Giulio Mastrototaro: Ένας σπουδαίος βαρύτονος είναι ο κακός πατριός της Σταχτοπούτας

Δεν προέρχεται από “μουσική” οικογένεια. Κάποια στιγμή στα 14 του ήλθε σε επαφή με τον κόσμο της όπερας και αποφάσισε πως θα μπει και αυτός στον μαγικό της κόσμο. Ο λόγος για τον βαρύτονο Giulio Mastrototaro που γεννήθηκε στην πόλη Ρίβα ντελ Γκάρντα της Ιταλίας και έκανε το ντεμπούτο του σε πολύ νεαρή ηλικία στην όπερα ¨L’occasione fa il ladro” υπό τον Nicola Luisotti.

Δεν είναι τυχαίο που ο Riccardo Muti τον επέλεξε να ερμηνεύσει τον Giorgino στην όπερα “Il matrimonio inaspettato” του Giovanni Paisiello, που παρουσίασε το Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ, και να συμμετάσχει στην παραγωγή της Ιφιγένειας εν Αυλίδι στην Όπερα της Ρώμης. Έχει συνεργαστεί με αρχιμουσικούς, όπως οι Giovanni Antonini, Rinaldo Alessandrini, Dmitri Jurowski, Gustav Kuhn και με σκηνοθέτες, όπως οι Davide Livermore, Nicola Raab, Toni Servillo, Keith Warner κ.ά.

“Δεν προέρχομαι από κάποια οικογένεια μουσικών. Παθιάστηκα με τον κόσμο της όπερας μόνος μου, όταν στα 14 μου παρακολούθησα μία βιντεοκασέτα με τον “κουρέα της Σεβίλλης” που βρήκα στη βιβλιοθήκη της πόλης μου. Από εκείνη τη στιγμή αποφάσισα ότι θα ασχοληθώ επαγγελματικά με την όπερα. Καθώς η οικογένειά μου δεν είχε τα οικονομικά μέσα για να πληρώσει τις μουσικές μου σπουδές, τα καλοκαίρια – κατά τη διάρκεια της περιόδου που έκλεινε το σχολείο- έκανα διάφορες δουλειές, έπλενα πιάτα, έκανα τον αχθοφόρο ή τον σερβιτόρο. Με αυτόν τον τρόπο μπορούσα να πληρώνω μόνος μου τα μαθήματα τραγουδιού.

Στα 21 μου είχα την ευκαιρία να συναντήσω τον Luciano Pavarotti και να τραγουδήσω γι’ αυτόν: εντυπωσιάστηκε πολύ από το πάθος και την αποφασιστικότητά μου να ασχοληθώ με αυτή την καριέρα και μου πρότεινε να συνεχίσω σε αυτόν τον δρόμο” αναφέρει ο ίδιος στο NEWS 24/7.

Μερικοί από τους πιο αξιομνημόνευτους ρόλους που έχει υποδυθεί στην καριέρα του είναι όπως αναφέρει “αναμφίβολα όλοι οι κωμικοί ρόλοι των G. Rossini και G. Donizetti (Don Bartolo, Don Magnifico, Dott Dulcamara κ.λπ.) και η ιταλική τριλογία του W.A.Mozart/L.Da Ponte, τους οποίους έχω ερμηνεύσει πολλές φορές, αλλά κάθε φορά με αφήνουν έκπληκτο από το πόσο σύγχρονα έργα είναι”.

Ποιο περιστατικό θυμάται; “Στα 24 χρόνια που βρίσκομαι στη σκηνή έχω ζήσει πολλά, αλλά θέλω να θυμηθώ ένα ιδιαίτερο γεγονός: τον Οκτώβριο του 2023 ήμουν στη Λωζάνη για να τραγουδήσω τον ρόλο του Don Geronio στο “Il Turco in Italia” του Rossini. Μόλις είχα τελειώσει την πρόβα τζενεράλε και πήγα να κοιμηθώ αργά. Αισθανόμουν ευχαριστημένος από τη δουλειά που είχα κάνει.

