Το μόνο πράγμα που σκέφτεται κάποιος, ειδικά όταν έχει προγραμματίσει μια πολύ πρωινή πτήση, είναι να βρεθεί γρήγορα στο κάθισμα του αεροπλάνου και να πάρει αμέσως ένα υπνάκο. Καλύτερα όμως να μένετε ξύπνιοι μέχρι και μετά την απογείωση για δύο λόγους: βαρότραυμα στο αυτί και ασφάλεια εκκένωσης.
Ο Dan Bubb, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νεβάδα, στο Λας Βέγκας, πρώην πιλότος αεροπορικών εταιρειών και ειδικός στις αερομεταφορές, εξηγεί με άρθρο του στο ταξιδιωτικό περιοδικό Travel & Leisure γιατί δεν πρέπει ποτέ να κοιμάστε κατά την απογείωση ή την προσγείωση.
Το βαρότραυμα ή αεροωτίτιδα συμβαίνει όταν τα αυτιά σας επηρεάζονται από την πίεση του αέρα μέσα σε ένα αεροπλάνο. Είναι το στρες που δημιουργείται στα αυτιά σας λόγω των διαφορών στην πίεση του αέρα και αυτή η ανισορροπία μπορεί να προκαλέσει οδυνηρή διόγκωση του τυμπάνου.
(Είναι το ίδιο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε όταν κολυμπάτε στον πυθμένα μιας πισίνας και νιώθετε πόνο στα αυτιά σας – μόνο με την πίεση του νερού και όχι με την πίεση του αέρα.)
Κατά την απογείωση και την προσγείωση, η πίεση του αέρα αλλάζει γρήγορα μέσα στην καμπίνα του αεροπλάνου και τα τύμπανα των αυτιών μας συχνά δυσκολεύονται να ακολουθήσουν. Πολλοί ταξιδιώτες βιώνουν αεροωτίτιδα στις πτήσεις, με αποτέλεσμα να αισθάνονται πόνο ή την αίσθηση ότι βουλώνουν τα αυτιά τους. Μπορεί επίσης να προκαλέσει ελαφρά απώλεια ακοής.
Ευτυχώς, είναι αρκετά εύκολο να πιέσετε τα αυτιά σας με τα χέρια και να ανοίξετε το στόμα σας, σαν να χασμουριέστε, να καταπίνετε ή να μασάτε τσίχλα, ενέργειες που ανοίγουν την ευσταχιανή σάλπιγγα σε κάθε αυτί, η οποία ρυθμίζει τις αλλαγές πίεσης.
Η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι ένας πόρος που συνδέει το πίσω μέρος της μύτης (Ρινοφάρυγγας) με το αυτί (Μέσο ούς). Ο μικρός αυτός σωλήνας επιτρέπει την είσοδο αέρα στη κοιλότητα του μέσου ωτός εξασφαλίζοντας εξίσωση της πίεσης.
Στους περισσότερους υγιείς ενήλικες, αυτά τα κόλπα συνήθως κάνουν δουλειά. Υπάρχουν όμως παράγοντες που μερικές φορές μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για αεροωτίτιδα, συμπεριλαμβανομένης της συμφόρησης λόγω ασθένειας, αλλεργιών ή λοίμωξης. Άτομα με μικρότερες ευσταχιανές σάλπιγγες, όπως βρέφη και μικρά παιδιά, μπορεί επίσης να έχουν πρόβλημα να εξισώσουν την πίεση στα αυτιά τους.
Ο ύπνος είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την αεροωτίτιδα. «Όταν κοιμόμαστε, δεν καταπίνουμε τόσο πολύ για να εξισορροπήσουμε την πίεση στα αυτιά μας», λέει ο Dan Bubb, «Και ο πόνος που προκύπτει είναι ένας λόγος που δεν είναι καλό να κοιμάστε κατά την απογείωση και την προσγείωση».
Υπάρχει λύση: Ωτοασπίδες σιλικόνης, που διαθέτουν ένα μικροσκοπικό κεραμικό φίλτρο που έχει σχεδιαστεί για να σας βοηθά να εξισορροπείτε τα αυτιά σας πιο αργά, μειώνοντας την πιθανότητα να αισθανθείτε αεροωτίτιδα. Εάν τις βάλετε πριν από την απογείωση και την προσγείωση, μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να υποφέρετε από πόνους στα αυτιά κατά την πτήση. (Ως μπόνους, μειώνουν επίσης τον θόρυβο).
Δεν είναι μόνο αυτό…
Yπάρχει όμως και ένας δεύτερος λόγος που δεν πρέπει να κοιμάστε κατά την απογείωση και την προσγείωση, και έχει να κάνει με την ασφάλειά σας. Η απογείωση και η προσγείωση είναι δύο κρίσιμες φάσεις της πτήσης. Είναι επίσης οι φάσεις της πτήσης κατά τις οποίες το αεροπλάνο σας είναι στατιστικά πιο πιθανό να υποστεί ατύχημα, σύμφωνα με αναφορές τόσο της Boeing όσο και της Airbus, δύο από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές αεροσκαφών στον κόσμο.
«Ο άλλος λόγος που πρέπει να αποφεύγετε τον ύπνο κατά την απογείωση και την προσγείωση είναι για να έχετε πλήρη επίγνωση του τι συμβαίνει εάν υπάρχει έκτακτη ανάγκη και οι επιβάτες και τα μέλη του πληρώματος πρέπει να εκκενώσουν το αεροπλάνο», λέει ο Bubb. Εάν κοιμάστε όταν συμβαίνει μια έκτακτη ανάγκη, μπορεί να σας πάρει λίγο χρόνο για να καταλάβετε την κατάσταση και να αντιδράσετε κατάλληλα.
Ως εκ τούτου, είναι καλύτερο να μένετε ξύπνιοι κατά την απογείωση και την προσγείωση.
