Μήνυμα εκπέμπει με έκθεσή του ο ΟΟΣΑ για αύξηση στα όρια ηλικίας κατά τέσσερα έτη στην Ελλάδα για τους νέους εργαζόμενους που εισέρχονται τώρα στην αγορά εργασίας, λόγω της δημογραφικής εξέλιξης.
Δηλαδή η αναλογία εργαζόμενων και συνταξιούχων αλλά και η αύξηση, έστω κι αν λόγω πανδημίας έχει “φρέναρει”, στο προσδόκιμο ζωής, δοκιμάζει τις αντοχές του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Πάντως, ήδη, σύνδεση με το προσδόκιμο ζωής έχει ήδη κάνει η Ελλάδα, όπως και η Δανία, η Εσθονία, η Ιταλία και η Σλοβακία.
Στην έκθεση του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη, που αξιοποιεί στοιχεία του 2022, τονίζεται ότι τα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης, που είναι το πρώτο όριο συνταξιοδότησης, είναι πιθανό να αυξηθούν στα 66 έτη για καταβολή πλήρους σύνταξης.
Αν και δεν γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στο γενικό όριο ηλικίας που είναι τα 67 έτη, εντούτοις γίνεται αντιληπτό πως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί και εκεί ανάλογη αύξηση ορίων. Αν βέβαια συμβεί κάτι τέτοιο, τότε το γενικό όριο θα ανέλθει στα 71 έτη, από τα 67 που είναι σήμερα.
Πάντως από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας, έχει τονιστεί με έμφαση ότι για την επόμενη τριετία δεν τίθεται θέμα αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Στην έκθεση του ΟΟΣΑ υπογραμμίζεται η ανάγκη να αυξηθούν τα όρια ηλικίας και σε άλλες χώρες, που έχουν πραγματοποιήσει σύνδεση με το προσδόκιμο ζωής.
Πλήρη σύνδεση, πάντως, έχουν μόνο η Ελλάδα, η Δανία, η Εσθονία, η Ιταλία και η Σλοβακία. Σε κάθε περίπτωση, το πιο υψηλό όριο συνταξιοδότησης εκτιμάται ότι θα το υποστούν οι νέοι της Δανίας, που αναμένεται να ανέλθει στα 74 έτη! Ακολουθούν τα 71 έτη που προτείνεται να επιβληθούν στην Εσθονία και στην Ιταλία, ενώ στα 70 έτη προβλέπεται όριο συνταξιοδότησης για νέους εργαζόμενους στην Ολλανδία και στη Σουηδία.
Υπενθυμίζεται ότι για πλήρη συνταξιοδότηση ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ ήταν το 2022 στα 64,4 έτη για τους άνδρες και στα 63,1 έτη για τις γυναίκες. Με κύρια αιτία τη γήρανση του πληθυσμού (άρα το δημογραφικό πρόβλημα), τονίζεται το προσδόκιμο εργασίας.
Για την Ελλάδα εκτιμάται ότι το 2052 αυτό θα βρίσκεται στα 70,7 έτη, με την Ιταλία να βρίσκεται σε ακόμα χειρότερη θέση (78,1 έτη), όπως και η Ισπανία (77,2 έτη). Από το σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ, στην Ιαπωνία το αντίστοιχο όριο είναι τα 80 έτη και ακόμα χειρότερα στη Νότια Κορέα, που ανέρχεται στα 82,3 έτη!
Για τους άνδρες που τώρα εισέρχονται στην αγορά εργασίας, εκτιμάται ότι το μέσο όριο συνταξιοδότησης θα αυξηθεί κατά περίπου δύο έτη και θα ανέλθει στα 66,3 χρόνια. Οι εργαζόμενοι στο Λουξεμβούργο βγαίνουν νωρίτερα στη σύνταξη (οι άνδρες στα 60,5 έτη και οι γυναίκες στα 58,4 έτη). Στην ακριβώς αντίθετη θέση βρίσκονται οι εργαζόμενοι στην Ισλανδία σε ό,τι αφορά τους άνδρες (συνταξιοδότηση 68,3 ετών) και στην Κορέα αναφορικά με τις γυναίκες (67,4 ετών).