Ποτέ δεν πίστευα ότι θα με ξυπνούσε το επόμενο πρωί ένα τηλεφώνημα στο οποίο με παρακαλούσαν να φύγω αμέσως για το Λονδίνο για να αντικαταστήσω έναν άρρωστο συνάδελφο το ίδιο βράδυ στο Covent Garden στον ρόλο του Dulcamara στο “Elisir d’amore”.

Το ταξίδι δεν ήταν εύκολο, έφτασα στο θέατρο στις 7μμ για να τραγουδήσω στην παράσταση των 7.30μμ. Πρέπει να έχεις είτε κρύο αίμα είτε μια μεγάλη δόση τρέλας για να το κάνεις! Ήταν μια υπέροχη βραδιά για μένα και μια μεγάλη προσωπική επιτυχία, καθώς έτσι έκανα το ντεμπούτο μου στη Βασιλική Όπερα.
Αντιθέτως, το πιο συναρπαστικό επεισόδιο ήταν να τραγουδήσω το “Turco in Italia” το 2021 στη Σκάλα του Μιλάνου, στο ίδιο θέατρο όπου έκανε πρεμιέρα το 1814, ένα συναίσθημα που δεν θα ξεχάσω ποτέ”.

Στην Ελλάδα για τη Σταχτοπούτα στο θέατρο Ολύμπια- Δημοτικό Μουσικό Θέατρο “Μαρία Κάλλας”

Ο Giulio Mastrototaro έρχεται στην Ελλάδα για να ερμηνεύσει τον ρόλο του Don Magnifico στην “Σταχτοπούτα” του Rossini στο θέατρο Ολύμπια- Δημοτικό Μουσικό Θέατρο “Μαρία Κάλλας” υπό τη μουσική καθοδήγηση του μαέστρου Nikolas Nägele.

Η ιδιαίτερα επιτυχημένη παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (2013/14) αναβιώνει στο Ολύμπια για τέσσερις παραστάσεις (12, 14, 16, 18 Απριλίου), με μια εξαιρετική διανομή ερμηνευτών. Με την αξεπέραστη μουσική του ευστροφία, ο Rossini συνθέτει μια απολαυστική κωμική όπερα, γεμάτη χιούμορ και ανατροπές. Η πλοκή βασίζεται στη «Σταχτοπούτα» του Charles Perrault, ωστόσο το λιμπρέτο του Jacopo Ferretti προσαρμόζει την ιστορία στην εποχή που γράφτηκε η όπερα.

Η πρωτότυπη σκηνοθεσία της Ροδούλας Γαϊτάνου μεταφέρει τη δράση στον μικρόκοσμο ενός off Broadway θεάτρου της Νέας Υόρκης, τη δεκαετία του ’30, την περίοδο της «Μεγάλης Ύφεσης» και του οικονομικού κραχ. Έτσι, η ιστορία εκσυγχρονίζεται, προκειμένου να αναδείξει κοινωνικούς και ηθικούς προβληματισμούς σε τόπο και χρόνο που είναι πιο κοντά στις αναφορές του σημερινού θεατή.

“Είναι η πρώτη φορά που έρχομαι στην Ελλάδα. Ήταν κάτι που σκεφτόμουν να κάνω εδώ και πολύ καιρό, αλλά δεν μπόρεσα ποτέ να το οργανώσω λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων. Επιτέλους μπορώ να δω με τα ίδια μου τα μάτια όλα όσα έχω μελετήσει στα βιβλία: τις καλλιτεχνικές και αρχιτεκτονικές ομορφιές, για τις οποίες η Ελλάδα είναι διάσημη σε όλο τον κόσμο, αυτό και μόνο μου μεταδίδει μια αίσθηση γαλήνης” αναφέρει για τον ερχομό του στην Ελλάδα.

