Γερμανία: Αντιφασίστες κατοχυρώνουν ναζιστικά συνθήματα και “χτυπούν τους φασίστες εκεί που πονάνε”

Ένα παιδικό φυτό με το σύνθημα “I love Htlr” ήταν ένα από τα πιο εξωφρενικά αντικείμενα που συνάντησε ο Simon Knittel όταν άρχισε να εμβαθύνει στον σκοτεινό κόσμο των ναζιστικών εμπορικών προϊόντων.

Ο Knittel, executive creative director της γερμανικής διαφημιστικής εταιρείας Jung von Matt, αποφάσισε, σύμφωνα με τον Guardian, να… πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα, προωθώντας έναν δημιουργικό τρόπο αλλά και μια πρακτική λύση στην εξάπλωση των ακροδεξιών εμπορευμάτων που φέρουν ναζιστικά συνθήματα στα οποία έχουν αφαιρεθεί τα φωνήεντα για να παραμείνουν εντός των μεταπολεμικών νόμων της Γερμανίας.

Τα συνθήματα αυτά εντοπίζονται σε όλα τα είδη, από σορτσάκια και μποξεράκια μέχρι κούπες μπύρας, από μπλουζάκια μέχρι μαξιλάρια, από φούτερ μέχρι θήκες γυαλιών, και τα συνθήματα αποτελούν μέρος μιας διαδικτυακής βιομηχανίας σε άνθιση που, σύμφωνα με τους αντιφασίστες, βοηθά στην ενίσχυση των ταμείων και της ταυτότητάς τους, καθώς και στην ενθάρρυνση των μελών της.

Το Htlr, λέξη από την οποία έχουν αφαιρεθεί τα φωνήεντα για να καλύψουν τη λέξη Χίτλερ, που είναι παράνομη, είναι μόνο ένα από τα πολλά παραδείγματα συντομογραφιών, όπως το VTR LND για το Vaterland (πατρίδα) και το HKNKRZ για το Hakenkreuz, τη γερμανική λέξη για τη σβάστικα.

“Οι ναζί είναι καινοτόμοι”, λέει ο Knittel. “Και ο ρόλος μου σε αυτή τη δουλειά είναι να λύνω τα προβλήματα δημιουργικά”. Έτσι, συνδέθηκε με μια αντιφασιστική πρωτοβουλία, την Laut gegen Nazis (Δυνατά κατά των Ναζί, LGN), και ένα δικηγορικό γραφείο του Αμβούργου, για να βάλει τρικλοποδιά στο επιχειρηματικό μοντέλο των νεοναζί μέσω του γραφείου εμπορικών σημάτων. Η εκστρατεία τους ονομάζεται “Δικαιώματα ενάντια στη Δεξιά”.

Σημείωσε την πρώτη της επιτυχία, εξασφαλίζοντας τα δικαιώματα στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Εμπορικών Σημάτων για τη συντομογραφία VTR LND, εμποδίζοντας ουσιαστικά τα ναζιστικά ηλεκτρονικά καταστήματα να τη χρησιμοποιούν. Έχουν σταλεί επιστολές για να τους ενημερώσουν ότι πλέον προστατεύεται το εμπορικό σήμα και ότι τα εμπορεύματα που φέρουν τη συντομογραφία πωλούνται παράνομα.

“Το VTR LND είναι το best seller σε τρία ηλεκτρονικά καταστήματα, σύμφωνα με τους δικούς τους μηχανισμούς φιλτραρίσματος”, λέει ο Knittel. “Οπότε τους χτυπήσαμε εκεί που πονάει”.

Η τοποθέτηση του εμπορικού σήματος VTR LND στα χέρια των αντιφασιστών σημαίνει επίσης ότι οι εταιρείες που το χρησιμοποιούν πρέπει να δηλώνουν πόσα είδη έχουν πουλήσει και να καταβάλλουν στην πρωτοβουλία όλα τα έσοδα που έχουν αποκομίσει από αυτό ή να αντιμετωπίζουν τετραψήφια πρόστιμα.

Τα έσοδα πηγαίνουν σε ένα ταμείο για περαιτέρω καταχωρίσεις εμπορικών σημάτων – κάτι που αναλογεί σε 1.600 ευρώ ανά αίτηση στο ευρωπαϊκό γραφείο, μεταξύ 400 και 600 ευρώ στη Γερμανία.

Παράλληλα, ένα ξεχωριστό σύστημα crowdfunding για να εξασφαλιστεί η μακροβιότητα της εκστρατείας – και όχι μόνο επειδή τα εμπορικά σήματα μπορούν να αμφισβητούνται κάθε πέντε χρόνια, εάν δεν χρησιμοποιούνται εμπορικά – έχει συγκεντρώσει μέχρι στιγμής περισσότερα από 18.000 ευρώ.

“Αυτό είναι μόνο η αρχή”, λέει ο Jörn Menge, ένας μουσικός μάνατζερ που είναι επικεφαλής της LGN. “Έχουμε ήδη υποβάλει αίτηση για περαιτέρω εμπορικά σήματα για άλλους δεξιούς κωδικούς, με την ελπίδα να σταματήσουμε τις πωλήσεις τους. Είναι διεστραμμένο το ότι μπόρεσαν να διαδώσουν νόμιμα τις απόψεις τους στον κόσμο και να χρηματοδοτούνται από το να πουλάνε τα προϊόντα τους. Προσπαθούμε να βάλουμε ένα τέλος σε αυτό”.