Πάντως, για περισσότερες από τις μισές χώρες – μέλη του ΟΟΣΑ παρέμεινε κάτω από τα 64 έτη η μέση πραγματική ηλικία εξόδου από την αγορά εργασίας. Για τους άνδρες, τα 61 έτη και κάτω είναι το όριο εξόδου στο Βέλγιο, στη Γαλλία, στο Λουξεμβούργο και στην Τουρκία. Για τις γυναίκες, τα 60,5 έτη και κάτω εντοπίζονται στην Ελλάδα, στο Λουξεμβούργο, στη Σλοβενία και στην Τουρκία.
Στον αντίποδα, την υψηλότερη ηλικία αποχώρησης (άνω των 67 ετών) καταγράφουν οι άνδρες σε Χιλή, Κολομβία, Ισλανδία και Νέα Ζηλανδία. Για τις γυναίκες, άνω των 65 ετών συνταξιοδότηση διαπιστώνετα ι σε Εσθονία, Ισλανδία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Κορέα, Μεξικό, Νέα Ζηλανδία και ΗΠΑ. Η συνολική εικόνα είναι ότι οι άνδρες αποχωρούν από την αγορά εργασίας μετά τις γυναίκες. Οι μεγαλύτερες διαφορές παρατηρούνται στην Κολομβία (7,1 έτη), στην Κόστα Ρίκα (4,5 έτη), ενώ σε Χιλή, Ελλάδα και Πολωνία η διαφορά είναι 3-4 έτη. Στον αντίποδα, έως 1,5 έτος αργότερα αποχωρούν από την εργασία οι γυναίκες σε Γαλλία, Κορέα και Λετονία.
Ο ΟΟΣΑ διαπιστώνει αύξηση πραγματικής ηλικίας εξόδου από την εργασία από το 2002 και μετά, κατά τέσσερα έτη στους άνδρες σε Εσθονία, Ουγγαρία, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Πολωνία και Πορτογαλία. Αντίστοιχα, αύξηση πάνω από πέντε έτη καταγράφεται για τις γυναίκες σε Βέλγιο, Εσθονία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία και Σλοβακία. Υπάρχουν όμως και χώρες όπου μειώθηκε η πραγματική ηλικία εξόδου από την εργασία. Στους άνδρες κάτι τέτοιο διαπιστώθηκε σε Κολομβία (-2,8 έτη) και Μεξικό (-1,4 έτη). Στις γυναίκες κάτι αντίστοιχο συνέβη σε Κόστα Ρίκα (-1,7 έτη), Ισλανδία (-1 έτος), Λουξεμβούργο και Τουρκία (-0,5 έτος).
Η αναπλήρωση
Παράλληλα για την Ελλάδα η έκθεση διαπιστώνει ότι τα ποσοστά αναπλήρωσης συντάξεων είναι από τα υψηλότερα μεταξύ των χωρών το ΟΟΣΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι εργαζόμενος που εισήλθε στην αγορά εργασίας το 2022, αν διανύσει πλήρη χρόνο ασφάλισης, τότε η καθαρή σύνταξη που θα λάβει θα ισούται με το 80,8% του καθαρού μισθού του. Ο αντίστοιχος μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι 50,7% για τους άνδρες και 50,1% για τις γυναίκες.
Ειδικά για τους χαμηλόμισθους, με το 50% του μέσου μισθού, η σύνταξη που θα λάβουν στην ίδια περίπτωση θα αντιστοιχεί στο 94,2% των αποδοχών τους. Για τους υψηλόμισθους -ως τέτοιοι θεωρούνται όσοι λαμβάνουν μισθό διπλάσιο από τον μέσοη σύνταξη που θα λάβουν στην Ελλάδα θα ισούται με το 74,1% των αποδοχών τους.
Ως προς τις εισφορές σύνταξης, βέβαια, η Ελλάδα είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (18,2%) με εισφορές (εργαζόμενου και εργοδότη) 26%.