Και συνεχίζει μιλώντας για τις προκλήσεις του ρόλο του Don Magnifico: “Μεταξύ των κωμικών ρόλων του Rossini, ο Don Magnifico είναι σίγουρα ο πιο απαιτητικός: πρώτα απ’ όλα, επειδή ο Rossini του αναθέτει μεγάλο όγκο μουσικής που πρέπει να τραγουδήσει με πολύ πυκνή ενορχήστρωση- και είναι απαραίτητο να έχει κάποιος πολύ μεγάλη φωνητική έκταση τόσο στον χαμηλές όσο και στις υψηλές νότες- να έχει τέλειο συλλαβισμό και την ικανότητα να τραγουδάει στο φαλτσέτο.

Ψυχολογικά, είναι ένας πολύπλοκος χαρακτήρας και πρέπει να πω ότι η σκηνοθεσία αποτυπώνει όλες τις πτυχές της, παρά την περικοπή της τρίτης άριας “Sia qualunque delle figlie” που επέλεξε η συγκεκριμένη παραγωγή. Αυτό είναι πραγματικά κρίμα”.

Ο χαρακτήρας του Don Magnifico έχει και έντονες κωμικές πτυχές… “Εδώ έγκειται η μεγάλη αντίφαση του θεάτρου του Rossini, καθώς συχνά οι κωμικοί ρόλοι κρύβουν μια πραγματικότητα κακίας, ο Don Magnifico αγγίζει ακόμη και τα όρια της κακίας: κλέβει τα χρήματα της κληρονομιάς της Angelina, την αποκληρώνει, την εξευτελίζει… μέχρι του σημείου να την απειλεί με θάνατο. Φαίνεται πιο κακός και από τον Jago! Και εκεί βρίσκεται το μεγαλείο του Rossini: μέσα από τη μουσική και τις αρμονίες του, ξέρει πώς να δημιουργήσει τη μαγεία της μετατροπής ενός τρομακτικού χαρακτήρα σε έναν συμπαθητικό απατεώνα” για τον Giulio Mastrototaro.

Ένας πατριός στον ρόλο της κακιάς μητριάς της Σταχτοπούτας

Η φιγούρα της κακιάς μητριάς στην ιστορία αντικαθίσταται από έναν εχθρικό πατριό. Ο ίδιος σχολιάζει πως “οι θεατές που δεν είναι εξοικειωμένοι με την όπερα θα εκπλαγούν βλέποντας έναν πατριό αντί για μητριά: Ο Jacopo Ferretti, ο λιμπρετίστας της “Σταχτοπούτας” του Rossini, εμπνεύστηκε όχι μόνο από το παραμύθι του Charles Perrault, αλλά και από μια όπερα που γράφτηκε για το Teatro alla Scala το 1814 από τον Cesare Pavesi με τίτλο “Angelina, o la virtù premiata” και το λιμπρέτο του Francesco Fiorini.

Σε αυτή την εκδοχή δεν έχουμε μητριά, αλλά πατριό, αφού δύο prima donnas δε θα μπορούσαν να συνυπάρξουν σε μια opera buffa. Επιπλέον, η δημιουργία ενός πατριού άνοιξε την πόρτα για έναν μεγάλο κωμικό ρόλο μπάσου. Το περίεργο γεγονός είναι ότι τόσο στη “Σταχτοπούτα” του Pavesi όσο και στον Don Magnifico του Rossini παίζει ο ίδιος τραγουδιστής, Andrea Verni”.

Και συνεχίζει μιλώντας για τις δυναμικές των χαρακτήρων… “Η όπερα είναι δομημένη από τον λιμπρετίστα Ferretti με τέτοιο τρόπο ώστε καθ’ όλη τη διάρκεια της πλοκής να υπάρχουν δύο πλευρές: Ο Don Magnifico, εγωιστής και εγωκεντρικός και οι κόρες του, η Tisbe και η Clorinda αντιμέτωπες με την Angelina.

