Σε δειλές αυξήσεις των επιτοκίων καταθέσεων, προχωρούν υπό τον πίεση του ανταγωνισμού, τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα τις τελευταίες εβδομάδες
Η απόφαση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης να διατηρήσει και την επόμενη χρονικά τον θεσμό των λεγόμενων λαϊκών ομολόγων, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό αποδόσεις στους μικρούς αποταμιευτές που μπορούν να φθάσουν ακόμη και στο 3,9%, πυροδότησε όπως ήταν φυσικό το ανταγωνισμό των τραπεζών, προς όφελος των καταθετών.
Συγκεκριμένα, τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν αυξήσει το τελευταίο διάστημα το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων αν και η αύξηση είναι σαφώς μικρότερη από το αντίστοιχο των χορηγήσεων και αφορά ακόμη και ποσά της τάξης των 20.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές πρόκειται ουσιαστικά για μικρές αυξήσεις και κατηγοροποιούνται σε τρεις ταχύτητες.
- Οριακές αυξήσεις στους λογαριασμούς όψεως και ταμιευτηρίου
- Περιορισμένες, της τάξης του 1,7% για δωδεκάμηνη δεύσμευση, αυξήσεις για τις μεσαίου μεγέθους προθεσμιακές καταθέσεις και
- Σαφώς υψηλότερες αυξήσεις για πολύ μεγάλα ποσά, είτε νοικοκυριών είτε επιχειρήσεων.
Οι ίδιες πηγές προσθέτουν ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ των ιδρυμάτων στο μέτωπο των προθεσμιακών καταθέσεων θα κλιμακωθεί το επόμενο διάστημα καθώς οι τράπεζες θα αναγκάζονται να περνούν στις αποδόσεις των καταθετών μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ.
Βασική αιτία της παροχής υψηλότερων επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις δεν είναι άλλη από τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου. Οι εκδόσεις των εντόκων έχουν συγκεντρώσει περίπου 200 εκατ. ευρώ, ποσό που προέρχεται κυρίως από καταθέσεις φυσικών προσώπων στις τράπεζες. Σημειώνεται χθες το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε χθες σε νέα έκδοση ετησίων εντόκων, με απόδοση η οποία εκτιμάται ότι θα κινηθεί στο 3,85%. Συνολικά η τοποθέτηση σε έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου καλύπτει το τρίπτυχο του χαμηλού κινδύνου της άμεσης διαθεσιμότητας των χρημάτων και των υψηλών αποδόσεων.
Τα πλεονεκτήματα
Σε σχέση με τα έντοκα γραμμάτια που διατέθηκαν για πρώτη φορά ύστερα από χρόνια στους μικροκαταθέτες, οι καταθέσεις έχουν σοβαρό μειονέκτημα. Οτι ισχύει ακόμη η φορολόγηση του 15% στους τόκους των καταθέσεων. Συνεπώς, το 3,3% ή το 2,5% που διαφημίζονται για κάποιες προθεσμιακές καταθέσεις μικρότερων τραπεζών μετά και τη φορολόγηση των τόκων είναι στην πράξη 2,85% έως 3%. Αντίθετα, οι αποδόσεις από τα έντοκα γραμμάτια που διατέθηκαν και πρόκειται να διατεθούν στο ευρύ κοινό το επόμενο διάστημα είναι αφορολόγητες, είτε διακρατηθούν μέχρι τη λήξη τους είτε πουληθούν πριν από τη λήξη τους.
Την ίδια στιγμή από τη φύση τους τα έντοκα μπορούν να δώσουν υψηλές πραγματικές αποδόσεις με σχεδόν μηδενικό κίνδυνο, ενώ οι αποταμιευτές θα έχουν διαθέσιμα τα χρήματά τους ανά πάσα ώρα και στιγμή. Το 2024, ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει στο 2,6% από ίο 3,9% φέτος, με προοπτική να μειωθεί περαιτέρω στο 2,1% το 2025. Την ίδια ώρα τα επιτόκια των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου θα μείνουν σε υψηλά επίπεδα και τον επόμενο χρόνο, λόγω της διατήρησης των επιτοκίων της ΕΚΤ στα σημερινά επίπεδα και του υψηλού ακόμη ποσοστού χρέους.
Η πρώτη ένδειξη
Μια πρώτη ένδειξη της τάσης που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται αποτέλεσαν τα στοιχεία που δημοσίευσε στις αρχές της εβδομάδας η Τράπεζα της Ελλάδος για τα επιτόκια καταθέσεων τον Οκτώβριο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ για τον μήνα Οκτώβριο, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων αυξήθηκε στο 0,46%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των νέων δανείων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 6,17%. Το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στις 5,71 εκατοστιαίες μονάδες.
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων καταθέσεων αυξήθηκε κατά 3 μονάδες βάσης από τον Σεπτέμβριο, και διαμορφώθηκε στο 0,46%. Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων μίας ημέρας από νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,03% και από επιχειρήσεις σχεδόν αμετάβλητο, στο 0,18%. Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος από νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 4 μ.β., στο 1,77%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 21 μ.β., στο 3,06%.
Συνολικά πάντως πρόκειται για τακτική με την οποία οι τράπεζες καταφέρνουν μέχρι τώρα να ωφελούνται από όλες τις εξελίξεις: Κερδίζουν από τη διεύρυνση του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου ενώ κερδίζουν και από τη διάθεση Ομολογιακών Αμοιβαίων Κεφαλαίων συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας. Παράλληλα διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τη ρευστότητά τους.
