ΕΣΠΑ 2021-2027: Τα έργα στρατηγικής σημασίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών

Πέντε έργα στρατηγικής σημασίας έχει στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ως έργα με βάση κριτήρια όπως η συμβολή στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, απασχόληση, ανάπτυξη της οικονομίας, ενώ χαρακτηρίζονται ως εμβληματικά έργα λόγω μεγέθους.

Πρόκειται για σημαντικά έργα τα οποία όπως περιγράφονται στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, βρίσκονται διάσπαρτα στη χώρα και αποτελούν σημεία αναφοράς είτε γιατί θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικά είτε γιατί θα αποτελέσουν εργαλεία βελτίωσης της καθημερινότητας και του επιπέδου ζωής στη χώρα.

Τα πέντε σημαντικά έργα είναι η κατασκευή της γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας στο τμήμα Άλσος Βεϊκου-Γουδή, η αναβάθμιση/αναδιάρθρωση δικτύου και ανάπτυξη στόλων λεωφορείων μηδενικών εκπομπών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (υποφάση Α2), η κατασκευή της Νέας Διπλής Σιδ/κης Γραμμής ΑΘΗΝΑΣ (ΣΚΑ) – ΠΑΤΡΑΣ στο τμήμα ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ – ΡΙΟ (Επιδομή, Ηλεκτροκίνηση, Σηματοδότηση/ETCS, Σταθμοί και Στάσεις), ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ): τμήμα ΧΑΝΙΑ-ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ και η επέκταση, Αναβάθμιση και Εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος VTMIS.

1. Γραμμή 4 Μετρό Αθήνας

Το μεγαλύτερο υπό κατασκευή δημόσιο έργο της χώρας. Η σύμβαση υπεγράφη τον Ιούνιο του 2021 και το επίσημο χρονοδιάγραμμα του δίνει ως έτος ολοκλήρωσης το 2029. Το κόστος του είναι 1,77 δισ. ευρώ και αναθέτουσα αρχή είναι η Ελληνικό Μετρό Α.Ε.

Το έργο αφορά στην κατασκευή του τμήματος Άλσος Βεΐκου-Γουδή της νέας Γραμμής 4 του Μετρό Αθήνας, μήκους περίπου 12,8 χλμ, με δεκαπέντε (15) νέους Σταθμούς (Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή) και το απαιτούμενο τροχαίο υλικό, καθώς και όλα τα απαραίτητα ηλεκτρομηχανολογικά και σιδηροδρομικά συστήματα για τη λειτουργία της Γραμμής.

Με την ολοκλήρωση του έργου ενισχύεται η προοπτική για την εύρυθμη πολεοδομική και κυκλοφοριακή λειτουργία της μητροπολιτικής περιοχής του Κεντρικού Τομέα Αθηνών, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα και κυκλοφοριακή συμφόρηση του οδικού δικτύου. Το έργο αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του εξυπηρετούμενου πληθυσμού από ΜΜΜ, αύξηση της ελκυστικότητας των πράσινων ΜΜΜ έναντι του επιβαρυμένου αστικού οδικού δικτύου. Η αύξηση της ελκυστικότητας των πράσινων αστικών συγκοινωνιών σταθερής τροχιάς θα επιτευχθεί λόγω της μείωσης της χρονοαπόστασης μεταξύ των εξυπηρετούμενων περιοχών κατά μήκος των γραμμών Μετρό και της αύξησης των εξυπηρετούμενων περιοχών.

Παράλληλα, με το εν λόγω έργο προωθείται η ανάπτυξη πράσινων συστημάτων μαζικής μεταφοράς καθώς ενισχύεται και η περιβαλλοντική αναβάθμιση του αστικού κέντρο της Αθήνας, λόγω της αναμενόμενης μείωσης των εκπομπών αέριων ρύπων και θορύβου από την οδική κυκλοφορία. Τα έργα εκτελούνται από τις: ΕΡΕΤΒΟ (πρόδρομες εργασίες) και το σχήμα ΑΒΑΞ-GHELLA-ALSTOM (κυρίως έργο).

2. Νέα αστικά λεωφορεία μηδενικών ρύπων σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη

Πρόκειται για την προμήθεια συνολικά 1.300 νέων λεωφορείων σε Αθήνα Θεσσαλονίκη. Με την πρώτη φάση έρχονται 250 ηλεκτρικά λεωφορεία (140 στην Αθήνα και 110 στη Θεσσαλονίκη), άλλα 400 φυσικού αερίου για την Αθήνα, ενώ προετοιμάζεται νέος διαγωνισμός για την προμήθεια άλλων 550 νέων λεωφορείων στην πλειοψηφία τους ηλεκτρικά. Αναθέτουσα Αρχή είναι το υπουργείο ΥΠΟΜΕ.

Ο στόχος του υπουργείου ΥΠΟΜΕ είναι η ολοκλήρωση και ένταξη στους στόλους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και των 1.300 λεωφορείων μέχρι το 2027. Με τα νέα αστικά λεωφορεία μηδενικών ρύπων επιτυγχάνεται η συμβολή των δημόσιων συγκοινωνιών στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας στην μείωση των εκπομπών ρύπων και η μετατροπή τους σε περιβαλλοντικά-φιλικά μέσα.