Η είσοδος στη σκηνή των μορφών του Don Ramiro και του Alidoro, οι οποίοι παίρνουν το μέρος της Σταχτοπούτας, δεν αλλάζει καθόλου αυτή τη δομή- αντίθετα, αυξάνει ακόμη περισσότερο τον φθόνο και την κακία προς το κορίτσι. Ακόμη και στο φινάλε, παρά τη συγχώρεση της Σταχτοπούτας προς την οικογένειά της, αυτός ο δυισμός δεν μπορεί να κλονιστεί. Ο μόνος χαρακτήρας που αποδέχεται την πορεία των γεγονότων είναι ο Τίσμπε”.

Πώς όμως συμβάλλει η μουσική του Rossini στη συνολική ατμόσφαιρα και στην αφήγηση της ιστορίας στη “La Cenerentola”; Για τον σημαντικό αυτό βαρύτονο “οι στίχοι του Ferretti θα ήταν λίγοι χωρίς τη μουσική του Rossini. Σκεφτείτε μόνο την όπερα που του Stefano Pavesi: παρά το διάσημο θέμα της, δεν είχε επιτυχία εκείνη την εποχή, σήμερα δεν παίζεται ποτέ.

Αυτή η διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι η μουσική του Rossini έχει την ίδια αξιοπρέπεια με τα λόγια: λίγες μόνο νότες αρκούν για να καταλάβουμε αν βρισκόμαστε ήδη μπροστά σε μια κωμική, γκροτέσκα, ερωτική ατμόσφαιρα. Για να μην αναφέρουμε τον σουρεαλισμό που συναντάμε στα κοντσέρτα. Έχουμε ένα μέγιστο παράδειγμα αυτού στην Πράξη ΙΙ, το σεξτέτο “Questo è un nodo avviluppato”.

Πώς αντικατοπτρίζει η “Σταχτοπούτα” τα κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα της εποχής της και υπάρχουν στοιχεία που εξακολουθούν να έχουν απήχηση στο σύγχρονο κοινό; “Έχουμε πηγές από την Αρχαία Ελλάδα που πιστοποιούν ότι οι ρίζες αυτού του παραμυθιού φτάνουν μέχρι την Αρχαία Αίγυπτο. Επομένως, μια ιστορική πλαισίωση είναι πολύ δύσκολη. Όσον αφορά την εκδοχή του Rossini, θα ήταν εύκολο να γίνει ένας παραλληλισμός με το σημαντικό θέμα της βίας των γυναικών και της κυριαρχίας της ανδρικής φιγούρας.

Αλλά τίποτα άλλο δεν είναι μια κωμική όπερα που, με τη χαρακτηριστική ελαφρότητα του Ροσσίνι, μας κάνει να προβληματιστούμε για το πώς η καλοσύνη του πνεύματος μπορεί να επιλύσει κατά τα άλλα τραγικές καταστάσεις. Και τόση από αυτή την καλοσύνη χρειάζεται σήμερα”.

Όσον αφορά στα μελλοντικά του σχέδια; Ο ίδιος θα ασχοληθεί με πολύ πολύ Rossini, αλλά όχι μόνο. “Θα κάνω το ντεμπούτο μου στην Κρατική Όπερα του Βερολίνου με τον Κουρέα της Σεβίλλης ως Bartolo, έναν ρόλο που θα πάω επίσης στο Νέο Εθνικό Θέατρο του Τόκιο και στην όπερα της Τουλούζης.
Η επιστροφή μου στο Φεστιβάλ Όπερας Ροσσίνι του Πέζαρο για το “Cambiale di matrimonio”.

Αυτό το καλοκαίρι είμαι πολύ χαρούμενος που θα επιστρέψω στην Arena di Verona για την Tosca με την Anna Netrebko και τον Johannes Kaufmann. Αλλά το ραντεβού που είναι πιο κοντά στην καρδιά μου είναι το ντεμπούτο του ρόλου του Φάλσταφ στην Όπερα της Μασσαλίας: ένα πραγματικό όνειρο! Και ίσως ελπίζω να επιστρέψω στην Αθήνα!”