Κομβική στιγμή για την εξέλιξη που θα δρομολογηθεί στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για την διερεύνηση του πολύνεκρου δυστυχήματος των Τεμπών αποτελεί η σημερινή κατάθεση του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο πρώην υπουργός Μεταφορών που παραιτήθηκε μετά την σύγκρουση των αμαξοστοιχιών στις 28 Φεβρουαρίου του 2023 καλείται με την ιδιότητα του μάρτυρα. Αυτά ενώ είναι συνεχείς οι καταγγελίες της αντιπολίτευσης για προσπάθεια συγκάλυψης των κυβερνητικών ευθυνών.
Η κατάθεση του Κωνσταντίνου Καραμανλή γίνεται λίγες ημέρες μετά την αντίστοιχη κατάθεση του προκατόχου του επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστου Σπίρτζη. Επίσης ενώ έχουν καταθέσει σειρά εμπειρογνωμόνων, όπως και ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train Μαουρίτσιο Καποτόρτο ο οποίος και παραπέμφθηκε από την Εξεταστική Επιτροπή στον εισαγγελέα για διερεύνηση τυχόν ψευδορκίας.
Όπως αναμένεται τα κόμματα της αντιπολίτευσης αναμένεται να επιμείνουν στα ζητήματα του αφορούν την υλοποίηση της περίφημης σύμβασης 717 σχετικά με την τηλεδιοίκηση και τα συστήματα ασφαλείας του σιδηροδρόμου. Ιδίως μάλιστα μετά το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα. Ένα κείμενο όπου γίνεται λόγος για ανησυχία σχετικά με το αν η Εξεταστική Επιτροπή όντως εξετάζει τυχόν ευθύνες των αρμόδιων υπουργών.
Ο Κ.Καραμανλής
Ο Κώνσταντίνος Καραμανλής θυμίζουμε ότι στην τελευταία του ομιλία στην Βουλή στις 24 Νοεμβρίου είχε επισημάνει πως δεν είναι αληθές το επιχείρημα σύμφωνα με το οποίο θα είχε αποτραπεί το δυστύχημα εάν είχε υλοποιηθεί στο σύνολο της η σύμβαση 717. Είχε χαρακτηριστικά υποστηρίξει πως «σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις των εμπειρογνωμόνων η σύγκρουση θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει αποτραπεί μόνο αν λειτουργούσε στο σύνολό του το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας, το λεγόμενο ERTMS (European Railway Traffic Managing System), το οποίο αφορά στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών υψηλών ταχυτήτων. Στον άξονα της ΠΑΘΕ, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το 2030». Προσθέτοντας πως «σε ολόκληρη την ΕΕ το ERTMS είναι εγκατεστημένο μόνο στο 13-18%. Η σηματοδότηση- τηλεδιοίκηση αντικείμενο της οποίας είναι η σύμβαση 717, αποτελεί ένα μικρό μόνο μέρος του ERTMS. Τα υπόλοιπα συστήματα που έπρεπε επίσης να είναι σε λειτουργία είναι το GSMR, αλλά και το σύστημα αυτόματης πέδησης ETCS, τόσο στους συρμούς όσο και στις γραμμές».
Επίσης αναφερόμενος στην υλοποίηση της σύμβασης του 2022 είχε πει πως «μέχρι τα τέλη του 2022, παραδόθηκαν στον ΟΣΕ ολοκληρωμένα τα συστήματα σε 19 (από τους εναπομείναντες 37) σταθμούς, ανακατασκευάστηκαν χωρίς μεγαλύτερη δαπάνη οι 10 από τους 17 σταθμούς που είχαν παραδοθεί έως τα τέλη του 2016, και παραδόθηκε το κέντρο τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης στη Θεσσαλονίκη. Εκσυγχρονίσαμε το θεσμικό πλαίσιο κατασκευής των σιδηροδρομικών έργων της χώρας. Παραδώσαμε εντός προϋπολογισμού ολοκληρωμένη την 717 τον περασμένο Σεπτέμβριο»
Καταγγελίες της αντιπολιτευσης
Η εξέταση του Κωνσταντίνου Καραμανλή πάντως έρχεται σε μία περίοδο που σύσσωμη η αντιπολίτευση εγκαλεί την κυβερνητική πλειοψηφία για προσπάθεια συγκάλυψης. Μεταξύ άλλων τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν κάνει λόγο για μη τήρηση της σειράς εξέτασης του καταλόγου των μαρτύρων. Έτσι ώστε οι υπουργοί που θα παραβρεθούν να γνωρίζουν τι έχουν καταθέσει οι προηγούμενοι μάρτυρες και να μην «κινδυνεύουν» να διαψευσθεί κάποιος ισχυρισμός τους.
Παράλληλα καταγγέλλουν άρνηση της κυβέρνησης να κληθούν για κατάθεση ουσιώδεις μάρτυρες. Ανάμεσα τους ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στον σιδηρόδρομο Κώστας Γενιδούνιας που έχει καταγγείλει πως η κατάσταση των σιδηροδρόμων είχε γνωστοποιηθεί στην ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών με καταγγελία του σωματείου. Επίσης άλλοι μάρτυρες όπως ο πρώην υπουργός παρά των πρωθυπουργώ Χρήστος Τριαντόπουλος ο οποίος φέρεται να σχετίζεται με την εντολή μπαζώματος στην περιοχή του δυστυχήματος. Κίνηση που φαίνεται να δυσχέρανε τις έρευνες των ειδικών που ακολούθησαν. Στην ίδια κατηγορία συγκαταλέγεται – σύμφωνα με την αντιπολίτευση- και ο παραιτηθείς γενικός γραμματέας του υπουργείου Μεταφορών Νίκος Σταθόπουλος.