3. Νέα Διπλή Σιδηροδρομική γραμμή Ροδοδάφνη-Ρίο

Το έργο είναι υπό κατασκευή από τον Νοέμβριο του 2021 και είναι έργο γέφυρα καθώς ξεκίνησε να κατασκευάζεται με πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020. Αναθέτουσα Αρχή είναι η ΕΡΓΟΣΕ και ανάδοχο το σχήμα ΤΕΡΝΑ-ΜΕΤΚΑ. Το κόστος με τον ΦΠΑ αγγίζει τα 175 εκατ. ευρώ.

Συνοπτικά το αντικείμενο του υπό κατασκευή Έργου αφορά:

– Κατασκευή 28,8 χλμ διπλής σιδηροδρομικής επιδομής από την είσοδο της Σιδ. Στάσης Ροδοδάφνης Χ.Θ. 193+950 μέχρι μετά το πέρας του υπογείου έργου (Cover and Cut) Ρίου Χ.Θ. 222+750.

– Κατασκευή 4 Σιδηροδρομικών Στάσεων (Ροδοδάφνη, Σελιανίτικα, Καμάρες, Άγιος Βασίλειος με το C&C), 3 Σιδηροδρομικών Σταθμών (Ψαθόπυργος, Αραχωβίτικα και Ρίο), δύο Κτιρίων Εξυπηρέτησης Η/Μ εγκαταστάσεων Σήραγγας (ΚΕΣ) (εισόδου & εξόδου σήραγγας Παναγοπούλας) με τους περιβάλλοντες χώρους αυτών και την διαμόρφωση της διασυνδετήριας στοάς Νο 5 της σήραγγας Παναγοπούλας για την στέγαση του Υ/Σ-2.

– Κατασκευή των Η/Μ εγκαταστάσεων εντός της σήραγγας Παναγοπούλας, των κτιρίων εξυπηρέτησής της (ΚΕΣ), των τεχνικών χώρων του Υ/Σ-2 της διασυνδετήριας Νο.5 και του C&C Άγ. Βασιλείου.

– Κατασκευή σύγχρονου σύστηματος αμφίδρομης σηματοδότησης με τηλεδιοίκηση και ETCS επιπέδου 1.

– Κατασκευή συστήματος ηλεκτροκίνησης 25kV/50Hz, με τηλεδιοίκηση (SCADA).

– Κατασκευή σύγχρονου συστήματος Τηλεπικοινωνιών.

– Eπαλήθευση «EK» των υποσυστημάτων «υποδομή», «ενέργεια» και «έλεγχος-χειρισμός και σηματοδότηση» που κατασκευάζονται στο πλαίσιο του παρόντος έργου.

4. Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης – Τμήμα Χανιά-Χερσόνησος

Αφορά στο βασικό τμήμα του Βόρειου Οδικού Αξονα της Κρήτης. Συνδέει τα Χανιά με το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο διατρέχοντας την βόρεια ακτογραμμή του νησιού σε μήκος 157 περίπου χιλιομέτρων.

Αναθέτουσα Αρχή είναι το υπουργείο ΥΠΟΜΕ το οποίο έχει σε προχωρημένο στάδιο τον σχετικό διαγωνισμό. Το εκτιμώμενο κόστος του έργου φτάνει τα 1,8 δισ. ευρώ και υλοποιείται ως έργο παραχώρησης.

Στόχος είναι η ανακήρυξη του προσωρινού αναδόχου μέχρι το καλοκαίρι ώστε να προχωρήσει τους επόμενους μήνες η προσυμβατική περίοδος που θα μας φτάσει στην υπογραφή της σύμβασης και ακολούθως στην ενεργοποίηση της κατασκευαστικής περιόδου.

Με την κατασκευή του τμήματος Χανιά-Χερσόνησος, ο ΒΟΑΚ θα μετατραπεί σε έναν ασφαλή κλειστό αυτοκινητόδρομο με 2 λωρίδες + ΛΕΑ ανά ρεύμα κυκλοφορίας. Θα αποτελέσει βασικό όπλο για την δραστική μείωση των τροχαίων που σήμερα χαρακτηρίζουν την υφιστάμενη εθνική οδό.

5. Επέκταση, Αναβάθμιση και Εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος VTMIS

Το πέμπτο έργο στρατηγικής σημασίας στο ΕΣΠΑ 2021-2027 του υπουργείου ΥΠΟΜΕ αφορά στο έργο. «Επέκταση, Αναβάθμιση και Εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος VTMIS», προϋπολογισμού 49 εκατ. ευρώ.

Η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση του έργου είναι σε εξέλιξη και εκτιμάται πως μέσα στο καλοκαίρι θα μπορέσει το έργο να συμβασιοποιηθεί για να ξεκινήσει η υλοποίηση του. Με αυτό το έργο συμπληρώνεται η πεντάδα για τα έργα στρατηγικής σημασίας του ΕΣΠΑ 2021-2027 του υπουργείου ΥΠΟΜΕ.