Η Κάτω Βουλή του πολωνικού κοινοβουλίου εξέλεξε το βράδυ της Δευτέρας (11/12) νέο πρωθυπουργό τον Ντόναλντ Τουσκ, τον επικεφαλής του συνασπισμού των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων της Πολωνίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την αποκατάσταση των σχέσεων της Βαρσοβίας με τις Βρυξέλλες.
Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία της ΕΕ, που προορίζονταν για την Πολωνία, παραμένουν «παγωμένα» λόγω της διαμάχης των δύο πλευρών για το κράτος δικαίου και τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, όμως ο Τουσκ, ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχει δεσμευτεί ότι θα αποκαταστήσει τις σχέσεις της χώρας του με τις Βρυξέλλες.
Νωρίτερα, το κοινοβούλιο της Πολωνίας αρνήθηκε να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στη λαϊκιστική, εθνικιστική κυβέρνηση του Ματέους Μοραβιέτσκι, ανοίγοντας τον δρόμο για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης από τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα της χώρας.
Με την πρώτη ψηφοφορία τερματίστηκε η οκταετής διακυβέρνηση της χώρας από το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), το οποίο είχε κατηγορηθεί ότι υπονόμευσε την ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών, μετέτρεψε τα δημόσια μέσα ενημέρωσης σε όργανα προπαγάνδας και υποκίνησε τις προκαταλήψεις εναντίον μειονοτήτων, όπως των μεταναστών και της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ.
Ο Τουσκ ήταν στο παρελθόν πρωθυπουργός της Πολωνίας μεταξύ 2007 και 2014 και αργότερα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο Τουσκ εξελέγη πρωθυπουργός με 248 ψήφους υπέρ και 201 κατά.
«Άφησε την άνετη ζωή που θα μπορούσε να έχει αφού υπήρξε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και επέστρεψε (…) να αγωνιστεί για τη νίκη της δημοκρατίας, της αξιοπρέπειας και της δικαιοσύνης», είπε ο Βλαντισλάβ Κοσίνιακ-Κάμιζ, ο ηγέτης του Αγροτικού Κόμματος (PSL) που μετέχει στον συνασπισμό του Τουσκ.
Ο Τουσκ θα παρουσιάσει την Τρίτη (12/12) στο κοινοβούλιο το πολιτικό πρόγραμμα της κυβέρνησής του.
Αν και φιλοδοξεί να κλείσει τις «πληγές» μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας, η προσπάθειά του για αποκατάσταση των σχέσεων περιπλέκεται από μια απόφαση που έλαβε απόψε το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας. Το δικαστήριο αυτό, που είχε βρεθεί στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο πλευρών, έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο περί μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος που αναγκάστηκε να ψηφίσει η προηγούμενη κυβέρνηση του συντηρητικού, εθνικιστικού κόμματος PiS ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκφράσει «σοβαρές αμφιβολίες» για την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Το πρωί, με άλλη απόφασή του, το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν όψει της τελικής του απόφασης, γνωστές ως προσωρινά μέτρα, αντιβαίνουν στο πολωνικό Σύνταγμα, γεγονός που αποτελεί κλιμάκωση στην σύγκρουση της Βαρσοβίας με τις Βρυξέλλες για το κράτος δικαίου.
Στην Βαρσοβία επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους εκατομμυρίων ευρώ σε δύο υποθέσεις για τις οποίες το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επέβαλε προσωρινά μέτρα. Η μία υπόθεση αφορούσε διαμάχη της Πολωνίας με την Τσεχία για το ανθρακωρυχείο του Τουρόφ και η άλλη το πειθαρχικό σώμα των δικαστών.
Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας προκάλεσε κρίση με την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2021 με την απόφασή του, σύμφωνα με την οποία τμήματα των συνθηκών της Ένωσης, δεν είναι σύμφωνα με το πολωνικό Σύνταγμα.
Τουσκ: “Θα τα φτιάξουμε όλα μαζί”
Μιλώντας στο πολωνικό κοινοβούλιο αφού κέρδισε την ψηφοφορία για να γίνει πρωθυπουργός, ο Ντόναλντ Τουσκ ευχαρίστησε τους Πολωνούς και είπε ότι η νέα κυβέρνησή του θα «διορθώσει τα λάθη» ώστε όλοι «να αισθάνονται σαν στο σπίτι τους».
“Θέλω να ευχαριστήσω τις Πολωνές και τους Πολωνούς. Ευχαριστώ, Πολωνία, αυτή είναι μια υπέροχη μέρα, όχι για μένα, αλλά για όλους εκείνους που πίστεψαν βαθιά αυτά τα χρόνια ότι τα πράγματα θα γίνουν ακόμα καλύτερα, ότι θα διώξουμε το σκοτάδι, ότι θα διώξουμε το κακό. Αυτό έγινε” είπε.
“Θα τα φτιάξουμε όλα μαζί. Από αύριο θα μπορούμε να διορθώσουμε τα λάθη για να νιώθουν όλοι ανεξαιρέτως σαν στο σπίτι τους” πρόσθεσε.
Ζελένσκι: “Το μέλλον της Ουκρανίας και της Πολωνίας εναπόκειται στην ενότητα”
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαιρέτισε σήμερα την εκλογή του φιλοευρωπαίου Ντόναλντ Τουσκ στον πρωθυπουργικό θώκο της Πολωνίας, και κάλεσε τη Βαρσοβία να διατηρήσει την “ενότητα” με το Κίεβο απέναντι στη Ρωσία.
“Το μέλλον της Ουκρανίας και της Πολωνίας εναπόκειται στην ενότητα, την αμοιβαία βοήθεια και τη στρατηγική συνεργασία προκειμένου να ηττηθεί ο κοινός μας εχθρός”, δήλωσε ο Ζελένσκι στην πλατφόρμα Χ. Η Βαρσοβία είναι ένας από τους σημαντικότερους υποστηρικτές του Κιέβου στην Ευρώπη.
Μέτσολα: “Ανυπομονώ να συνεργαστούμε”
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα δήλωσε ότι ανυπομονεί «να εργαστούν μαζί για μια ευημερούσα Πολωνία και μια ισχυρότερη Ευρώπη».
“Θερμά συγχαρητήρια στον Ντόναλντ Τουσκ. Ως νέος πρωθυπουργός της Πολωνίας, πιστός στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αγαπητός φίλος, ανυπομονώ να συνεργαστούμε για μια ευημερούσα Πολωνία και μια ισχυρότερη Ευρώπη. Θα αντιμετωπίσουμε τις τρέχουσες προκλήσεις. Ενωμένοι” έγραψε σε tweet της.
Φον ντερ Λάιεν: “Η ισχυρή δέσμευσή σας στις ευρωπαϊκές μας αξίες θα είναι πολύτιμη”
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι ανυπομονεί να δει τον Τουσκ στη σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα.
“Συγχαρητήρια Ντόναλντ Τουσκ που γίνατε Πρωθυπουργός της Πολωνίας. Η εμπειρία σας και η ισχυρή δέσμευσή σας στις ευρωπαϊκές μας αξίες θα είναι πολύτιμες για τη σφυρηλάτηση μιας ισχυρότερης Ευρώπης, προς όφελος του πολωνικού λαού. Ανυπομονώ να συνεργαστώ μαζί σας, ξεκινώντας με το σημαντικό EUCO αυτής της εβδομάδας” έγραψε σε tweet της.