Όπως σημειώνει, η οργάνωσή του παίζει ενός είδους παιχνίδι “γάτας με ποντίκι” με τους νεοναζί. Δεν πρέπει να γνωρίζουν ποιες λέξεις έχουν καταχωρηθεί, ώστε να μην μπορούν να καταχωρήσουν τους δικούς τους ισχυρισμούς, λέει. “Θέλουμε να είμαστε σε θέση να τους αιφνιδιάσουμε”.

Ένας πρώην πωλητής νεοναζιστικών εμπορευμάτων είναι πλέον σύμβουλος στην εκστρατεία. Ο Philip Schlaffer, ο οποίος διατηρούσε το κατάστημά του Werwolf στη βόρεια πόλη Wismar στην ακτή της Βαλτικής Θάλασσας, δίνει τώρα ομιλίες σε σχολεία για την διαπαιδαγώγηση γύρω από την ακροδεξιά μετά από μια περίοδο φυλάκισης που του έδωσε πρόσβαση σε ένα πρόγραμμα απομάκρυνσης από τους νεοναζί.

“Δεν μπορείτε να υποτιμήσετε τη δύναμη που έχουν αυτά τα συνθήματα να επηρεάζουν τους νέους”, δήλωσε. “Η ακροδεξιά καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για να βρει τρόπους να τους επηρεάσει – ιδίως από τότε που προσπαθεί να αποβάλει την εικόνα του μπουφάν bomber με στρατιωτικές μπότες για να εμφανιστεί πιο mainstream. Με τη σειρά της μπορεί να βγάλει, όπως έκανα εγώ, εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από αυτό το εμπόρευμα. Έχω στείλει στην Αγγλία, τη Σκωτία, την Ιρλανδία, τη Σκανδιναβία, παντού“.

Τα είδη με τα συνθήματα HKNKRZ και VTR LND ήταν μεταξύ των ευπώλητων προϊόντων του, είπε. Αλλά σημειώνει ότι πρόκειται για μια δύσκολη μάχη. Τα εμπορεύματα είναι μόνο ένας τομέας επιρροής. Σε άλλους, όπως η ακροδεξιά μουσική σκηνή, τα συνθήματα συχνά κρύβονται στους στίχους, ενώ οι ακροδεξιοί τατουατζήδες συγκαλύπτουν τα σύμβολα μέσα σε εικόνες. “Αλλά αν μπορούμε να τους αφαιρέσουμε έστω και έναν από τους “ασφαλείς χώρους” τους, αξίζει τον κόπο”, δήλωσε.

Μεταξύ των περίπου 100 τέτοιων κωδικών, ορισμένοι είναι μέχρι στιγμής αδύνατο να απαγορευτούν, όπως οι αριθμοί: Το 88 συμβολίζει το όγδοο γράμμα του αλφαβήτου, ή HH, συντομογραφία για το Heil Hitler- και το 18 είναι κωδικός για τον Αδόλφο Χίτλερ, αν και οι γερμανικές αρχές έχουν περιορίσει τη χρήση τους τα τελευταία χρόνια για πινακίδες αυτοκινήτων.

Οι προσπάθειες για την κατοχύρωση του εμπορικού σήματος HKNKRZ έχουν επίσης μέχρι στιγμής απορριφθεί από την υπηρεσία εμπορικών σημάτων λόγω του γεγονότος, όπως δήλωσε ένας αξιωματούχος, ότι αποτελεί “προσβολή της δημοσίας αιδούς”.

Ο Schlaffer δήλωσε ότι η αντίδραση των νεοναζί, όπως αποτυπώνεται στην πλατφόρμα τους στο Telegram, είναι η εξής. Ενώ δημόσια λένε ότι αυτό δεν είναι τίποτα, “πίσω από τις κλειστές πόρτες, φαίνονται αρκετά τσαντισμένοι”.

Ο Knittel, για τον οποίο η καμπάνια ήταν κάτι σαν έργο πάθους, θα ήθελε τώρα να την ενισχύσει με την κατοχύρωση εμπορικών σημάτων στις ΗΠΑ. Επίσης, σχεδιάζει μια δημόσια βάση δεδομένων “για να συγκεντρώσει όλους τους ναζιστικούς κώδικες, να δημιουργήσει μια εμπορική ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτούς, καθώς και να κάνει το κοινό να τους προσέχει περισσότερο”.

Η ιδέα του έλαβε πρόσφατα χρυσό και χάλκινο βραβείο στα βραβεία δημιουργικότητας, στα οποία η διαφημιστική βιομηχανία γιορτάζει τις πιο εντυπωσιακές και καινοτόμες καμπάνιες της χρονιάς.

“Η ιδέα μας μοιάζει περισσότερο με επιχείρηση αεροπειρατείας, και για το κοινό καλό παρά για να βγάλουμε χρήματα, οπότε είναι λίγο αντισυμβατική, αλλά σίγουρα έχουμε τραβήξει την προσοχή του κόσμου”, λέει ο Knittel.