Κωστής Χατζηδάκης: Οι άξονες του νομοσχεδίου για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής

Κατατίθεται μέσα στις επόμενες ώρες στη Βουλή το σχέδιο νόμου «Μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής». Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην ολιστική και πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του προβλήματος της φοροδιαφυγής, τη φορολογική δικαιοσύνη και την εξασφάλιση των απαιτούμενων πόρων για την ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής.

Οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται με το νομοσχέδιο περιλαμβάνουν:

• Την υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData εντός του 2024.
• Την απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων.
• Το νέο δίκαιο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών.
• Την αύξηση του προστίμου που επιβάλλεται σε επιτηδευματίες και επιχειρήσεις για χρήση μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής.
• Τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
• Την διακοπή συνεργασίας των εταιριών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας.

Επιπλέον, τη μεταρρύθμιση συμπληρώνουν οι εξής παρεμβάσεις που δεν απαιτούν νομοθετική ρύθμιση και θα υλοποιηθούν με διοικητικές πράξεις:

• Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024.
• Η επέκταση της υποχρέωσης κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν.
• Η ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους.
• Τα υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια εντός του 2024 για τα οποία έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα στην ΕΕ.

Τις προηγούμενες ημέρες, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, υποβλήθηκαν πάνω από 2.800 σχόλια από πολίτες και φορείς, τα οποία και ελήφθησαν υπόψη κατά τη διαμόρφωση του σχεδίου νόμου προτού εισαχθεί στην Βουλή.

Οι βασικές σημειακές τροποποιήσεις και εξειδικεύσεις που επέρχονται αφορούν στα εξής:

• Μείωση του τέλους επιτηδεύματος ασχέτως του ύψους των δηλωθέντων εισοδημάτων. Μειώνεται κατά 50% το τέλος επιτηδεύματος για ΟΛΟΥΣ τους ελεύθερους επαγγελματίες ασχέτως του αν δηλώνουν εισοδήματα υψηλότερα από το ελάχιστο τεκμαρτό καθαρό εισόδημα.
• Διευκρινίσεις ως προς το μαχητό του τεκμηρίου. Εισάγεται στο σχέδιο νόμου προς άρση αμφισβητήσεων ρητή πρόβλεψη ότι ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να αμφισβητήσει το ποσό που προκύπτει από την εφαρμογή του τεκμηρίου της ελάχιστης αμοιβής πέραν από τους λόγους που ισχύουν ήδη και που καθιστούν το τεκμήριο μαχητό (ασθένεια, ανωτέρα βία, κλπ). Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ζητήσει την διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές προκειμένου να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.
• Τροποποιήσεις ως προς την προσαύξηση του ύψους του τεκμηρίου με βάση τον τζίρο. Ως γνωστόν, το ύψος του τεκμηρίου της ελάχιστης αμοιβής για τους ελεύθερους επαγγελματίες προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Ειδικά για το ύψος του τζίρου, σύμφωνα με την τελική ρύθμιση, η προσαύξηση ανέρχεται στο 5% επι του ποσού, κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ. στον οποίο ο υπόχρεος πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα. Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο τζίρο 35.000 ευρώ υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του ΚΑΔ όπου πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα κατά 10.000 ευρώ (ετήσιος τζίρος 35.000 ευρώ – μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών ΚΑΔ 25.000 ευρώ = 10.000 ευρώ). Επομένως, η προσαύξηση 5% θα εφαρμοστεί επι του ποσού των 10.000 ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο, η προσαύξηση εφαρμόζεται κατά τρόπο πιο αναλογικό και με μικρότερη επιβάρυνση για τους υπόχρεους.
• Προσθήκες στη λίστα των ελευθέρων επαγγελματιών που εντάσσονται στο μειωμένο -κατά 50%- τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής α) όσοι παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 67% (όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω απαλλάσσονται πλήρως από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής), β) οι γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα γ) οι γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%, δ) οι γονείς πολύτεκνων οικογενειών.
• Mείωση φόρου για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων. Οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών. Όλες οι δαπάνες θα πρέπει να προκύπτουν από τιμολόγια τα οποία έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ από τον προμηθευτή μέσω του συστήματος myDATA.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε: «Tο νομοσχέδιο αυτό έρχεται να περιορίσει με 11 διαφορετικούς τρόπους το πρόβλημα της φοροδιαφυγής. Δεν ισχυριζόμαστε ότι θα το εξαλείψουμε πλήρως. Σίγουρα όμως γίνονται βήματα μπροστά με την διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, τον περιορισμό της χρήσης των μετρητών, με αυστηρά μέτρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις καθώς και με τον δικαιότερο τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών. Ειδικά για το τελευταίο, λάβαμε υπόψιν τα σχόλια και τις προτάσεις των πολιτών και των φορέων στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης. Και ενσωματώσαμε επιπλέον ειδικές προβλέψεις, διευκρινίσεις και εξειδικεύσεις που καθιστούν το νομοσχέδιο πιο ολοκληρωμένο. Στόχος μας από την μια είναι οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι συνεπείς ελεύθεροι επαγγελματίες να μην αισθάνονται θύματα της φορολογικής πολιτικής και από την άλλη όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν δήλωναν τα πραγματικά τους εισοδήματα να συμβάλουν και αυτοί στον βαθμό που τους αναλογεί στα συνολικά φορολογικά έσοδα. Με όλες αυτές τις πρωτοβουλίες θα μπορέσουμε να περιορίσουμε την φοροδιαφυγή και να στηρίξουμε ανάλογα την κοινωνική μας πολιτική, ξεκινώντας από την υγεία και την παιδεία, όπως φαίνεται άλλωστε στον προϋπολογισμό του 2024. Παράλληλα, θα στηρίξουμε και την κοινωνική μας πολιτική καθώς σημαντικοί πόροι- άνω των 100 εκατ. ευρώ- που κατευθύνονταν σε επιδόματα για ελεύθερους επαγγελματίες που δεν τα δικαιούνταν καθώς υποδήλωναν τα πραγματικά τους εισοδήματα, τώρα θα κατευθυνθούν σε εκείνους τους ευάλωτους συμπολίτες μας που πραγματικά έχουν ανάγκη. Βασική επιδίωξή μας μέσω αυτής της νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι να υπάρξει μία εντονότερη αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης που θα ευνοήσει συνολικά τους πολίτες και θα καταστήσει το φορολογικό μας σύστημα πιο σύγχρονο και αποτελεσματικό».

Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης, δήλωσε: «Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που υποβάλαμε στη Βουλή προς ψήφιση, η Ελλάδα πραγματοποιεί ένα σημαντικό βήμα μπροστά. Προς τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση του φορολογικού συστήματος, κυρίως όμως προς την κατεύθυνση της πλήρους αναλογικότητας. Της εξάλειψης, εν τέλει, χρόνιων στρεβλώσεων και φορολογικών αδικιών στη χώρα μας. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με τη μέγιστη περίσκεψη και αφού έλαβε υπόψη της πάνω από 2.800 σχόλια και επισημάνσεις κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης και μετά τον ουσιαστικό διάλογο με τους φορείς, κατέθεσε το νέο φορολογικό νομοσχέδιο στην τελική, βελτιωμένη μορφή του, με όλες τις απαραίτητες εξειδικεύσεις. Παρόλ’ αυτά, η ουσία της μεταρρύθμισης παραμένει ακέραιη, υπογραμμίζοντας τη συνέπεια της Κυβέρνησης προς τις προεκλογικές δεσμεύσεις της για τον εξορθολογισμό της φορολογίας στην Ελλάδα. Και, κυρίως, την αξιοποίηση της φορολογίας με στόχο τη διεύρυνση και εμπέδωση της κοινωνικής δικαιοσύνης».

Ειδικότερα τα σημαντικότερα σημεία του σχεδίου νόμου είναι τα ακόλουθα:

1. Περιορισμός της χρήσης μετρητών

• Οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνονται αποκλειστικά με χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής. Συμβόλαια που αναφέρουν μερική ή ολική εξόφληση του τιμήματος με μετρητά είναι άκυρα.
• Τα πρόστιμα για πωλήσεις άνω των 500 ευρώ με μετρητά που επιβάλλονται σε επιτηδευματίες και επιχειρήσεις, που είναι σήμερα 100 ευρώ, αυξάνονται στο διπλάσιο της αξίας της συναλλαγής.

