Ήταν 3 Φεβρουαρίου του 2023, ακριβώς πριν δύο χρόνια, όταν ο πρώτος Υπουργός της Βόρειας Ιρλανδίας αποφάσισε να αποχωρήσει από την εξουσία, ως μια ένδειξη διαμαρτυρίας στο Brexit που συμφώνησε το Ηνωμένο Βασίλειο με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις 5 Μαΐου 2022, οι εθνικές εκλογές που διεξήχθησαν στη χώρα έβγαλαν για πρώτη φορά νικητή το εθνικιστικό κόμμα του Σιν Φέιν. Το ενωτικό προτεσταντικό κόμμα του DUP αντέδρασε με την άρνησή του να σχηματίσει κυβέρνηση, κατηγορώντας το Brexit για την ήττα του.
Πέρασαν δύο χρόνια μέχρι τα κόμματα να επιστρέψουν πίσω στα έδρανά τους, ύστερα από τη νέα συμφωνία του Σιν Φέιν με την κεντρική βρετανική κυβέρνηση. Η Μισέλ Ο’ Νιλ, αντιπρόεδρος του Σιν Φειν θα οριστεί ως η πρώτη πρωθυπουργός από το κόμμα.
Σε ανάρτησή της στο Twitter, η 47χρονη πολιτικός έγραψε ότι “είναι μια ημέρα που αφορά το μέλλον”, δηλώνοντας “αποφασισμένη να φέρει μια θετική αλλαγή για όλους, να δουλέψουμε από κοινού ώστε να προοδεύσει η κοινωνία μας σε ένα γενικότερο πνεύμα σεβασμού, συνεργασίας και ισότητας”.
Η Ο’Νιλ και η πρόεδρος του Σιν Φέιν, Μέρι Λου Μακντόναλντ, αντιπροσωπεύουν μια αλλαγή προς μια νέα γενιά πολιτικών του Σιν Φέιν που δεν έχουν άμεση εμπλοκή στην πολυετή αιματηρή σύγκρουση της επαρχίας ανάμεσα στους Ιρλανδούς εθνικιστές, που επιδιώκουν την ένωση με την Ιρλανδία και τους φιλοβρετανούς Ενωτικούς που θέλουν να παραμείνει η επαρχία στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ως η πρώην πολιτική πτέρυγα του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA), το Σιν Φέιν είχε αποκλειστεί επί μακρόν από το πολιτικό κατεστημένο και στις δύο πλευρές των συνόρων. Είναι τώρα επίσης το πιο δημοφιλές κόμμα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας πριν από τις εκλογές που αναμένεται να διεξαχθούν το επόμενο έτος.
Τη θέση του αναπληρωτή Πρώτου Υπουργού, που έχει ίση εξουσία βάσει του συστήματος κυβερνητικού διαμοιρασμού της εξουσίας στη Βόρεια Ιρλανδία αλλά λιγότερο συμβολικό βάρος, αναμένεται να καταλάβει η Έμα Λιτλ-Πέντζλι του DUP.
Ο συντάκτης/η συντάκτρια άρθρου στην ιρλανδική εθνικιστική εφημερίδα The Irish News διερωτάται αν θα υπάρξει ποτέ άλλος Πρώτος Υπουργός προερχόμενος από τους Βρετανούς Ενωτικούς.
Ενώ το Σιν Φέιν αναφέρθηκε αυτή την εβδομάδα στην προοπτική της ένωσης, όλοι οι πολιτικοί στη Βόρεια Ιρλανδία τελούν υπό έντονη πίεση να αντιμετωπίσουν καθημερινά θέματα έπειτα από τη διετή διακοπή που συσσώρευσε πίεση στις ήδη πιεζόμενες δημόσιες υπηρεσίες.
Ένα δημοψήφισμα για την ένωση είναι στη διακριτική ευχέρεια της βρετανικής κυβέρνησης και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά σαφή πλειοψηφία υπέρ της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το διετές κλείσιμο είναι πιθανό να οδηγήσει σε περισσότερες εκκλήσεις για αλλαγή των κανόνων που επιτρέπουν στο μεγαλύτερο κόμμα της μίας ή της άλλης πλευράς να διακόπτει τον διαμοιρασμό της εξουσίας για μακρές περιόδους. Έχει ανασταλεί σχεδόν τόσο συχνά όσο έχει λειτουργήσει αφότου ιδρύθηκε με βάση τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998.
Ο Ιρλανδός και ο Βρετανός πρωθυπουργός έχουν πει πως είναι ανοικτοί στο να εξετάσουν αλλαγές στην πολιτική αρχιτετκτονική από τη στιγμή που η κυβέρνηση της επαρχίας θα αρχίσει να λειτουργεί.
