Διαφημιστικές καμπάνιες και νέες προσφορές ρίχνουν οι τράπεζες τις τελευταίες εβδομάδες «στη μάχη» για την τόνωση της εγχώριας αγοράς στεγαστικών δανείων η οποία γνωρίζει σημαντική καθίζηση την φετινή χρονιά λόγω της ανόδου των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα το κόστος του χρήματος στην εγχώρια αγορά, επιδρώντας αρνητικά στην ψυχολογία των ενδιαφερόμενων για απόκτηση στέγης με τραπεζική χρηματοδότηση.
Όπως επισημαίνει τραπεζική πηγή, «παρατηρούμε μία αξιοσημείωτη μείωση των αιτημάτων από τα τέλη του 2022, μετά την έναρξη του τρέχοντος κύκλου αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής και την κορύφωση του πληθωρισμού, που περιόρισε το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών».
Οι τάσεις αυτές αποτυπώνονται στα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η Τράπεζα της Ελλάδος για το εννεάμηνο του 2023. Ειδικότερα, την υπό εξέταση περίοδο το ύψος των νέων στεγαστικών δανείων που συμβασιοποιήθηκαν ανήλθε σε 815 εκατ. ευρώ, χαμηλότερα κατά 6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (863 εκατ. ευρώ) έναντι διψήφιων ποσοστών ανάπτυξης τα προηγούμενα χρόνια.
Είναι η πρώτη φορά από το 2016, τονίζει υψηλόβαθμα στέλεχος, όταν ξεκίνησε η ανοδική πορεία των χορηγήσεων της κατηγορίας, που οι σχετικές πωλήσεις καταγράφουν πτώση σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Μάλιστα προσθέτει ότι η υποχώρηση των αιτήσεων για νέες δανειοδοτήσεις ξεπερνά το 20% έναντι του 2022 κι αυτό αναμένεται να αποτυπωθεί στα στοιχεία και δ΄ τριμήνου του 2023.
Επιπλέον, είναι ξεκάθαρη η προτίμηση των δανειοληπτών που τελικά υποβάλουν αίτημα σε πιο ασφαλείς επιλογές, όπως αποτυπώνεται στο είδος των επιτοκίων που επιλέγουν εφέτος. Τα προγράμματα σταθερών δόσεων αντιπροσωπεύουν αυτήν τη στιγμή περίπου το 70% των νέων χορηγήσεων έναντι 55% την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2022.
Συγκράτηση των επιτοκίων
Μπορεί οι τράπεζες να έχουν περάσει ένα μικρό μόνο μέρος των αυξήσεων στα προγράμματα σταθερού επιτοκίου και να έχουν περιορίσει τα περιθώρια κέρδους τους στα κυμαινόμενα, ωστόσο οι υποψήφιοι δανειολήπτες παραμένουν διστακτικοί στο να προχωρήσουν στην αγορά κατοικίας μέσω τραπεζικού δανεισμού εν μέσω μάλιστα ενός περιβάλλοντος αβεβαιότητας, λόγω γεωπολιτικών εντάσεων και ακρίβειας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ τα επιτόκια στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκαν κατά 450 μονάδες βάσης από τον Ιούλιο του 2022, το μέσο κυμαινόμενο επιτόκιο στα νέα στεγαστικά δάνεια ήταν το περασμένο Σεπτέμβριο ενισχυμένο κατά μόλις 158 μονάδες.
Ανάλογη είναι η εικόνα και στα μέσα σταθερά επιτόκια διάρκειας 10 ετών, για τα οποία υπάρχουν δεδομένα, που αναπροσαρμόστηκαν κατά 168 μονάδες βάσης το ίδιο διάστημα στις νέες εκταμιεύσεις.
Οι νέες προσφορές
Στις τράπεζες διαβλέπουν ήδη πάντως ένα γύρισμα της αγοράς, εκτιμώντας ότι το 2024 θα επιστρέψει σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, καθώς θα υποχωρεί ο πληθωρισμός και η Ευρωζώνη θα εισέλθει σε περίοδο αποκλιμάκωσης στα επιτόκια.
Για εφέτος ευελπιστούν ότι οι νέες εκταμιεύσεις θα προσεγγίσουν τα 1,2 δισ. ευρώ του 2022.
Για την ενίσχυση δε των πωλήσεων έχουν λανσάρει καλύτερες προσφορές το τελευταίο διάστημα, μειώνοντας τόσο τα σταθερά επιτόκια, όσο και τα spreads στα προγράμματα κυμαινόμενων δόσεων.
Σε αυτή τη φάση προωθούν κατά βάση τα προϊόντα με κλειδωμένες τις καταβολές για τα πρώτα 3 ή 5 χρόνια του δανείου, με το ετησιοποιημένο κόστος να ξεκινά ακόμη και χαμηλότερα του 3%.
Τα προϊόντα της κατηγορίας ενδείκνυνται στην τρέχουσα συγκυρία, καθώς εξασφαλίζουν χαμηλές δόσεις για ένα εύλογο διάστημα κατά τη διάρκεια του οποίου εκτιμάται ότι ο πληθωρισμός θα έχει ελεγχθεί και οι παρεμβατικοί δείκτες της ΕΚΤ θα έχουν υποχωρήσει.
Νέα άνοδος στις τιμές των ακινήτων
Την ώρα πάντως που η στεγαστική πίστη βρίσκεται «στο ψυγείο» συνεχίζεται το ράλι ανόδου τιμών των ακινήτων.
Με βάση τα διαθέσιμα προσωρινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, εκτιμάται ότι το γ΄ τρίμηνο του 2023 οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) ήταν κατά μέσο όρο αυξημένες κατά 11,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022. Για το 2022, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 11,9% (αναθεωρημένα στοιχεία), έναντι αύξησης 7,6% το 2021.
Πιο αναλυτικά, η αύξηση των τιμών το γ΄ τρίμηνο του 2023 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022 ήταν 11,6% για τα νέα διαμερίσματα, δηλ. ηλικίας έως 5 ετών, και 12,2% για τα παλαιά, δηλ. ηλικίας άνω των 5 ετών. Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, για το 2022, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών για τα νέα διαμερίσματα ήταν 12,4%, έναντι ρυθμού αύξησης 8,2% το 2021, ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης για τα παλαιά διαμερίσματα ήταν 11,5% το 2022, έναντι ρυθμού αύξησης 7,2% το 2021.