2. Διαφάνεια στους ελέγχους

– Θεσπίζεται υποχρεωτική ηλεκτρονική διαβίβαση των λογιστικών αρχείων στην ΑΑΔΕ. Ορίζεται ότι εκπτώσεις φόρων και δαπάνες προς έκπτωση δεν λαμβάνονται υπόψη, αν τα παραστατικά στα οποία στηρίζονται δεν έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ, καθώς και ότι τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν μπορεί να είναι μικρότερα από τα έξοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα.

– Επεκτείνονται οι περιπτώσεις όπου εφαρμόζονται οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου για τον προσδιορισμό του εισοδήματος (οι τεχνικές αυτές βασίζονται σε στοιχεία, όπως οι τραπεζικές καταθέσεις, οι δαπάνες σε μετρητά, η ρευστότητα του φορολογούμενου, κ.ά.). Με τη διάταξη ορίζεται ότι οι έμμεσες τεχνικές θα χρησιμοποιούνται σε τρεις ακόμη περιπτώσεις (πέρα από αυτές που ισχύουν ήδη), που είναι οι εξής:

• όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της,
• όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων,
• όταν ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων.

Οι έμμεσες τεχνικές εφαρμόζονται ήδη στις περιπτώσεις που δεν εφαρμόζονται τα λογιστικά πρότυπα ή ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, καθώς και αν τα φορολογικά στοιχεία δεν προσκομισθούν στη Φορολογική Διοίκηση μετά από δύο προσκλήσεις (αντί για μια που ισχύει τώρα).

– Προβλέπεται χρηματικό μπόνους ίσο με το δεκαπλάσιο της αξίας της συναλλαγής (με ελάχιστο 100 ευρώ και μέγιστο 3.000 ευρώ) για τους πολίτες που κάνουν καταγγελίες για παραποιημένες ταμειακές μηχανές μέσω της εφαρμογής «Appodixi», οι οποίες καταλήγουν σε έλεγχο και επιβολή προστίμου.

– Θεσπίζεται η δυνατότητα καταγραφής ήχου ή και εικόνας με κάμερες κατά τη διάρκεια των φορολογικών/ τελωνειακών ελέγχων.

– Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για νοθεία, λαθρεμπόριο καυσίμων ή παρεμπόδιση του ελέγχου: προβλέπεται σφράγιση της εγκατάστασης για δύο χρόνια, ενώ ορίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η εγκατάσταση σφραγίστηκε, δεν μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη διακίνηση ενεργειακών προϊόντων επίσης για δύο χρόνια από τη διαπίστωση της παράβασης. Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα και τις θυγατρικές τους που είναι ιδιοκτήτες πρατηρίων καυσίμων κατά ποσοστό 100%, η απαγόρευση του προηγούμενου εφαρμόζεται όταν σφραγίζονται τουλάχιστον 5 πρατήρια εντός 6 μηνών.

– Θεσπίζονται υποχρεώσεις για τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων να λαμβάνουν μέτρα πρόληψης («δέουσας επιμέλειας») για τη νοθεία και το λαθρεμπόριο καυσίμων στα πρατήρια με τα οποία συνεργάζονται. Μεταξύ άλλων, υποχρεούνται να ελέγχουν αν τα πρατήρια διαθέτουν το σύστημα ελέγχου εισροών – εκροών, καθώς και τις απαιτούμενες άδειες και πιστοποιητικά. Επίσης, υποχρεούνται να κάνουν έναν τουλάχιστον έλεγχο ποιότητας καυσίμου το χρόνο. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις οι εταιρείες θα διακόπτουν τη συνεργασία, θα αποσύρουν το σήμα τους από τα παραβατικά πρατήρια και θα ενημερώνουν την ΑΑΔΕ.

3. Βραχυχρόνιες μισθώσεις

Εισάγονται ρυθμίσεις για τη διασφάλιση ισότιμου ανταγωνισμού στην τουριστική αγορά, τη διασταύρωση των εισοδημάτων και την ενίσχυση του κλάδου της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι:

• Φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Το εισόδημα που αποκτάται από νομικά πρόσωπα, από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου, θεωρείται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και υπόκειται σε ΦΠΑ.
• Αυξάνονται τα πρόστιμα για μη εγγραφή στο «Μητρώο
  
  Ετικέτες

  Αν Και Με Που Το