Επίσης η αντιπολίτευση έχει επισημάνει πως η πλειοψηφία της Εξεταστικής Επιτροπής καταβάλλει προσπάθειες ώστε να προσανατολιστεί η έρευνα στο «ανθρώπινο λάθος». Εστιάζοντας μάλιστα στα ζητήματα υγείας και καταλληλόλητας του μηχανοδηγού της μοιραίας νύχτας, ο οποίος σκοτώθηκε στο δυστύχημα.
Οι τοποθετήσεις των βουλευτών
Ενδεικτικές άλλωστε για αυτά ήταν και οι τοποθετήσεις των βουλευτών της αντιπολίτευσης.
Ο Βασίλης Κοκκαλης (ΣΥΡΙΖΑ) τόνισε πως υπάρχουν «σοβαρές πλέον ενδείξεις μεροληψίας στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η οποία δεν επιθυμεί να ρίξει φως στην έρευνα». Απαιτώντας μάλιστα στην σημερινή συνεδρίαση να οριστούν οι μάρτυρες που θα ακολουθήσουν. Τονίζοντας πως και άλλα πρόσωπα πρέπει «να έρθουν να καταθέσουν στην Εξεταστική Επιτροπή προκειμένου να διευκολύνουν την Εξεταστική Επιτροπή στην εξακρίβωση κάποιων πραγμάτων και δη εάν υπάρχουν ευθύνες πολιτικών προσώπων».
Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ η Μιλένα Αποστολάκη έκανε λόγο για «προσπάθεια συγκάλυψης των πραγματικών υπευθύνων ή των υπευθύνων στο σύνολό τους για το έγκλημα των Τεμπών». Αναφορικά με τους μάρτυρες είπε πως «το αίτημα της διεύρυνσης του καταλόγου, ενός καταλόγου ο οποίος είναι προφανές ότι όταν ξεκίνησαν οι εργασίες της επιτροπής μας στις 23 Νοεμβρίου, δεν ήταν δυνατόν να είναι ολοκληρωτικός και αποκλειστικός. Άλλωστε είχατε κι εσείς συναινέσει σε αυτό, λέγοντας ότι η διαδικασία είναι ευέλικτη. Είναι όμως απολύτως χειριστική, θα πω, αποπροσανατολιστική και εξωθεσμική η αντίδρασή σας στο επανειλημμένο αίτημά μας». Επισήμανε πως «οφείλουμε να γνωρίζουμε εάν στις 20 Φεβρουαρίου (σ.σ ημερομηνία λήξης των εργασιών της Επιτροπής) θα μας ανακοινώσετε αυθαίρετα την παράταση των εργασιών, προκειμένου να συγκροτηθεί ένα πόρισμα ή εάν θα παραταθεί για άλλη μια φορά η διάρκεια της λειτουργίας της επιτροπής μας, προκειμένου να εξεταστούν οι υπόλοιποι μάρτυρες». Μάλιστα αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα ονόματα μαρτύρων: «Τον κ. Κατσιούλη για παράδειγμα, τον επικεφαλής των δυνάμεων της Πυροσβεστικής που βρέθηκε εκείνο το βράδυ στον τόπο του εγκλήματος και που για το μπάζωμα ο κ. Αγοραστός δηλώνει δεξιά και αριστερά «Δεν ξέρω, δεν γνωρίζω, εκτελούσα εντολές». Πρέπει να μάθουμε ποιος έδωσε την εντολή για το μπάζωμα στον τόπο του εγκλήματος. Εντελώς λοιπόν ενδεικτικά αναφέρομαι σε αυτούς, όπως και στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, όπως και στον κ. Τριαντόπουλο».
Από την πλευρά του ΚΚΕ ο Νίκος Καραθανασόπουλος σημείωσε πως προκύπτει «από τις μέχρι τώρα εργασίες της εξεταστικής επιτροπής, η ανάγκη για να διευρυνθεί ο κατάλογος των μαρτύρων. Όσο περνάει το διάστημα τόσο επιβεβαιώνεται αυτή η αναγκαιότητα κι αυτό χάρις ακριβώς στις εργασίες της εξεταστικής επιτροπής». Τόνισε πως «οπωσδήποτε ότι θα πρέπει να έρθουν οι δύο επιτροπές εμπειρογνωμόνων ακόμη, η μία πολύ περισσότερο που εξέτασε τα ζητήματα της πυρκαγιάς, για τα οποία δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής μάρτυρες που να μπορούν να τοποθετηθούν γιατί δηλώνουν αναρμόδιοι για τα θέματα της πυρκαγιάς. Η πυρκαγιά και η έκρηξη αποτέλεσε αιτία απανθράκωσης των περισσότερων από τα θύματα που είχαμε στο έγκλημα των Τεμπών».
Επίσης η Θεοπίστη Πέρκα από την Νέα Αριστερά επισήμανε ότι «ο κόλαφος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι αποτυπωμένος και σε αυτή εδώ την Επιτροπή και όποιος πολίτης παρακολουθεί το έχει καταλάβει: Συγκάλυψη, ψέμα, bullying.Τα πάντα όλα γίνονται εδώ μέσα και θέλετε και να σιωπήσουμε».
