδόν 20 μονάδες υψηλότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Την ίδια στιγμή, μόλις 2 στους 10 καταναλωτές πιστεύουν ότι η οικονομική τους κατάσταση θα βελτιωθεί μέχρι το τέλος του έτους, όταν σε παγκόσμιο επίπεδο το ποσοστό αυτό είναι στο 46%.
Τέλος με βάση τα βασικά ευρήματα της έρευνας της Netrino για τη γνώμη στελεχών βιομηχανίας και λιανεμπορίου σχετικά με τα μέτρα στην αγορά, που παρουσιάστηκε, επίσης, στο 14ο Food Retail Conference 2024 για όλες τις κατηγορίες προϊόντων τα στελέχη της αγοράς θεωρούν ότι οι τιμές των αγαθών στην Ελλάδα είναι «Πολύ Ακριβότερες ή Ακριβότερες». Μόνη εξαίρεση η Μαναβική για την οποία θεωρούν ότι οι τιμές στη χώρας μας είναι «Φθηνότερες ή Πολύ Φθηνότερες». Ενώ οι απαντήσεις των στελεχών έχουν την ίδια κατεύθυνση διαφέρουν στην έντασή τους, με τα στελέχη των εγχώριων επιχειρήσεων να θεωρούν την Ελλάδα πιο ακριβή από την Ευρώπη.
